Skip to Content

Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon

Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon

Rome is niet alleen de stad van de Romeinen, maar ook het centrum van de Rooms-Katholieke kerk vanwege de aanwezigheid van Vaticaanstad met de Sint Pieters-basiliek. Verspreid over de hele stad vind je daarom de mooiste kerken. Van enorm groot tot klein en gebouwd op de resten van Romeinse bouwwerken.  

Hoeveel kerken Rome?

Hieronder vind je een overzicht van de meest interessante kathedralen en kerken in Rome om te bezoeken. In totaal zijn er maar liefst 900!! kerken in Rome te vinden.

Lees ook: De mooiste minder bekende kerken in Europa

Basiliek & Kathedraal Rome

Sint-Jan van Lateranen

Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde

De Pauselijke Aartsbasiliek van Sint-Jan van Lateranen of voluit de Aartsbasiliek van de Allerheiligste Verlosser is een basiliek aan de Piazza del Laterano, dicht bij het Lateraanse paleis. De basiliek is één van de zeven pelgrimskerken van Rome en de oudste en in kerkelijke rang voornaamste van de vier pauselijke basilieken in Rome. De kerk is opgedragen aan Jezus Christus zelf. Maar ook is zij toegewijd aan Johannes de Doper en Johannes de Evangelist.

Keizer Constantijn de Grote stichtte de basiliek ter ere van het Edict van Milaan in 313. Hiermee is dit het oudste kerkgebouw van Rome. Met een lengte van 100 meter en een breedte van 65 meter was deze kerk ook voor Romeinse begrippen een grote basiliek. In 869 werd dit gebouw door een aardbeving vernietigd. Van de oorspronkelijke basiliek is weinig overgebleven. Het huidige gebouw dateert van 1650. Architect Borromini liet de plattegrond en structuur van de oorspronkelijke kerk intact en ontwierp de huidige barokke kerkruimte.

Het houten plafond uit de oude basiliek, dat van de paus bewaard moest blijven zorgt hierdoor voor een contrast. Het gotische baldakijn boven het hoogaltaar uit de 14e eeuw bleef eveneens bewaard. In 1733-1736 werd de huidige voorgevel toegevoegd. Onder de vele kunstwerken in de basiliek zijn er enkele van Vlaamse kunstenaars. In het transept links vooraan staat een beeldhouwwerk van “Moses” door Gilis van den Vliete en het beeldhouwwerk van Melchisedec van Nicolas Mostaert. Aan de achterzijde van de kerk bevindt zich een vrijstaand baptisterium (doopkapel).

Vroeger zetelde de paus in deze basiliek maar deze functie is in de middeleeuwen overgenomen door de Sint-Pietersbasiliek in Vaticaanstad. Sinds 1929 is de Sint-Jan met het bijbehorende Lateraanse paleis, de voormalige residentie van de paus, in het bezit van de Heilige Stoel.

Voor rooms-katholieken heeft de Sint-Jan van Lateranen een bijzondere betekenis.Als bisschopskerk (kathedraal) van het bisdom Rome, waar de huidige paus Franciscus bisschop van is, is deze kerk de hoofdkerk van de wereldkerk (en in rang belangrijker dan de Sint-Pietersbasiliek). Deze betekenis staat te lezen op de gevel van de kerk. Het feest van de wijding van de basiliek op 9 november wordt dan ook in de gehele Latijnse kerk gevierd. De kerk heeft de titel van basilica maior. Daarmee is de Sint-Jan van Lateranen één van de vier pauselijke basilieken van Rome. De andere zijn de Santa Maria Maggiore, de Sint-Paulus buiten de Muren en de Sint-Pieter.

Meer informatie vind je hier.

Basiliek Santa Maria Maggiore

Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde
Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde

De basiliek van Santa Maria Maggiore is een grote rooms-katholieke kerk op de heuvel Esquilijn. Sinds 1929 is deze kerk met de rang van basilica maior in bezit van de Heilige Stoel. Ook deze basiliek is één van de zeven pelgrimskerken van Rome en één van de vier pauselijke basilieken.

De kerk werd in 431 door paus Sixtus III gesticht ter herinnering aan het Concilie van Efeze. De wijding aan Maria betekent het pauselijk goedkeuren van de besluiten van dit concilie, waar men onder andere de positie van Maria als moeder van Christus bepaald had. De kerk bevat vele oude mozaïeken uit de vijfde eeuw, deze zijn de oudste in hun soort. De marmeren zuilen die het schip van de kerk ondersteunen zijn ouder dan de huidige kerk en komen waarschijnlijk uit een voorganger van de huidige basiliek of een ander antiek Romeins gebouw. De 14e-eeuwse romaanse klokkentoren is de hoogste van Rome.

Het mozaïek in de apsis is in de late 13e eeuw vervaardigd door de franciscaner monnik Jacopo Torriti. Een icoon, geplaatst in de kapel van Sint-Paulus, zou de pest buiten de stad gehouden hebben. De traditie wil dat het gaat om een door Lucas de Evangelist geschilderde icoon. Dat het waarschijnlijk om een paneel uit de 1e eeuw gaat werd volgens de Rooms-Katholieke Kerk bevestigd door C14-datering. De kerk heeft ook een schilderij van Girolamo Siciolante da Sermoneta uit 1568: Het martelaarschap van de heilige Catharina. Daarnaast zijn er ook zes landschappen van Paul Bril en tien reliëfs van Niccolò Pipì en Gillis van den Vliete te vinden in de Capella Sistina en bijhorende sacristie.

De Betlehemcrypte voor het hoofdaltaar dankt zijn naam aan een relikwie, waarvan gezegd wordt dat het de kribbe van Christus’ geboorte is. Ignatius van Loyola droeg hier op 25 december 1538 zijn eerste mis als priester op. Later zou hij de Jezuïetenorde oprichten. Vele beroemde katholieken liggen hier begraven, onder wie de heilige Hiëronymus, kardinaal Giacomo Colonna, kardinaal Lévis de Quélus, Pauline Bonaparte, en de kunstenaar Gian Lorenzo Bernini. De kerk bevat ook het Pausgraf van Clemens VIII.

Wist je dat; Op 29 april 1964 trouwde de Nederlandse prinses Irene in de basiliek met Karel Hugo van Bourbon-Parma.

Meer informatie vind je hier.

San Paolo fuori la mura (Sint-Paulus buiten de Muren)

Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde
Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde

De Sint-Paulus buiten de Muren is de derde van de vier pauselijke basilieken van de stad. Ze werd in opdracht van keizer Constantijn als een kleine basiliek boven het traditionele graf van de apostel Paulus gebouwd, gelegen aan de Via Ostiensis in Rome. De oud-christelijke basiliek werd ingewijd op 18 november 324, tegelijk met de eerste Sint-Pietersbasiliek. De kleine gedachtenisbasiliek werd vervangen door een grote kerk, die in 395 werd voltooid. Het gebouw was in de 5e eeuw groter dan de Sint-Pietersbasiliek en daarmee de toenmalige grootste kerk ter wereld.

Het baldakijn is in 1285 gebeeldhouwd door Arnolfo di Lapo. Het is een parel van gotische kunst. De vierkante portiek bestaat uit 150 zuilen met een standbeeld van Sint-Paulus ervoor in het midden. De voorgevel heeft onder andere gouden mozaïeken. De bronzen deur is van Maraini. De basiliek bestaat uit een schip en vijf gangpaden met rijen pilaren. Boven de arcaden zijn uitsparingen voor ronde mozaïeken van alle pausen, van Sint-Petrus tot paus Franciscus. De legende zegt dat als alle uitsparingen vol zijn, de dag des oordeels aanbreekt.

Deze galerij werd tot de brand van 1823 bijgehouden, wat een unieke galerij opleverde van naar het leven afgebeelde pausen. Tijdens de nacht van 15 op 16 juli 1823 vernielde een brand de basiliek bijna volledig; de apsis en het graf van Paulus bleven gespaard. Ook de gotische kloostergang uit de middeleeuwen is gespaard gebleven. De kerk werd herbouwd in neoclassicistische stijl en ingewijd in 1854. De kerk heeft haar zuivere basilicavorm behouden inclusief het atrium.

Meer informatie vind je hier.

Basiliek San Clemente

Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde

De basiliek San Clemente is een gebouwencomplex rond een twaalfde-eeuwse rooms-katholieke kerk gewijd aan Paus Clemens I. Het is één van de oudste christelijke kerken van Rome, maar onder het straatniveau liggen resten van nog veel oudere gebouwen. Ongeveer twintig meter diep zijn delen van huizen gevonden die uit de laatste eeuw van de Romeinse Republiek (± 500 – 27 v.Chr.) stammen en door de grote brand ten tijde van Keizer Nero moeten zijn verwoest. Bij de wederopbouw van Rome zijn deze huizen als fundering gebruikt voor de nieuwe huizen.

Op de binnenplaats van het naastgelegen huizenblok zijn de resten van een Mithras-heiligdom gevonden waar de Perzische zonnegod werd geëerd. In de vierde eeuw na Christus, toen het christendom staatsgodsdienst van het Romeinse Rijk was, is er boven op de schuilkerk van Clemens en de tempel in het pand ernaast een basiliek gebouwd. In de eeuwen erna trok de San Clemente veel kunstschilders en beeldhouwers aan. Tot op de dag van vandaag staat de basiliek bekend als een van de rijkst versierde kerken in Rome. Aan de kerk is sinds 1667 een Klooster van Ierse Dominicanen verbonden.

Meer informatie vind je hier.

Basiliek van Santa Maria in Trastevere

Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde

De Basiliek van Santa Maria in Trastevere is waarschijnlijk de oudste Mariakerk van Rome en vormt met het ervoor gelegen plein het centrum van de wijk Trastevere, ten westen van de Tiber. Volgens een legende ontsprong op de plaats, waar tegenwoordig het altaar van de kerk staat, in het jaar 30 na Christus een olieachtige bron. Iets wat misschien als vulkanische activiteit verklaard kon worden, werd door de joodse inwoners van de wijk als een aankondiging van de Messias (=de Gezalfde) gezien. Al in de derde eeuw zou er een vroegchristelijke huiskerk gestaan hebben.

Op dezelfde plaats liet paus Julius I in het midden van de vierde eeuw een grote basiliek bouwen, die in de twaalfde eeuw door paus Innocentius II door een nieuwbouw met campanile vervangen werd. De mozaïeken in de apsis stammen nog uit de twaalfde eeuw. De mozaïeken op de triomfboog en in het onderste gedeelte van de apsis werden een eeuw later gemaakt. Deze tonen beelden uit het leven van Maria: Maria geboorte, Maria boodschap, de Geboorte van Jezus, de Aanbidding der Wijzen, de Opdracht van Jezus in de Tempel en de Dood van Maria.

Ondanks barokke verbouwingen en vervangingen heeft de kerk toch haar middeleeuwse karakter behouden. De zuilen komen uit een gebouw uit de oudheid, mogelijk uit de Thermen van Caracalla. In het voorportaal van de kerk staan sinds 1308 op een hoge pilaster de resten van een asurn van paus Innocentius II. De mozaïeken uit het voorportaal stammen uit de dertiende en veertiende eeuw en stellen Maria met Jezus en de parabel van de dwaze en verstandige maagden voor.

Basilica Santa Maria sopra Minerva

Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde

De Basilica Santa Maria sopra Minerva is gebouwd op het Piazza Minerva op het Marsveld, vlak bij het Pantheon. De kerk wordt beschouwd als de enige gotische kerk in de stad, de voorgevel is wel uit de Renaissance. De oorspronkelijke kerk werd in de 8e eeuw door Griekse monniken gebouwd. Mogelijk staat de kerk deels op de fundamenten van de Tempel van Isis en Serapis die in deze buurt stond. In de tuin van het bijbehorende klooster werd namelijk in 1655 een Egyptische obelisk opgegraven die ooit in deze tempel heeft gestaan.

Twee broeders van de Dominicaner orde begonnen in 1280 aan de bouw van de huidige kerk, die in 1370 voltooid werd. De beroemde architect Carlo Maderno verbouwde de kerk en gaf haar een barokke gevel. Tijdens een renovatie in de 19e eeuw werd deze echter weer in de oude renaissancistische stijl teruggebouwd. De kerk is gebouwd als een hallenkerk, omdat de bedelorden veel volk aantrokken om naar de preken te luisteren. De kerk heeft een bijzonder blauw plafond, dat is versierd met sterren en bladgoud.

Onder het hoofdaltaar ligt het lichaam van de heilige Catharina van Siena. Haar hoofd bevindt zich echter in Siena, haar geboorteplaats. In de 14e eeuw was zij lid van de Mantellate, een Dominicaanse lekenorde. Sinds 1999 is zij beschermheilige van Europa. Ze stierf in Rome op 33-jarige leeftijd. Links van het hoofdaltaar staat een bekend beeld van Michelangelo uit 1521, de Cristo della Minerva of Christus die het kruis draagt. Om zijn voet had het beeld vroeger een bronzen schoen, die de voet moest beschermen tegen het kussen van de gelovigen.

Dicht bij het beeld ligt het graf van de zaligverklaarde Dominicaanse meesterschilder Fra Angelico. Hij stierf in 1455 in het aangrenzende klooster. Ook de pausen Paulus IV, Leo X en Clemens VII zijn begraven in de Santa Maria Sopra Minerva.

Op het plein voor de kerk staat het beroemde beeld van het Olifantje van Bernini, de Pulcino della Minerva, waarop een antieke obelisk is geplaatst.

Basiliek San Martino ai Monti

Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde

De San Martino ai Monti is een basiliek in de wijk Monti. De basiliek werd opgericht door Paus Silvester I in de 4e eeuw. In het begin was het een kapel gewijd aan alle martelaars. Het Eerste Concilie van Nicea werd hier gehouden in 324. De huidige kerk dateert van de Karolingische tijd, maar in een zaal staan pilaren vanuit de 3e eeuw. In 500 werd de kerk herbouwd door Paus Symmachus en gewijd aan Martinus van Tours en Paus Sylvester I. Het interieur heeft drie schepen met oude zuilen. In de sacristie zou de tiara van Sint Sylvester liggen.

Onder het hoofdaltaar liggen relikwieën van de heiligen Artemius, Paulina en Sisinnius, die erheen gebracht zijn uit de catacomben van Sint Priscilla. Er hangt ook een mozaïek uit de 6e eeuw waarop Madonna met Sint Sylvester wordt afgebeeld. Twee fresco’s tonen de oude Sint-Pieters basiliek en de basiliek San Giovanni in Laterano voor de verbouwingen door Borromini.

Meer informatie vind je hier.

Basiliek Sint-Laurens buiten de muren

Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde

De monumentale begraafplaats van Verano ligt in de buurt van de basiliek Sint-Laurens buiten de Muren. Valadier ontwierp deze begraafplaats toen Rome bezet werd door Franse troepen. Keizer Napoleon besloot dat begraven voortaan niet meer in kerken mocht plaatsvinden, en daarom was het noodzakelijk dat er een nieuwe begraafplaats kwam.

In het Republikeinse Rome had de senatorenfamilie van de Verani hier grond. In de Middeleeuwen werd hier de kerk van Sint-Laurens buiten de Muren gebouwd, die nog steeds als belangrijkste begrafeniskerk van Rome geldt. Gedurende de 19e en 20e eeuw groeide de begraafplaats uit tot een enorm complex, met praalgraven voor veel bekende Italianen, maar ook vele duizenden eenvoudiger graven voor gewone Romeinen.

Het gebrek aan ruimte én de groei van de stad tot meer dan 2,5 miljoen inwoners maakt het noodzakelijk om zowel ondergronds als bovengronds in veel lagen te begraven, waardoor hele ‘flatgebouwen’ zijn ontstaan, de zogenaamde ‘loculi’.

De buurt van Verano is in de oorlog zwaar beschadigd geraakt door bombardementen. Ook de begraafplaats heeft daar onder geleden. De brede toegangspoort tot de begraafplaats kwam in 1880 gereed. De vier beelden op de toegangspoort stellen achtereenvolgens de volgende zaken voor: Meditatie, Hoop, Weldoen en Stilte.

Meer informatie vind je hier.

Kerken Rome

Tweelingkerken; Santa Maria dei Miracoli en Santa Maria in Montesanto

Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde
Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde

Santa Maria dei Miracoli en Santa Maria in Montesanto staan op het Piazza del Popolo, ten zuiden van Aureliaanse Muur, waar de Via del Corso begint. De kerken staan bekend als de ‘’tweelingkerken’’ omdat ze vrijwel dezelfde uiterlijke kenmerken bezitten. Toch zijn er minieme verschillen in het ontwerp. De oorsprong van de kerken gaat terug tot in de zeventiende eeuw. Paus Alexander VII gaf opdracht tot een monumentaal ontwerp voor de toegang van de Via del Corso aan architect Carlo Rainaldi. De twee kerken maakten deel uit van het ontwerp.

Santa Maria in Montesanto is in 1662 gebouwd op de plaats van een kerk met dezelfde naam en werd in 1675 voltooid. Later werd het gebouw nog herzien door Gian Lorenzo Bernini. In de achttiende eeuw werd er een klokkentoren aan toegevoegd. Binnen vind je een twaalfhoekige koepel, en een kapel met een altaarstuk, Maagd met Kind en Heiligen uit 1687. Op het hoofdaltaar is een schilderij te zien uit de 16e eeuw, Maagd van Montesanto.

De bouw van Santa Maria dei Miracoli begon in 1675 en eindigde in 1681. De kerk bezit een prachtige achttiende-eeuwse klokkentoren van de hand van Girolamo Theodoli en een achthoekige koepel.

Meer informatie vind je hier.

Santissimo Nome di Gesù (Il Gesù)

Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde
Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde

De Santissimo Nome di Gesù wordt ook wel Il Gesù genoemd. De naam van betekent De allerheiligste naam van Jezus. De kerk is eind 16e eeuw gebouwd. De Gesù is sinds haar inwijding in 1584 de belangrijkste kerk van de Orde der Jezuïeten. De eerste Jezuïetenkerk in Rome was de Santa Maria della Strada, die al snel te klein werd. Daarom besloot men tot de bouw van Il Gesù. Michelangelo begon met het ontwerpen van deze kerk in een nieuwe bouwstijl, maar hij overleed voordat hij hiermee klaar was. Daarop ging Giacomo Barozzi da Vignola (1507-1573) ermee verder. Hij was ook degene die begon met de feitelijke bouw.

De kerk heeft de vorm van een kruis en op de kruising is een koepel geplaatst. Er zijn fresco’s te zien die personen uit het Oude Testament uitbeelden. De voorgevel van de kerk is erg plechtig en sober. De bovenkant van het centrale deel van de façade bestaat uit een driehoek. Het vormde de overgang tussen de stijl van de renaissance en die van de barok. Lange tijd werd deze stijl de ‘Jezuïetenstijl’ genoemd.

De Gesù werd hét model voor kerken gebouwd tijdens de contrareformatie en de barok. In het begin waren de decoraties eenvoudig en vroom. Maar in de tweede helft van de 17e eeuw besloten de Jezuïeten om kunst te gebruiken om de triomfen van de Kerk en de Orde te illustreren, en werd de kerk omgebouwd in de barokstijl. Het plafond werd beschilderd met het fresco “Triomf van de Naam van Jezus”. In het linker transept ligt Ignatius van Loyola begraven onder een altaar van lapis lazuli.

In de kapel staat een mooie urn en een altaar met daarop het beeld van de heilige, gemaakt van marmer en zilver. De wereldbol die het monument bekroond zou de grootste steen van de wereld zijn. Via de sacristie zijn de vertrekken van Ignatius te bereiken. De kleine kapellen zijn een uitbouw van het huis waar hij zelf woonde vanaf 1544 samen met zijn medebroeders die de Compagnia di Gesù vormden.

Meer informatie vind je hier.

Jezuïetenkerk Sant’Andrea al Quirinale

Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde

De Sant’Andrea al Quirinale is de kerk van het Jezuïetenseminarie op de Quirinaal. De kerk is ontworpen door Gian Lorenzo Bernini en Domenico de’ Rossi en werd gebouwd tussen 1658 en 1678. De kerk wordt beschouwd als één van de beste voorbeelden van Romeinse barok. De kerk is ovaal en het halfronde portaal is versierd met het wapen van Camillo Kardinaal Pamphili, die de bouw van de kerk financierde. Koning Karel Emanuel IV van Sardinië is begraven in één van de zijkapellen, evenals de Heilige Stanislaus Kostka.

Meer informatie vind je hier.

Santa Maria in Aracoeli

Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde
Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde

De Santa Maria in Aracoeli werd in de zesde eeuw gebouwd door een Griekse kloostergemeenschap. Mogelijk is de kerk op de fundamenten van de Tempel van Juno Moneta gebouwd. In de 10e eeuw werd de kerk overgedragen aan de Benedictijnen, in 1250 werd ze door de paus aan de Franciscanen toegewezen. Toen werd de kerk ook herbouwd. Eerst heette de kerk Santa Maria de Capitolo, de kerk is namelijk gebouwd op de ruïnes van het oude Capitool.

In de 14e eeuw is de naam van de kerk veranderd in Santa Maria in Aracoeli vanwege de legende dat keizer Augustus op deze plek een Ara Coeli (hemelaltaar) zou hebben laten bouwen, nadat de komst van Christus aan hem voorspeld was. De Ara Coeli is nu te zien onder de achthoekige kapel waar de urn met de as van de moeder van keizer Constantijn bewaard wordt. Keizer Augustus en Maria zijn vanwege de legende op de boog boven het hoge altaar te zien.

In de middeleeuwen werd de kerk een soort van forum en het politieke centrum van Rome. Er werden discussies gehouden en er waren volksbijeenkomsten. In 1348 werd een zeer steile, monumentale trap gebouwd die naar de kerk leidt, als dank omdat de pestepidemie voorbij was of vanwege het Heilige Jaar 1350. Tot het einde van de 19e eeuw werd de trap, met 124 brede treden, als een “heilige trap” gezien. Men zou de lotto winnen als men ’s nachts biddend op de knieën de trap zou beklimmen.

De kerk bevat veel versieringen. Ze is langwerpig van vorm en verdeeld in drie beuken die van elkaar worden gescheiden door tweeëntwintig verschillende zuilen. De vloer van de kerk is versierd met geometrische figuren van stukjes gekleurd marmer afkomstig uit oude ruïnes, en bezaaid met grafstenen van beroemdheden. De decoraties op het vergulde plafond van het middenschip beelden de Europese overwinning in de Slag bij Lepanto in 1571 uit. Aan het eind van het middenschip zit de apsis, deze is vierkant.

Bij de Capella Bufalini zijn fresco’s die scènes uit het leven van de heilige Bernardinus van Siena uitbeelden. Vooraan links is een graf met een marmeren landkaart, van Eugenio Ruspoli, een in 1893 door een olifant gedode ontdekkingsreiziger. In de kerk is ook de tombe van de laatste Bosnische koningin Katarina Kosača-Kotromanić. Ze stierf op 25 oktober 1478.

De Santa Maria in Aracoeli staat ook bekend om Il Santo Bambino, “het heilige jongetje”. Dit is een olijfhouten Christusbeeld uit de 15e eeuw, door een broeder gesneden uit een boom uit de tuin van Gethsemane. Het gezicht, de voetjes en handjes zouden zijn beschilderd door een engel, omdat de broeder niet genoeg geld had. Het beeld is geliefd omdat het ziektes zou kunnen genezen.

Het is de gewoonte om juwelen te schenken aan de Bambino bij wonderen of verhoorde gebeden. Als de patiënt zou genezen, werden de lippen van het beeldje donkerrood, anders waren ze bleek. Om de Bambino heen liggen allemaal brieven die mensen uit de hele wereld hem sturen. Het huidige beeld is een replica; het origineel werd in 1994 gestolen.

Meer informatie vind je hier.

San Pietro in Vincoli

Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde

De San Pietro in Vincoli (Sint Pieter in ketens) is een basiliek gebouwd op de Esquilijn, in het midden van de 5de eeuw en dankt haar bestaan aan Eudoxia, dochter van Theodosius de Jonge. Haar moeder had haar de ketens gestuurd (welke ze van de bisschop Juvenalus van Jeruzalem gekregen had) die Herodes Agrippa I had gebruikt om de apostel Petrus te ketenen. Volgens het bijbelboek Handelingen was Petrus op bevel van koning Herodes in Jeruzalem aan de ketting gelegd en verscheen er een engel die hem bevrijdde. Petrus ging naar Rome waar hij gekruisigd werd.

Voor de ketens die vanuit Jeruzalem naar Rome kwamen, stichtte de echtgenote van keizer Valentinianus in de vijfde eeuw een kerk binnen de muren van een antiek paleis. De kerk is vooral bekend omdat je hier het grafmonument voor Paus Julius II vindt, ontworpen en deels gemaakt door Michelangelo. Het meest prominente en bekende beeld van dit grafmonument is het standbeeld van Mozes. Het beeldt Mozes uit na zijn terugkeer van de berg Sinaï met de twee gebodstafels. Dit monument zou oorspronkelijk veel groter worden, maar is door veel uitstel en vertraging in de huidige vorm in deze kerk opgesteld.

Het interieur heeft een schip en twee zijbeuken, met drie apsissen en antieke pilaren in Dorische stijl. De kunstschilder en beeldhouwer Antonio Pollaiuolo is hier links van de ingang begraven. Ook de 15e-eeuwse Duitse humanist en kardinaal Nicolaus Cusanus is hier begraven.

Meer informatie vind je hier.

Trinità dei Monti

Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde

De Trinità dei Monti ligt boven aan de Spaanse Trappen op het plein Piazza di Spagna. De kerk, die met de twee torens de Spaanse Trappen domineert, is oorspronkelijk gesticht door de Franse koning Lodewijk XII. De bouw begon in 1502 en eindigde in 1587 toen Domenico Fontana de met antieke kapitelen en reliëfs versierde dubbele trap voltooide. Voor de kerk staat een obelisk, de Obelisco Sallustiano.

Meer informatie vind je hier.

Sant’Agnese in Agone

Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde
Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde

De Sant’Agnese in Agone vind je aan het Piazza Navona. De bouw ervan begon in 1652 op de plaats waar de heilige Agnes de marteldood stierf. In de jaren 1653-1668 werd de voorgevel afgewerkt door de belangrijke barokarchitect Francesco Borromini, die de afstand tussen de twee torens veranderde en het midden liet inspringen ten opzichte van de torens.

Deze kerk wordt gezien als één van Borromini’s meesterwerken. De kerk is gebouwd naar het Griekse kruismodel. Binnen zijn onder veel meer schilderijen te zien van het martelaarschap van de heilige Agnes. Onder de kerk zijn nog resten terug te vinden van een oud Romeins huis.

De fontein La Fontana dei Quattro Fiumi, van Bernini, ligt vlak voor de kerk. Volgens de legende zou Bernini deze zo geplaatst hebben, dat de god die de Nijl uitbeeldt, zich afkeert van Sant’Agnese, omdat die gebouwd werd door zijn grootste rivaal, Borromini. Deze legende is echter gemakkelijk te weerleggen met het feit dat de fontein eerder gebouwd werd dan de kerk. Desondanks illustreert het wel op een mooie manier de concurrentiestrijd tussen Bernini en Borromini.

Meer informatie vind je hier.

Chiesa Nuova

Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde
Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde

Chiesa Nuova is de populaire naam van een kerk dicht bij de Piazza Navona, die officieel Santa Maria in Vallicella heet. In Vallicella verwijst naar de vallei van een beekje dat in de Terentijnse moerassen uitmondde. De bouw begon in 1575 en de kerk werd ingewijd in 1599. De voorgevel was klaar in 1606. Ze werd gesticht door Filippus Neri, de stichter van de Oratorianen, naar een ontwerp van Giacomo della Porta.

Hij was een belangrijke figuur tijdens de periode van de Contrareformatie en hij zag de kerk als een uitvalsbasis voor zijn werk en zijn orde. Hoewel het Neri’s wens was om het interieur wit te schilderen kreeg Pietro da Cortona in 1647 de opdracht om de koepel, de apsis en het schip met fresco’s te versieren. Hij besteedde hier, met onderbrekingen, twintig jaar van zijn leven aan.

In de kerk hangen drie werken van Peter Paul Rubens, geschilderd op leisteen. Het gaat hier om belangrijke werken uit zijn Romeinse periode. Het bekendst is dat aan de rechterkant van het altaar met de afbeelding van Domitilla en Nereus en Achilleus van Rome. Daarnaast bevat de zoldering drie taferelen van de hand van Gillis van den Vliete die ook de Heilige Geestkapel bouwde.

Ook vind je een kopie van de Graflegging van Caravaggio. Het origineel verhuisde naar de Vaticaanse musea. In het aangrenzende complex is onder andere de Biblioteca Vallicelliana gevestigd. In een zijkapel, links van het altaar, ligt Filippus Neri begraven. Zijn gezicht is bedekt met een zilveren masker.

Meer informatie vind je hier.

Sant’Ignazio di Loyola

Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde
Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde

De kerk van Sant’Ignazio di Loyola in Campo Marzio is één van de belangrijkste barokkerken van Rome. Ze hoort bij het Collegio Romano, één van de gebouwen van de Pontificia Università Gregoriana. De Sant’Ignazio werd gebouwd in de loop van de 17e eeuw, op de plek waar vanaf 1566 een andere kerk stond, de SS. Annunziata. Deze kerk bleek te klein voor het aantal studenten aan het Collegio Romano, en werd afgebroken om plaats te maken voor een grotere kerk. De nieuwe kerk werd vernoemd naar de in 1622 heilig verklaarde Ignatius van Loyola, stichter van de Jezuïeten.

De gevel van de kerk is gebouwd in travertijn, een in Rome veelgebruikte steensoort. De gevel van de kerk van Il Gesù, de nabijgelegen hoofdkerk van de Jezuïeten, stond model voor de gevel van de Sant’Ignazio. Het plein waaraan de Sant’Ignazio gelegen is, kent een intiem karakter, en bevat verder ook vele andere gevels uit de barok. Het is een eenbeukige kerk met zijkapellen. Er is een uitstekende akoestiek. In de kerk worden dan ook veel concerten gegeven.

Een bijzonderheid is dat de koepel, oorspronkelijk wel voor deze kerk bedacht, ontbreekt. Door ingenieus schilderwerk van het plafond met een sterk effect van trompe-l’oeil lijkt het echter alsof er wél een koepel aanwezig is, een fraai voorbeeld van schijnarchitectuur. Wie van achter uit de kerk naar voren loopt en omhoog kijkt, ziet als het ware de zuilen van de koepel zich verlengen.

Op een bepaald punt in de kerk lijkt het alsof er daadwerkelijk een koepel boven het hoofdaltaar is, terwijl het plafond toch echt tonvormig is. Vóór de zogenaamde koepel is het plafond van de kerk beschilderd met een enorme afbeelding van de “Triomf van Ignatius”. Deze schildering in frescotechniek werd in 1685 gemaakt door Andrea Pozzo. Ook hier werd met trompe-l’oeil gewerkt.

Meer informatie vind je hier.

Pantheon

Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde
Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde

Het Pantheon is een antieke tempel in Rome uit de 2e eeuw n.Chr. Het is een herbouw van een eerder pantheon op deze plaats die in 80 door brand werd verwoest. Pantheon betekent gewijd aan alle goden. Het Pantheon is een van de best bewaard gebleven Romeinse gebouwen ter wereld. Dit komt doordat het in de 7e eeuw werd omgebouwd tot kerk en continu in gebruik is gebleven en onderhouden. Het Pantheon is nog steeds in gebruik als rooms-katholieke kerk en is gewijd aan de Heilige Maria en de martelaren. Het heeft de kerkelijke eretitel basilica minor.

Keizer Hadrianus liet tussen 119 en 125 het Pantheon geheel herbouwen, waarbij het zijn huidige ronde vorm kreeg. De oorspronkelijke wijdingstekst die Agrippa als opdrachtgever vermeldde werd ook op het nieuwe gebouw aangebracht. Op de gevel aan de voorzijde staat in bronzen letters: M · AGRIPPA · L · F · COS · TERTIUM · FECIT Dit betekent: ‘Marcus Agrippa, zoon van Lucius, voor de derde maal consul, heeft dit gebouwd’. Hoewel het huidige Pantheon onder Hadrianus werd gebouwd, liet hij niet zijn eigen naam op de gevel vereeuwigen, omdat hij daarmee de senaat voor het hoofd zou stoten.

Na de val van het West-Romeinse Rijk bleef het Pantheon in bezit van de Byzantijnse keizers, hoewel zij geen werkelijke macht meer hadden in Rome. Keizer Phocas schonk de tempel in 609 aan paus Bonifatius IV. Deze paus maakte van het Pantheon een kerk, de Santa Maria ad Martyres. Om die reden is het Pantheon nooit afgebroken, wat bij de meeste andere niet-christelijke tempels in Rome wel is gedaan. Vanaf de renaissance werd het Pantheon gebruikt als begraafplaats voor vooraanstaande Italianen, van wie Rafaël en Victor Emmanuel II de bekendste zijn. Het Pantheon is nog in goede staat, maar mist de bronzen plafondbekleding van de koepel.

In opdracht van paus Urbanus VIII zijn de bronzen omlijsting van de cassettes in het gewelf en de bronzen ornamenten van de portico omgesmolten. Voor de rotunda, het ronde deel van het gebouw, bevindt zich een portico bestaande uit drie rijen Korinthische zuilen (acht in de eerste rij, zestien in totaal). De rotunda zelf heeft naast de apsis, die precies tegenover de ingang ligt, zes nissen die elk gedragen worden door twee Korintische zuilen. Elke nis heeft aan beide kanten twee Korintische pilasters. De koepel heeft vijf ringen met cassetten. Deze is in metselwerk en ongewapend beton uitgevoerd met een centrale opening, de oculus, met een diameter van 8,7 meter.

Deze opening is ook echt open en het regent dus soms naar binnen. De vloer is licht gebogen om het regenwater af te voeren. De koepel van het Pantheon bleef tot 1434 de grootste koepel ter wereld, toen in Florence een grotere koepel werd gezet op de Santa Maria del Fiore. De koepel van het Pantheon blijft echter tot op vandaag nog altijd de grootste koepel van ongewapend beton ter wereld.

Piazza della Rotonda is het plein voor het Pantheon. In het midden van het plein staat een fontein, de Pantheonfontein. De fontein werd in 1711 uitgebreid met een stenen bassin en de obelisk van Ramses II op een sokkel versierd met vier dolfijnen.

Meer informatie vind je hier.

Scala Sancta (Heilige trap)

Kerken Rome; van kathedraal tot basiliek en Pantheon - Reisliefde

In het plein tegenover de Sint-Jan van Lateranen bevindt zich de Heilige Trap of Scala San(c)ta, die Christus tijdens zijn proces zou hebben beklommen. Volgens de traditie maakte de trap deel uit van het pretorium van Pontius Pilatus in Jeruzalem. Middeleeuwse legenden zeggen dat de trap rond 326 door Sint-Helena, de moeder van Constantijn de Grote van Jeruzalem naar Rome zijn gebracht. In die tijd stond hij bekend onder de naam Scala Pilati (Trap van Pilatus).

De oorspronkelijke trap is sinds 300 met hout bekleed en mag niet met voeten worden betreden. De trap leidt naar het Heilige der Heiligen en worden de 28 treden als een vorm van boetedoening op de knieën beklommen. Je kan dit doen als boetedoening voor jezelf, of absolutie verdienen voor een ander. In april 2019 is de trap, tijdelijk geopend zonder het hout en kan je dus via het marmer naar boven. Langs de trap staan kruizen waar Jezus gevallen zou zijn en bloeddruppels te zien zijn.

Bovenaan de trap vind je het heiligste van het heiligste; oftewel de persoonlijke bidkapel van de paus. Hier worden veel relieken bewaard, waaronder de beroemde Christus ikoon Santissimi Salvatore Acheiropoieton. Deze zijn recent uitgezocht en een deel is overgebracht naar het Vaticaan.

Meer informatie vind je hier.

Overnachten in Rome

Hier vind je de leukste hotels voor tijdens je stedentrip; van gezellige boetiekhotelletjes tot luxe moderne hotels met strakke kamers. Natuurlijk gaan we ook voor de voordeligste deals.

Expedia; Expedia checkt dagelijks alle hotels, vluchten en andere aanbiedingen om de voordeligste prijzen en speciale korting deals te vinden. Het aanbod vind je hier.
Booking.com; Het van oorsprong Nederlandse Booking.com is de grootste hotelwebsite ter wereld. Je kan ook reserveren zonder creditcard of last-minute. Het aanbod vind je hier.
TUI; Op zoek naar een voordelige vakantie in een hotel of appartement? De belofte bij TUI is niet voor niets; discover your smile.  Het aanbod vind je hier.
Prijsvrij; Ideaal voor als je op zoek bent naar een fijne pakketreis in combinatie met vlucht, transfer en accommodatie in een hotel en appartement. Je weet hier zeker dat je nooit teveel betaald. Het aanbod vind je hier.

Astrid Tillemans

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

    Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.