“Mam! Het is vijf over kwart over twee.” Ja, dit zei mijn dochter een maand geleden echt. Ik verzin dit niet. Wat zeg ik, ik kan dit niet eens verzinnen. Onze 7-jarige dochter leert klokkijken op school. Ze loopt vele meters op een dag.
Ze rent tussen de analoge en digitale klok heen en weer om te zien welke cijfers en wijzers bij elkaar horen. Gelukkig voor haar hangen ze op 3 meter afstand van elkaar.
Klokkijken; analoge en digitale klok leren lezen
Het leren klokkijken begint al voordat ze in groep 3 terechtkomen. Onbewust ben je er misschien al wel mee bezig. Wat zeg jij als je kleuter vraagt: “Wanneer gaan we eten, mama?”
Waarschijnlijk iets in de trant van: “Over 10 minuten, Indy.” Of “Als de grote wijzer bovenaan staat, dan mag je televisie kijken.” Daarmee zet je de eerste stappen naar het creëren van tijdsbesef.
Laat ze zelf ook eens kijken op de klok. Leg uit wanneer het 18:30 uur is, ze naar bed moeten.
Bijvoorbeeld: “Als de grote wijzer precies beneden staat is het half zeven.” Hebben ze op tijd in de gaten dat het precies 18:30 uur is, dan mogen ze vijf minuten langer opblijven. En of ze hun best zullen doen ?.
Wanneer het tijdsbesef zich voldoende ontwikkeld heeft is het tijd voor de volgende stap. Tijd om het “Haasjesboek” erbij te pakken.
Het boek is al 28 jaar oud en heeft mij geholpen in de kennismaking met de klok. De analoge klok welteverstaan. In het boek komen er tijdens het verhaal allerlei tijden langs.
De taak aan je kind om de tijd zo te draaien dat de grote wijzer op de twaalf staat en de kleine op de drie, wanneer ik vertel dat de haasjes om 15:00 uur uit school komen rennen.
Ik begrijp dat niet iedereen beschikt over een 28 jaar oud Haasjesboek, dus een speelgoedklok waarbij je de wijzers zelf kunt bewegen volstaat natuurlijk ook. Je kunt zelf een ander boek voorlezen en er tijden bij verzinnen.
Er zijn ook andere spelletjes om te spelen met de klok die je zelf moet bedienen.
Groep 3; hele & halve uren analoge klok
In groep 3 wordt de analoge klok geïntroduceerd. Kinderen leren op die klok de hele en halve uren af te lezen. Op de analoge klok is veel te zien. Daardoor kan het voor kinderen lastig zijn om te begrijpen hoe deze klok is opgebouwd.
De klok bestaat uit twee verschillende wijzers. Die staan wel bij elkaar, maar geven totaal andere dingen aan en draaien elk op een ander tempo rond.
Op de rand van de klok staan grote cijfers die de uren aangeven. In totaal zijn het 12 uren.
Tussen de uren staan allerlei streepjes. Dat zijn de minuten. Dan wordt de kinderen ook nog geleerd dat een heel uur uit 60 minuten bestaat en een minuut uit 60 seconden.
Er is dus best veel informatie die de kinderen moeten verwerken om te kunnen leren klokkijken op de analoge klok. Is het voor je kind moeilijk om de grote en kleine wijzer uit elkaar te houden? Oefen dit thuis.
Laat je kind ook opdrachten voor jou maken. Kinderen vinden het geweldig om de juf te spelen over hun ouder. Overvraag je kind niet, maar houdt het bij deze tijdsaanduidingen. Zo doet je kind positieve ervaringen op.
Groep 4; kwartieren analoge klok & digitale klok
In groep 4 leren kinderen om op de analoge klok naast de hele en halve uren, ook kwartieren af te lezen.
Afhankelijk van de rekenmethode die op school wordt gebruikt, leren de kinderen in groep 4 soms ook de begrippen 5 voor en over een heel en half uur kennen. Bij andere rekenmethodes komen die begrippen in groep 5 aan bod.
In groep 4 maken de kinderen vaak ook al kennis met de digitale klok. Een digitale klok telt na 12 uur door. Om bij latere tijden erachter te kunnen komen hoe laat het is, moet je 12 aftrekken van het uur in kwestie.
Het kan best zijn dat jouw kind dat in het begin lastig vindt. Bij het aflezen van minuten op de digitale klok, is het belangrijk dat de kinderen de structuren van een kwartier, half uur en drie kwartier goed kennen.
De tijden na het middaguur (12:00 uur) zijn moeilijker. Omdat het dan overgaat in 13:00 uur terwijl je één uur zegt, dat is verwarrend. Leer je kind daarom dat ze er altijd 12 moeten aftrekken wanneer het eerste getal boven de 12 is.
Andersom geldt hetzelfde: wanneer ze 16:00 uur in de middag moeten opschrijven dan moeten ze 4 + 12 doen om tot het getal 16 te komen.
Let op: ook in dit geval kunnen kinderen het zichzelf verkeerd aanleren. Zo zei onze dochter bij 8:45 dat het kwart voor acht was, omdat ze een acht zag staan op de wekker. Een veelvoorkomende fout.
Groep 5; minuten en secondes
Eind groep 5 moeten kinderen kunnen klokkijken op zowel de analoge als de digitale klok. Ze leren in groep 5 ook minuten en seconden af te lezen. Hoe meer een kind bezig is met klokkijken, hoe beter hij erin wordt.
Tips en oefeningen
Thuis kun je goed inspelen op wat het kind in krijgt aangeboden bij klokkijken. Wijs bijvoorbeeld naar de klok en zeg: Als de grote wijzer op de 6 staat, gaan we eten. Als de grote wijzer op 7 staat, ga je naar bed. Enzovoorts.
Je kunt jouw kind ook een horloge geven. Hij kan er weliswaar misschien nog niet zo goed op klokkijken, maar het horloge kan zijn interesse in het begrip tijd vergroten.
Aan de hand van het horloge kan het kind (al dan niet spelenderwijs) oefenen met het klokkijken. En hoe vaker het kind op het klokje kijkt, hoe meer hij met het fenomeen klok vertrouwd raakt.
Je kunt thuis ook oefenen met het aflezen van tijdstippen op de digitale klok. Bak bijvoorbeeld samen een cake en reken samen uit wat er op de digitale ovenklok komt te staan als de cake klaar is.
Of gebruik een stopwatch en doe een wedstrijdje wie het hardste rent door de tuin heen … zo zijn er allerlei manieren waarop je (spelenderwijs) jouw kind kan helpen om bekend te worden met de digitale klok.
Er zijn nog meer opdrachten om het klokkijken te stimuleren. Want elke dag kun je wel een vraag verzinnen met betrekking tot het klokkijken.
- Over hoeveel minuten begint het Klokhuis?
- Hoe laat wil je ontbijten?
Er zijn ook andere spelletjes
- Pak een zandloper en ontdek samen hoeveel minuten de zandloper erover doet
- Stel hier vervolgens weer vragen over, bijvoorbeeld: Hoe vaak moet ik de zandloper omzetten om één uur te krijgen?
- Of doe een wedstrijdje: wie kan het vaakst springen binnen één zandloper.
- Maak samen een tijdschema van je dag. Doe dit voor een doordeweekse dag en een dag in het weekend
- Je kunt ook een tijdlijn maken over je hele leven. Het is minder gerelateerd aan klokkijken. Maar heeft wel te maken met tijd.
Spelletjes met de klok waarvan je de wijzers zelf kunt draaien
- Wie draait de wijzers het snelst op de tijd die de ander benoemt (gebruik ook de timer op je telefoon)
- Draai de wijzers en raad de tijd
- Draai de wijzers met je ogen dicht en raad welke tijd je hebt gedraaid, gokken maar.
- Voel met je handen welke tijd de wijzers aangeven. De wijzers zijn door de tegenspeler gedraaid.
- Noem een activiteit: Lunch, slapen, spelen, school, hond uitlaten etc. Laat de ander met de wijzers aangeven wanneer dit vandaag zal gebeuren.
- En andersom: draai een tijd en zeg wat je gaat doen om die tijd.
Werkbladen of online oefenen
Tot slot zijn er diverse leerkrachten die werkbladen online hebben gezet om te oefenen of websites waar je online kan oefenen.
- Klokrekenen.nl
- Junior Einstein
- Gynzy
- Digipuzzel
- Juf Shanna; met oa klok kijk kwartet
- Juf-Milou
- Klaarvoordeklas; werkboekje klokkijken
Janod Magnetibook klokkijken
Educatief magneetspel van karton met de tijd leren als thema. Bevat 75 magneten en 8 kaarten die aan weerskanten zijn bedrukt (= 16 taferelen).
Open het boek en maak hetzelfde dagelijkse tafereel als die op de kaart is aangegeven met behulp van de magneten. Het magnetibook bevat kaarten met op één kant een jongen en op de andere kant een meisje.
Janod Houten klok klokkijken
Leerspeelgoed ideaal om de klok op een leuke manier te leren lezen! Een echte klok compleet met: modelkaarten die het kind op de klok kan maken, met aan de ene kant de digitale weergave en aan de andere kant de analoge weergave van de tijd om zich met beide afleessystemen vertrouwd te maken
Een blanco uitwisbare modelkaart om andere combinaties te noteren met behulp van de 2 inbegrepen stiften (rood voor het uur en blauw voor de minuten).
Extra handig, de draaggreep kan naar achteren worden gekanteld voor meer stabiliteit. Dit product ontwikkelt: ontdekken & experimenteren, kennismaking met tijdsbesef. Stukken met waterverf geverfd
Horloge kind
Een horloge stimuleert het bezig zijn met de tijd. En deze zijn er in alle soorten en maten, zowel analoog als digitaal. Het beste is om eerst te oefenen met een analoge wijzerplaat zodat ze goed leren om de cijfers te herkennen.
Van het eerste horloge kan je een speciaal moment maken, zo kreeg ik mijn eerste horloge voor mijn eerste communie toen ik 7 jaar oud was en in groep 4 zat.
Door het dragen van een klok zullen ze onbewust ook veel meer in aanmerking komen met een klok en tijd en deze nieuwe vaardigheid sneller onder de knie krijgen. Als ze ouder worden kan je ook kezen voor een digitaal horloge en zijn er zelfs uitgebreide smartwatches met spelletjes en andere functies te koop, ook voor kinderen.
Vergeten
En opeens is plotsklaps al het geleerde over klokkijken vergeten. Ik zeg: “Over vijf minuten ga je naar bed toe.”
Geheid dat ik de tijd vergeet en ze stiekem langer mogen opblijven zonder dat ik het door heb. Ze kunnen dan opeens heel lief en rustig in een hoekje zitten, zonder dat ze opvallen. En ze hebben stiekem expres geen enkel tijdsbesef meer.
“Oops, vergeten mama.”
In 2017 ontdekte Anita haar passie voor schrijven, een uitlaatklep die haar in staat stelt de vele facetten van haar leven als moeder met epilepsie te verkennen.
Met een mix van inspiratie, humor, eerlijkheid en een vleugje directheid deelt ze haar belevenissen op een manier die zowel herkenbaar als uniek is.
- 50 experimenten voor thuis; makkelijke proefjes met kinderen - 17 February 2024
- Paasactiviteiten 42 spelletjes & opdrachten thema Pasen met eieren, paashaas, educatief en meer - 15 February 2024
- Spreekbeurt voorbeelden & ideeën voor onderwerpen - 3 December 2023
