Het Stift Klosterneuburg ligt ten noordwesten van Wenen in de stad Klosterneuburg en behoort tot de congregatie van de Oostenrijkse Augustijner koorheren. Het complex werd gesticht door de Oostenrijkse markgraaf Leopold III en zijn vrouw Agnes von Waiblingen in het begin van de 12e eeuw.
Het is een prachtig complex om te bezoeken. Je kunt er heel makkelijk met het openbaar vervoer komen vanuit Wenen, zoals ik dat zelf heb gedaan toen ik in 2013 in Wenen was. Ook kun je er prima naar toe fietsen. Dat schijnt een heel mooie, vlakke route te zijn.
Abdij van Klosterneuburg
De middeleeuwse delen van de abdij van Klosterneuburg liggen ten noordwesten van de kerk. Bijzonder indrukwekkend is het klooster, gebouwd in de 13de en 14de eeuw, en was voorzien van een zesdelig geribbeld gewelf. Na de brand van 1330 werd het gerestaureerd en versierd met glas-in-lood, waarvan sommige delen bewaard zijn gebleven en te zien zijn in het Abdijmuseum en de Leopoldkapel.
Kapittelhuis
Aan de oostkant van het klooster ligt het voormalige kapittelhuis (nu de Leopoldkapel), en de crypte waarin de stichter Leopold III en zijn vrouw Agnes zijn begraven. Dit kun je niet bezoeken. Na de heiligverklaring van de Markgraaf in 1485 werd deze kamer een belangrijke bedevaartsplaats. De kamer werd in 1677-1680 versierd met stucwerk en fresco’s. De scènes van het plafond laten verschillende wonderen zien. In deze kamer vind je ook het beroemde Verdunaltaar uit 1181.
Bronhuis
Aan de noordkant van het klooster vind je het voormalige bronhuis, gebouwd op een plattegrond met negen hoeken en oorspronkelijk een waterbassin. Sinds de 20e eeuw zie je er de zevenvertakte kandelaar, die rond 1135 is gemaakt en dus het oudste nog bestaande stuk van de kerk is. Ooit stond het in de pastorie van de romaanse kerk. Hij werd waarschijnlijk in brons gegoten in Verona.
De kandelaar wordt “Sambucus” genoemd vanwege zijn boomachtige vorm, maar eigenlijk heeft het uiterlijk van de kroonluchter een theologische achtergrond. De vorm van de Joodse Menorah is met opzet in christelijke zin opnieuw geïnterpreteerd als de ‘ root Jesse ‘ (de genealogie van Christus), met de zeven armen die de zeven gaven van de Heilige Geest symboliseren.
Leopoldihof
Ten westen van het klooster zijn er nog meer delen van de Altstift, die zich rondom het Leopoldihof bevinden. Omdat dit ooit de kloosterkeuken was, wordt deze binnenplaats ook wel “Kuchlhof” genoemd. Je gaat naar binnen door een gotische poorthal uit de 14e eeuw met dubbelzijdige zitnissen. Aan het einde van de 15e eeuw werden de gotische erker, de vestibule en de vensters op de bovenverdieping toegevoegd. In 1860 werd eindelijk de nieuw opgerichte boomgaard- en wijnbouwschool opgericht. Nu vind je hier de kloosterbibliotheek.
Augustinuszaal
Aan de andere kant vind je nog een gebouw uit de 12e eeuw. Pas in het begin van de 17e eeuw kreeg het zijn huidige uiterlijk. In de oostelijke hoek is de Augustinuszaal (de voormalige refter), die werd gebouwd in 1508 en volledig opnieuw werd ontworpen in 1725. Tegenwoordig wordt deze ruimte gebruikt voor evenementen en concerten. De fontein, die in het midden van de binnenplaats werd gebouwd, dateert uit 1592, hoewel de figuur van St. Leopold pas in 1680 werd gemaakt.
Sala Terrena
De onafgemaakte Sala Terrena in het midden van de oostvleugel is nu een bezoekersreceptie en biedt een interessant inzicht in een barokke bouwplaats. Deze kamer moest worden ontworpen als een soort grot of tuinkamer. Op de eerste verdieping van de oostelijke vleugel zijn de keizerlijke appartementen, toegankelijk via de machtige keizerlijke trap.
Vanaf hier kom je in de marmeren hal, die in het onderste gedeelte is gescheiden door kolossale kolommen. Het fresco op het plafond over de glorie van het huis Oostenrijk werd geschilderd in 1749 door Daniel Gran. Het verheerlijkt de majesteit van Oostenrijk en de dynastieën die ooit in Oostenrijk regeerden.
Woonvertrekken keizer
In het noorden vind je de woonvertrekken van keizer Karel VI. die nog tijdens zijn leven werden afgebouwd. De reliëfs van de schoorsteen en het plafondstucwerk zijn verschillende, overeenkomstige allegorieën en deugden. In de eetkamer toont het stucwerk bijvoorbeeld het “banket van de koningin van Sheba door koning Salomon”, dat bedoeld is als verwijzing naar de voorzichtigheid van de keizer naast de functie van de ruimte. In dezelfde kamer hangen wandtapijten uit het atelier van Urbain Leynier in Brussel.
Stiftsplatz
Ten zuiden van het klooster is er een ruim plein met in het midden de zogenaamde Tutz-kolom. Een gotische pilaar, in 1381 geschonken als pestkolom. Je ziet scènes uit de Passie van Christus. Aan de oostkant van het Stiftsplatz vind je de voormalige koorkerk. Het vertegenwoordigt het enige overblijfsel van de Frauenstift die werd opgericht in 1133. De kerk werd herbouwd in de 14e eeuw, maar stond leeg na de dood van de laatste kerkvrouw in 1568. In 1722 werd het ontheiligd en verdeeld in twee verdiepingen, die nu commercieel worden gebruikt.
Abdijmuseum
Het Abdijmuseum is één van de oudste musea ter wereld. Het werd opgericht in 1774 door Provost Ambros Lorenz en is bekend om zijn verzameling middeleeuwse kunst. De belangrijkste werken zijn het Verdunaltaar, het zogenaamde Grote Albrechtaltaar (1438), de stamboom van de Babenberger (rond 1490). Daarnaast herbergt het museum belangrijke voorbeelden van gotische beeldhouwkunst, zoals de beroemde “Klosterneuburger Madonna” (rond 1300).
Schatkamer
In de schatkamer zie je een bijzonder waardevolle selectie van ivoor, goud en paramenten uit de middeleeuwen tot de 20e eeuw. Bijvoorbeeld de hoed van de Oostenrijkse aartshertog, de zogenaamde Schleiermonstranz (1714), en ook objecten die met St. Leopold te maken hebben. Bijzonder zijn ook de historische schatkistkasten, die in 1677 werden gemaakt. In latere eeuwen verzamelde men afbeeldingen van St. Leopold en van het uitzicht op het klooster Klosterneuburg. Hierbij zijn bijvoorbeeld werken van een nog jonge Egon Schiele. De laatste jaren zie je ook steeds meer moderne en hedendaagse kerkkunst.
De kunstcollectie in 2011 werd enorm uitgebreid met stukken van het landgoed van Alfred Sammer, met schilderijen, grafische afbeeldingen en sculpturen uit de middeleeuwen tot de 20e eeuw.
Meer actuele informatie over het stift, het museum, activiteiten en evenementen, openingstijden, prijzen en voorzieningen vind je hier.
Geschiedenis
Voor Leopold III en Agnes was Klosterneuburg hun residentiestad; het kapittel met de kanunniken werd naast het paleis gebouwd. Kort daarna (1133) kwamen er Augustijner koorheren of reguliere kanunniken volgens de regel van Sint-Augustinus. De oorspronkelijke stichting betrof vanaf het begin tot 1722 een dubbelklooster met Augustijner koorvrouwen. De goed bewaarde resten van de koorvrouwenkerk Sint-Magdalena op het Stiftsplein zie je nog steeds.
In latere eeuwen werd het complex verschillende keren vergroot en verbouwd, zodat het tegenwoordig uit een indrukwekkend verzameling van middeleeuwse, barokke, en historiserende gebouwen bestaat. In de 17e eeuw wilde de Oostenrijkse keizer Karel VI van het Stift een soort Escorial maken, naar het voorbeeld vlakbij Madrid. Deze bouw duurde tot in de 19e eeuw, en werd nooit voltooid. Nog altijd is het stift een levendig centrum van het katholieke geloof. Daarnaast herbergt het stift ook een belangrijke verzameling van kunstwerken, waaronder de aartshertogelijke kroon van Oostenrijk (Herzogshut). Het Stift bezit één van de grootste en oudste wijngoederen van Oostenrijk.
De abdijheuvel werd al sinds de prehistorie bewoond en werd in de eerste eeuw na Christus door de Romeinen omgezet in een fort om de Limes Pannonicus te beschermen. Op de ruïnes van dit kamp was waarschijnlijk al in de 11e eeuw een kleinere nederzetting. Klosterneuburgabdij werd al snel een cultureel en theologisch centrum. Er werd campagne gevoerd voor hervormingen van de geestelijkheid en de strijd tegen de dan opkomende onderwijsmethode.
Uit deze geest is waarschijnlijk het inhoudsprogramma van de Klosterneuburger Ambos (het latere altaar van Verduner) ontstaan. In de jaren rond 1200 herwon Klosterneuburg zijn functie als de residentie van de Babenbergers. Er werd een nieuw paleis gebouwd, maar ook de zogenaamde Capella Speciosa, een paleiskapel, het eerste gotische gebouw in Oostenrijk. Toen het echter in 1222 werd ingewijd, was de hertog terug naar Wenen verhuisd. Van de twee gebouwen zijn vandaag alleen nog overblijfselen over. Met de bouw van de kapel kwam de gotische stijl binnen en enkele decennia later werden delen van het klooster in deze vormen herbouwd.
Het klooster kende een culturele opleving in de eerste helft van de 14e eeuw. Aan het einde van de 14e eeuw werd de zuidelijke toren van de kerk in gotische stijl gebouwd.
In de 15e eeuw leidde de ambtstermijn van Provost Georg Muestinger (1418-1442) tot een hernieuwde culturele en wetenschappelijke bloei. Namens hem werden belangrijke aankopen gedaan voor de bibliotheek in heel Europa, maar er werden ook nieuwe manuscripten in het klooster gemaakt.
Ook werd er onderzoek gedaan naar astronomie en cartografie. Tijdens de 14e en 15e eeuw was het klooster ook bezig met de langdurige heiligverklaring van de stichter van de collegiale kerk; Leopold III. Zijn heiligverklaring was op 6 januari 1485. De plechtige verheffing van de beenderen van de nieuwe heilige vond plaats op 15 februari 1506 in aanwezigheid van keizer Maximiliaan I in de kerk van Klosterneuburg.
In de late 19e eeuw werd de kerk verbouwd met neoromaanse en neogotische architectonische vormen. De bestaande barokgotische noordelijke toren uit de 17e eeuw werd aangevuld met neogotische stijlelementen. De zuidelijke toren is afgebroken en nieuw gebouwd in neogotische stijl.
Overnachten in Neder Oostenrijk
Of je nu op zoek bent naar een fijn hotel, appartement of een vakantiehuis om met kinderen te overnachten maar dan wel met de nodige privacy. Of ben je meer van het kamperen en ben je op zoek naar een kampeerplek voor je camper, caravan of tent. Ook een aanrader zijn de unieke accommodaties zoals een boomhut of een cruise of rondvaartboot. Je hebt hier alle kanten op.
- TUI; Op zoek naar een voordelige vakantie in een hotel of appartement? TUI doet er alles aan om reizigers een onvergetelijke vakantie te bezorgen en de verwachtingen te overtreffen. De belofte is niet voor niets; discover your smile. Het aanbod vind je hier.
- Prijsvrij; Ideaal voor als je op zoek bent naar een fijne pakketreis in combinatie met vlucht, transfer en accommodatie in een hotel en appartement. Je weet hier zeker dat je nooit teveel betaald. Het aanbod vind je hier.
- Vakantiediscounter; Of je nu gaat voor de typische strandvakantie of toch liever een stedentrip. Bij Vakantiediscounter vindt je voordelige aanbiedingen. Inclusief fijne last-minute reizen. Het aanbod vind je hier.
- De Jong Intra Vakanties; Voor als je op zoek bent naar populaire autoreizen of pakketreizen, ook in combinatie met een cruise of een busreis. Het aanbod vind je hier.
- Travelstore; Een uitgebreid aanbod van hotels en appartementen, inclusief luxe accommodaties met zwembaden etc. Het aanbod vind je hier.
- Landal; Voor fijne vakantiehuizen met veel privacy in een mooie omgeving is Landal een aanrader. Genieten van luxe op een vakantiepark voorzien van alle faciliteiten en zeer geschikt met kinderen. Het aanbod vind je hier.
- Belvilla; Voor een onvergetelijke vakantie is er altijd een Belvilla: Belvilla heeft een verrassend en breed aanbod aan unieke vakantiehuizen met typische streekkenmerken op prachtige locaties. Het aanbod vind je hier.
- Campspace; Een aanrader voor als je op zoek bent naar een betaalbare en unieke accommodatie van boomhut, prive tent, glamping lodge of toch een eigen villa of vakantiehuis? . Het aanbod vind je hier.
- ASCI Eurocampings; ASCI is de campingspecialist van Europa. Of je nu wilt gaan kamperen met een eigen tent, camper of caravan. Maar ook als je op zoek bent naar een glamping of chalet voor een vakantie in een huuraccommodatie. Het aanbod vind je hier.
- Natuurhuisje; Heerlijk ontspannen in een natuurlijke omgeving? Kies dan voor een natuurhuisje, deze vind je zowel op de natuurlijke bestemming als buiten de gebaande paden. Het aanbod vind je hier.
- SNP- Actief en avontuurlijk; Ideaal voor als je van actieve en avontuurlijke vakantie houdt en graag wandelt. Het aanbod bestaat uit zowel groepsreizen als individuele rondreizen met een aanbod van campings of hotels. Het aanbod vind je hier.
- Tweede Wereldoorlog; interessante monumenten en musea in Nederland - 1 november 2022
- Madrid Stedentrip; Bezienswaardigheden & Activiteiten - 24 januari 2022
- Groningen stad; bezienswaardigheden & activiteiten - 2 januari 2022
Leave a comment