Skip to Content

Praten over de dood met kinderen

Praten over de dood met kinderen

De dood. Geen favoriet gespreksonderwerp voor veel mensen. Het is in de meeste gevallen een beladen onderwerp. Misschien heb je zelf wel een dierbaar iemand verloren en komt er bij het nadenken hierover veel verdriet naar boven.

Maar hoe je het ook went of keert, we weten allemaal dat de dood bij het leven hoort. En ook bij het leven van kinderen. Vanaf een bepaalde leeftijd gaan kinderen nadenken over de dood en er vragen over stellen.

Ook voor kinderen is het een ingewikkeld onderwerp. Ze begrijpen het vaak niet helemaal of houden er hun eigen ideeën op na. Het is daarom goed om er met je kinderen over te praten.

Overleden opa en oma

Zowel mijn man als ik hebben op jonge leeftijd één van onze ouders verloren. Mijn man zijn moeder en ik mijn vader.

De beide overgebleven ouders zijn na een tijdje weer hertrouwd. Dus zodoende hebben mijn kinderen drie opa’s en drie oma’s. Twee opa’s en twee oma’s hier en een opa en een oma die overleden zijn.

De dood is bij ons een vrij vaak terugkomend gespreksonderwerp. Mijn zoontjes stellen soms de meest uiteenlopende vragen, en houden er soms gekke gedachten op na.

Sommigen eigenlijk best grappig, sommigen zijn serieuzer van aard. Ik merk dat ik sommige uitspraken van hen vrij lastig blijf vinden, hoe normaal het ook is voor kinderen in de leeftijd van mijn zoontjes.

Eigen ideeën over de dood

De dood is voor kinderen een behoorlijk ongrijpbaar iets. Het is heel normaal dat kinderen vanaf een jaar of 3 à 4 gaan nadenken over de dood. Er zijn twee redenen waarom kinderen over de dood willen praten. Het eerste is uit nieuwgierigheid. Het tweede is uit angst.

Omdat bij kinderen van deze leeftijd fantasie en werkelijkheid nog door elkaar lopen kunnen ze ook over de dood hun eigen ideeën er op na houden. Zo heeft mijn oudste zoontje twee jaar terug heel stug volgehouden dat als papa 30 jaar wordt dat hij dan gaan overlijden.

De eerste paar keren dat hij dit zei heb ik er met hem over gepraat maar verder niet zoveel mee gedaan. Maar toen hij het echt consequent bleef zeggen kreeg ik er wel de kriebels van.

Wekenlang heb ik geprobeerd om erachter de komen hoe hij bij die gedachten kwam. Ik wilde weten welke logica er voor hem achter zat. Ik heb het vanuit alle kanten geprobeerd te benaderen met hem maar hij bleef het zeggen.

Totdat ik er achter kwam dat hij 30 zo oud vond klinken dat het in zijn hoofdje onmogelijk was dat papa zo oud zou worden.

Toen ik hem uitlegde dan oma nog een stuk ouder was dan 30 jaar, zag ik het kwartje bij hem vallen. Deze eigen ideeën van kinderen zijn heel normaal.

De dood is geen taboe

Over de dood praten is niet altijd makkelijk. Zoals al gezegd, misschien komt er bij jouzelf dan wel veel verdriet naar boven, of misschien ben je zelf wel bang voor de dood en praat je er liever zelf niet over.

Toch is het goed om er met de kinderen over te praten, want als een kind merkt dat het eigenlijk een onbesproken onderwerp is, kunnen kinderen zelf gaan piekeren hierover.

En dat is echt niet fijn, want zo kunnen ze ook niet gerustgesteld worden als ze bang zijn. Dus als je kind met vragen komt, neem er de tijd voor om ze te beantwoorden.

Wat ik ook nog wel eens doe is als ik een dood dier zie, een vogeltje in het bos ofzo, dat ik ze dat bewust laat zien (als het er nog een beetje fris uitziet).

Dan laat ik de kinderen zien wat het is en hoe het er uitziet. Dat het niet per definitie een heel eng gezicht is.

Op deze manier heb je een mooie aanleiding om met je kinderen te praten over de dood. Zo geef je ze alvast een kader waarin ze kunnen denken, ook voor het geval ze onverhoopt een sterfgeval van dichtbij meemaken.

Praten over de dood

Als je met je kinderen praat over de dood, kies dan goed je woorden uit. Gebruik eenvoudige taal zoals het voor hen duidelijk te begrijpen is.

Ook is het handig om bepaalde woorden niet te gebruiken. Zo kun je bijvoorbeeld het woord ‘inslapen’ beter niet gebruiken. Kinderen kunnen dan bang worden om te gaan slapen, want dan kan het misschien gebeuren dat ik dood ga en dus wegga van papa en mama.

Met het woord ‘inslapen’ kun je misschien ook een verkeerde verwachting scheppen. Want als ze dan toch een sterfgeval meemaken dan denken ze dat de overledenen zo weer wakker kan worden.

Merk dat je kind er echt veel mee bezig is dan kun je ook op zoek gaan naar een boek hierover dat je samen met je kind kan lezen. Soms helpt het voor een kind om samen zo’n boek te lezen en het liefst natuurlijk met mooie plaatjes erbij om het duidelijk te maken.

Vertel je kind wel, de simpele versie van, de waarheid. Maar probeer je kind ook gerust te stellen.

Geke Douw
  1. Sarah says:

    Heb je ook tips voor boeken? Mijn dochter van 5 was vanavond helemaal in paniek. Ze vroeg mij of iedereen dood ging, en van het antwoord raakte ze dus helemaal in paniek. De boeken die ik online vind, gaan vooral over rouwen .

  2. Thijs says:

    Wow Geke,

    Tijdens mijn surfavondje voor inspiratie kwam ik op dit artikel terecht. Pittig onderwerp zeg.. Ik vind het mooi dat het volledig uit jezelf is geschreven. Geen verborgen commercie maar echt een puur artikel. Een comment en compliment waard.

    Papa Thijs

Comments are closed.