Leerplicht, kwalificatieplicht, startkwalificatie: allemaal termen die te maken hebben met de verplichting dat een kind naar school gaat. Maar wat houdt het allemaal in? Hoelang moet je naar school? Wat gebeurt er als je dit niet doet en hoe voldoe je aan die zogenaamde kwalificatieplicht en/of startkwalificatie?
Leerplicht in Nederland
Laten we eerst de meest bekende term wat nader bekijken: leerplicht. We snappen allemaal wel dat dit inhoudt dat een kind naar school moet. Als ouder mag je niet beslissen dat je kind thuis blijft. Dat is strafbaar.
Een kind moet in principe ingeschreven staan bij een school en hier ook naar toe gaan. Anders komt eerst de school zelf verhaal halen en mocht dit niet tot een oplossing komen, dan wordt de leerplichtambtenaar ingeschakeld.
Leerplicht geldt in Nederland voor kinderen vanaf vijf jaar tot en met 16 jaar. Veel mensen denken dat dit tot 18 jaar is, maar het ligt een beetje anders. Dan komen de andere twee termen om de hoek kijken. De leerplicht geldt trouwens voor het hele schooljaar waarin het kind 16 geworden is.
Uitzonderingen
Wat betreft de verplichting in geschreven te staan bij een school is er ook een uitzondering. Een kind niet in laten schrijven op een school is dus strafbaar. Je kunt dit wel aanvragen voor thuisonderwijs, maar dit wordt enkel gegeven als het kind nog nooit naar een reguliere school is gegaan en kan alleen als de bezwaren om naar school te gaan liggen op het vlak van geloofs- of levensovertuiging.
Vrijstelling van de leerplicht kan alleen in uitzonderingsgevallen, zoals bij lichamelijke of psychische aandoeningen. Of als jullie rondreizen met een circus.
Einde leerplicht
Een kind dat 16 wordt is na het schooljaar niet meer leerplichtig. Als kinderen 12 jaar volledige schooljaren doorlopen hebben geldt dit ook. Hierbij dient gemeld te worden dat een kind, die een groep overslaat, dit ook gewoon mag tellen voor een schooljaar!
Kwalificatieplicht voor 16- en 17-jarigen
En dan komt de kwalificatieplicht om de hoek kijken. Ben je 16 geworden en het schooljaar is afgelopen, dan zou je dus niet meer naar school hoeven. Tenminste, zo klinkt het. Toch is dat niet helemaal het hele verhaal. Jongeren van 16 en 17 jaar moeten namelijk wel een startkwalificatie hebben. Ze blijven anders gewoon leerplichtig.
Scholieren die onder de kwalificatieplicht vallen hebben wel meer eigen verantwoordelijkheden. Zo hebben zij zelf eventueel contact met de leerplichtambtenaar en ook het aanvragen van verlof en het melden van ziek zijn loopt dan anders.
Wat telt voor een startkwalificatie
Een jongere heeft een startkwalificatie (en daarmee voldoet hij dan aan de kwalificatieplicht) als hij of zij in het bezit is van één van onderstaande diploma’s:
- Havo-diploma
- Vwo-diploma
- MBO minimaal niveau 2
Uitzonderingen van kwalificatieplicht
Ook nu gelden er uitzonderingen, zoals jongeren die praktijkonderwijs hebben gevolgd. Een jongen of meisje die het uitstroomprofiel arbeidsmarktgericht bij het voortgezet speciaal onderwijs heeft doorlopen hoeft niet aan de verplichting te voldoen. Dit geldt ook voor het volgen van dagbesteding op het voortgezet speciaal onderwijs.
Voltijd leren
Heeft je zoon of dochter geen van bovenstaande diploma’s (en valt hij niet onder de uitzonderingen), dan moet hij volledig dagonderwijs blijven volgen. Dit kan wel via BBL. Hierbij wordt leren en werken gecombineerd, maar dit valt dus wel allemaal onder zijn opleiding. Voltijd werken mag dus niet.
Waarom kwalificatieplicht
De kwalificatieplicht is in het leven geroepen om zo alle jongeren een goede start te geven en uitval tegen te gaan. Alle jongeren zullen nu immers zo lang mogelijk uitgedaagd worden om een diploma te halen en om zo een goede kans te maken op fijn werk.
Na je 18e: ook dan kan onderwijs het beste zijn
Is je zoon of dochter 18 geworden en heeft het nog altijd geen startkwalificatie? Dan hoeft hij of zij niet meer naar school. Maar: de overheid doet er alles aan om uitval te voorkomen. Jongeren tussen 18 en 23 worden dan ook goed in de gaten gehouden.
Scholen moeten melden aan de gemeente als een jongere tussen 18 en 23 jaar toch uitvalt op school. Er zal dan een coach geregeld worden die de jongere kan helpen om toch een opleiding te vinden of een andere oplossing te zoeken waardoor ook deze oudere leerling niet tussen wal en schip belandt.
Schooluitval: waar komt het door?
Maar waarom vallen leerlingen dan uit? Wat zijn de redenen dat ze niet een diploma halen en zo dreigen onder te sneeuwen op de arbeidsmarkt? De redenen zijn natuurlijk legio, maar veelvoorkomende redenen zijn:
- Ze hebben weinig met leren en willen liever aan het werk
- Problemen thuis of bijvoorbeeld met zichzelf
- Verkeerde keuzes maken qua studie
- Maar ook de klas/school kan een reden zijn dat de studie gewoon stress oplevert of weinig motivatie biedt
Waarom is het erg om zonder diploma te gaan werken?
We hebben tegenwoordig toch vooral mensen nodig die met hun handen werken? Als een jongere dit kan, zonder opleiding, wat is er dan zo erg aan om geen diploma te hebben? Het blijkt dat mensen zonder diploma sneller hun baan verliezen en dat ze toch minder zullen verdienen.
Want eerlijk is eerlijk (of eigenlijk juist niet…): werk waar je geen diploma voor nodig hebt wordt nog altijd ondergewaardeerd en slecht betaald. Vaak blijkt dat op volwassen leeftijd deze mensen nog altijd tegen ditzelfde probleem blijven aanlopen.
Aanpak bij vroegtijdig school verlaten
De overheid wil vroegtijdig schoolverlaten dus tegengaan. Daarom moeten kinderen begeleid worden om weer terug de schoolbanken in te gaan. Of als dit echt niet gaat, ze begeleiden naar werk. Bij jongeren in kwetsbare posities wordt er ook geholpen bij de overgang naar vervolgonderwijs. Of in andere situaties dus ook op de arbeidsmarkt.
Meer informatie vind je hier.
Met een achtergrond als pedagoge is Linda goed thuis in de theoretische aspecten van het ouderschap. Toch erkent ze dat in de praktijk, als moeder, de dingen soms net iets anders uitpakken. Daarnaast heeft ze een zwak voor kwalitatief speelgoed.
Linda heeft een passie voor reizen en ontdekt graag nieuwe plekken en probeert de vele werkuren te balanceren door kostbare quality time door te brengen met haar gezin.
Het zijn deze persoonlijke ervaringen die haar inspireren om te schrijven, en daarom behoren gezinsgerelateerde onderwerpen tot haar favorieten. Spontane acties schuwt ze niet; Linda staat altijd open voor een beetje avontuur.
- Wel of niet eten wat de pot schaft? - 12 January 2025
- Wat is de kwalificatieplicht? - 11 January 2025
- Hoe leer ik mijn kind focussen en tips om concentratie te verbeteren? - 5 January 2025
