Skip to Content

Kettingreactie maken; tips, ideeën en voorbeelden van materialen en speelgoed

Kettingreactie maken; tips, ideeën en voorbeelden van materialen en speelgoed

Een kettingreactie maken is hartstikke leuk om met de kinderen te doen. Leuk voor een saaie regenachtige dag, maar net zo goed leuk voor een uitdagend verjaardagsfeestje. De manier waarop kan op heel veel verschillende manieren.

Natuurlijk kennen we allemaal de dominouitdaging op TV, maar wat dacht je van andere manieren met knikkers? Duik mee in de wereld van kettingreacties!

Wat is een actie-reactiebaan?

Een actie-reactiebaan, of anders gezegd een kettingreactiebaan, is een baan die gevormd wordt door verschillende materialen. Deze materialen reageren op elkaar, waarbij er vooral sprake is van om de beurt omvallen.

Deze materialen kunnen van alles zijn, maar de meest bekende zijn wel de dominostenen. Wil je inspiratie of je kinderen even meer laten weten hierover? Klokhuis heeft een leuk filmpje hierover.

Leerzaam!

Een kettingreactie maken is naast leuk ook nog eens heel leerzaam. Het is dan ook heel goed als je niet alles al aanreikt en de kinderen alleen maar hoeven te bouwen.

Zeker als ze ietsje ouder zijn is juist het verzinnen zo leuk én leerzaam. Lukt het niet, wat moeten we dan anders doen? En als dan uiteindelijk het allemaal wel lukt, dan is de voldoening nog veel groter!

Materialen

Je kunt heel veel spullen gebruiken om een kettingreactie te maken. Je hoeft dit zeker niet bij 1 manier te houden. Hoe meer variatie, hoe leuker het eigenlijk is.

Je kunt werken met verschillende soorten balletjes die rollend iets omgooien, rechtopstaande attributen die inderdaad het domino-effect hebben, maar ook water kan ergens doorheen rollen, ballonnen die opstijgen, touwtjes die strakgetrokken worden en daardoor iets omgooien en zo is er heel veel te verzinnen.

Je kunt ook in grootte heel verschillend denken.

Laat je vooral inspireren door de volgende filmpjes en maak er dan je eigen leuke variant van. Ga je voor een heel uitdagend project met elkaar? Vergeet dan niet te filmen zodat jullie er nog later naar terug kunnen kijken!

Dominosteentjes

Laten we dan maar meteen met de bekendste beginnen. Wat je nodig hebt zijn dominostenen, die je naast elkaar neerzet. Valt er 1 steentje om, dan tikt hij de volgende dus om en dit gaat zo door. Door de stenen in allerlei verschillende bochten neer te zetten wordt het al leuker.

Nog leuker wordt het als je de steentjesverhoginkjes op laat lopen of dat er iets gecombineerd wordt met een knikker die gaat rollen en vervolgens verderop weer een steentje omgooit. Je kunt hier leuke voorbeelden van vinden op YouTube. Vaak gecombineerd met andere steentjes…

K’nex

K’nex bouwwerken maken en door deze bouwwerken heen moet dan een balletje de kettingreactie veroorzaken.

In dit voorbeeld op YouTube zie je dat ze ook onderdelen van een houten baantje (treintje/auto’s) hebben gebruikt of bijvoorbeeld plastic bekertjes en andere gewone materialen. Zolang je de bal weet te leiden en het daardoor andere dingen in beweging zet, zit je goed!

Laat je maar inspireren door dit filmpje. Uiteraard kun je altijd de dominosteentjes er ook bij gebruiken!

Lego en de trap af

En dan krijgt je puber bij natuur/scheikunde de opdracht een kettingreactie te maken… Zelfs je huisdier moet het dan ontgelden! Lego bouwen, de trap onveilig en wat al niet meer. Maar dat ook dat een leuke baan oplevert is zeker!

Laat je inspireren door deze NASK-opdracht!

Met stroom

Zoals je in het filmpje van Klokhuis hebt kunnen zien kun je eveneens elektrische apparaten inzetten. Door iets zo te maken dat het de stroom aanzet als het er tegenaan komt, krijg je weer heel andere mogelijkheden.

De ventilator in het filmpje gaat aan en door de wind zet hij een reactie in gang. Maar er zijn vast nog heel andere dingen te verzinnen.

Grotere materialen

Zijn de kinderen nog kleiner en daardoor minder geschikt voor het fijne werk als dominosteentjes neerzetten?

Misschien werken grotere materialen dan wel beter! Boeken zijn groot en kun je ook als dominosteentjes naast elkaar zetten. Ze kunnen het hele huis door neergezet worden

. Grote, dunne blokken zou ook kunnen en ja, een bal kun je er ook in betrekken.

Heeft je kind een knikkerbaan? Zorg dan dat iets tegen de knikkerbaan aankomt, waardoor de knikker gaat rollen! Zo zou je ook meerdere kinderen op eigen niveau iets kunnen laten maken.

Je oudste kind maakt iets met dominosteentjes op zijn eigen kamer en de jongste op de overloop iets met boeken. Jij zorgt voor de verbinding… Zo voorkom je dat ze elkaars bouwwerk omgooien én kunnen ze beide naar eigen kunnen meedoen!

In het filmpje van NEMO zie je vast leuke dingen voorbijkomen waar je thuis iets mee kunt doen. Een treintje die het eerste object omgooit, bijvoorbeeld, of de glijbaan buiten die mee mag doen.

In de tuin

Dan komen we direct uit bij buiten. Ook daar kun je op heel leuke manieren met grote materialen aan de slag. Bakstenen die elkaar omtikken, houten planken waar de bal overheen moet rollen en tuinstoelen die dienst doen als verhoging.

Omdat het buiten is, kun je ook werken met de kracht van water bijvoorbeeld. Een kettingreactie in de tuin geeft weer heel andere mogelijkheden.

Heel groots!

Zoek je inspiratie voor een feestje, waar het dus allemaal wel net even groter mag en heb je voldoende plek? Dan kun je misschien leuke ideeën opdoen bij het filmpje ‘grote kettingreactie’.

Hier wordt het geheel helemaal een uitdaging. Ook voor in de klas kan dit een leuke techniekuitdaging zijn. Want inzicht komt hier toch zeker wel bij kijken. Geef de kinderen de kans om zelf uit te dokteren hoe dit gaat lukken!

Met lucifers

Eentje die leuk is voor volwassenen (of pubers onder begeleiding); namelijk een kettingreactie met lucifers. Deze prik je bijvoorbeeld in een zandbak op een minimale afstand van elkaar (het beste kun je dit buiten doen).

Vooraf even testen wat de perfecte afstand is. Voor het ontbranden zijn drie materialen nodig; zuurstof, ontbrandingstemperatuur en brandbare stof. Zodra de naastgelegen lucifer brandt, zal de volgende ook gaan vlammen en zo het vuurtje doorgeven.

Eventueel kun je dit combineren met sterretjes, maar let op want als je teveel sterretjes dicht bij elkaar steekt krijg je een hele felle steekvlam (ondervonden tijdens studententijd).

Domino Day

Natuurlijk kunnen we dit verhaal niet afsluiten zonder iets te laten zien van Domino Day. Want grootser dan dat kan toch eigenlijk niet. Niet dat je dit na zult kunnen doen, maar leuke inspiratie kun je er vast wel uit halen!

Kettingreactie spel

Is je kind groot fan van kettingreacties en wil je het jezelf makkelijk maken; dan is de houten kettingreactie set van Djeco een aanrader.

In deze set zitten onderdelen die je kan gebruiken voor een kettingreactie die je iedere keer weer opnieuw kan neerzetten zonder dat je vanuit het hele huis materialen hoeft te gaan verzamelen.

Deze vind je hier.

Wil Cats
Volg me via:
Latest posts by Wil Cats (see all)