Istanbul Stedentrip; Bezienswaardigheden & Activiteiten

De stad Istanbul ligt aan de Bospurus, een rivier die de grens vormt tussen twee werelddelen; Europa en Azië. Vanwege deze ligging heb je op een paar uur vliegen van Amsterdam al het gevoel om op een heel ander continent te zijn.

Istanbul is ook een stad met een rijke geschiedenis. En daarom zeker een bezoek waard! Zelf waren we hier een lang weekend in het voorjaar van 2011, ondanks het grauwe weer was het erg indrukwekkend om te zien en ik deel hier mijn tips voor interessante bezienswaardigheden.

Istanbul (voormalig Constantinopel) in Turkije

Istanbul, stad op de grens van Europa en Azië, nu én in de geschiedenis. De stad is ooit gesticht door Griekse kolonisten in 667 v. Chr en werd door hen al Byzantion genoemd, naar hun koning Byzas. Keizer Constantijn de Grote wilde de hoofdstad van het Romeinse Rijk naar het oostelijk deel van het Rijk verplaatsen omdat dat een strategischere positie was voor handel met het Midden-Oosten en Azië. Ook was het makkelijk te verdedigen omdat het aan drie kanten werd omringd door water. Door deze keus groeide de stad enorm.

Eerst werd het nog Nova Roma (Nieuw Rome) genoemd, maar later werd het vernoemd naar keizer Constantijn. Bij de splitsing van het Romeinse Rijk in een oostelijk en westelijk deel, werd het de hoofdstad van het Byzantijnse Rijk en werd de stad verder uitgebreid en verfraaid. het was destijds al één van de grootste en mooiste steden van de wereld. De stad was in die periode vroom orthodox-christelijk.

Maar in 1204 werd de stad ingenomen door de kruisvaarders en veel schatten werden geplunderd en meegenomen naar bijvoorbeeld Venetië (waar ze nog steeds te zien zijn). In 1453 werd de stad ingenomen door de Ottomanen en werd de stad Islamitisch. Dit Rijk viel na de Eerste Wereldoorlog en werd het huidige Turkije.

Hagia Sofia en omgeving

Keizer Justinianus gaf in de 6de eeuw opdracht tot de bouw van de Hagia Sofia (Heilige Wijsheid), nadat een eerdere kerk op die plaats bij een opstand tegen zijn bewind was verwoest. Eerst was het een orthodox-christelijke kerk, later werd het een moskee. Zo’n 20 jaar na de opening stortte de koepel in. Er was een fout gemaakt door de architecten en dat hebben zij niet overleefd: ze werden onthoofd. Er werd een nieuwe koepel gemaakt en die zit er nog steeds op, dus laat dit verhaal je niet weerhouden van een bezoekje.

Het is een schitterend gezicht, kijk vooral naar de mozaïeken en de ramen in de koepel, daardoor lijkt de koepel te zweven. Atatürk, voorstander van de scheiding tussen kerk en staat, besloot in 1935 dat de Hagia Sofia een museum moest worden. Er zijn veel Arabische elementen te zien, maar als je goed kijkt, zie je ook genoeg christelijke aspecten.

• Vlakbij kun je de wereld onder de grond verkennen, in de Basilica Cisterne, een wateropslagplaats uit de 6de eeuw. Deze is aangelegd door de Byzantijnen. Er staan hier 336 Ionische en Dorische (Griekse) zuilen. Zoekopdrachtje: vind de twee Medusa-hoofden.
• In het oude Byzantium was het Hippodrome niet alleen het centrum van het sportieve maar ook van het politieke leven. Er is niet veel van over. Wel staan er nog de Egyptische obelisk, de zuil van Constantijn en de Slangenzuil uit het Griekse Delphi, waarvan de slangenkoppen verdwenen zijn. Het Hippodrome was in 532 het toneel van een bloedige afstraffing. Na het Nika-oproer tegen zijn gezag liet keizer Justinianus hier 30.000 opstandelingen vermoorden.
• Verderop ligt de Blauwe Moskee, ook wel de moskee van Sultan Ahmet genoemd. Het is het islamitische antwoord op de Hagia Sofia. De architect wilde de grandeur van die christelijk-orthodoxe kerk overtreffen en volgens sommigen is hij daarin geslaagd. De Blauwe Moskee werd gebouwd tussen 1609 en 1617, bijna 1100 jaar na de voltooiing van de Hagia Sofia.
• Het Museum van Turkse en Islamitische Kunst is gehuisvest in het 16de-eeuwse paleis van Ibrahim Pasha. Hier is een schitterende collectie kunstvoorwerpen, van de 8ste eeuw tot de ineenstorting van het Ottomaanse Rijk aan het begin van de 20ste eeuw. De nadruk ligt op de Ottomaanse kunst met tapijten, rijk geïllustreerde korans, beeldhouwwerken, kalligrafieën, glas, porselein en fraai gedecoreerde lampen. Erg bijzonder zijn de nagebouwde onderkomens van verschillende rangen en standen. Zo zie je er een volledig ingerichte nomadentent en een zitkamer van een rijke familie.

Via het hippodroom (in Romeinse tijden het centrum van de stad) dat helemaal open lag was het even flink zoeken naar de ingang van de Blauwe Moskee. Maar nadat we die driekwart rond waren vonden we hem toch en was het net twaalf uur (gebedstijd) dus staken we het plein over naar de Hagia Sophia (in de vierde eeuw gebouwd als een van de oudste kerken en later in gebruik genomen als moskee). Dit was een gigantisch grote hal met op de verdieping erg mooie christelijke mozaïeken. Vooral de 56 m hoge koepel was erg mooi en groot. Zo groot dat je het niet eens op de foto kreeg.

Vlakbij de ingang was ook de ingang naar de Basilica Cisterna. Deze gigantische ondergrondse gewelven die wel wat weg hebben van een basiliek met de 336 zuilen (vandaar de naam) bood ruimte aan 80.000 kubieke meter water, ooit in de vijfde eeuw gebouwd om de paleizen van de Byzantijnse keizer Justinianus. Dit vond ik tot op heden een van de mooiste plekjes van Istanbul en compleet onverwacht.

Vooral de belichting maakte het heel erg sprookjesachtig, geen wonder dus dat dit is gebruikt voor een scene in een James Bond film. Het was ondertussen al twee uur, tijd dus voor een lunch in een overdekt paviljoen waar het erg warm was en ze lekkere omeletten hadden (over het eten en de vriendelijkheid mag je hier niet klagen, zeker niet in toeristische gebieden).

Meer informatie vind je hier.

Topkapi Paleis

Het oorspronkelijke paleis werd halverwege de 15de eeuw gebouwd door sultan Mehmet II. In de eeuwen daarna werd het paleis door verschillende sultans uitgebreid om uiteindelijk plaats te bieden aan zo’n 5000 mensen: de sultan en zijn familie, de harem en de bedienden. Je ziet de Bab-i-Salem, de Begroetingspoort. Aan beide kanten staan poorten waar gevangenen werden vastgehouden tot hun executie bij de fontein op de eerste binnenplaats.

Het landsbestuur kwam bijeen in de Divan-i-Humayun onder voorzitterschap van de grootvizier. Rond de privé-vertrekken van de sultan lag de harem, een labyrint van zalen, kamers en terrassen. Het geheel werd bewaakt door zwarte eunuchen. Een rondleiding door de harem (althans door 40 kamers) is erg populair en daar moet je een apart een kaartje voor kopen. In de Hazine Dairesi liggen de schatten van het Topkapi Paleis: sieraden en juwelen, waaronder twee ruwe smaragden van 3,5 kg en een 84-karaats diamant.

• In de lieflijke Tulpentuin staat een paviljoen waar relikwieën van de profeet Mohammed worden bewaard: een baardhaar, een tand en een voetafdruk.
• De Hagia Irene in het voorhof van het Topkapi Paleis is de oudste Byzantijnse kerk in Istanbul. De kerk is gebouwd in de 6de eeuw, maar daarvoor stonden hier al een tempel en een christelijke kerk. Een groot stuk van de oorspronkelijke kerk werd vernietigd in een aardbeving, de meeste delen dateren dus uit die tijd.
• Het is de enige Byzantijnse kerk in Istanbul die nog het oorspronkelijke atrium heeft. Bijzonder is de zwarte kruismozaïek op een gouden achtergrond, een uniek element uit de icoonclassicistische periode. Achter de kerk ligt een hof, waarin zich vroeger de sarcofagen van Byzantijnse keizers bevonden.
• Een echte aanrader is het Archeologisch Museum, dat uit drie musea bestaat: naast de archeologische vondsten uit Anatolië zijn hier het Museum van het Oude Midden-Oosten en het Tegelpaviljoen.
• De oudste voorwerpen zijn tentoongesteld in het Museum van het Oude Midden-Oosten. Bijzonder zijn de oude kleitabletten, waaronder één met het oudste vredesverdrag ter wereld in spijkerschrift.
• Het Tegelpaviljoen werd in de 15de eeuw gebouwd door sultan Mehmet de Veroveraar. Het is versierd met ontelbare tegeltjes in turkoois en donkerblauw, echt schitterend!

Na het opstaan en heerlijk uitgebreide ontbijtbuffet gingen we meteen op pad naar het Topkapi paleis dat hier om de hoek ligt (we kijken tegen de buitenmuren aan vanuit de hotelkamer). Vanaf de ingang was het een aardige klim naar boven naar het eerste hof waar we de kaartjes moesten kopen. Via het tweede hof met toegang tot de harem en de rest van het paleis kwamen we bij de troonzaal (hier was het erg druk, maar niet veel bijzonders), de bibliotheek (hier was niemand, maar vond ik wel mooi), de schatkamers waar iedereen was vol met allerlei goud en steentjes, niet echt mijn ding.

Op een gigantisch mooie diamant na, ingelegd met 48 briljant gesneden diamanten. Zo’n grote diamant had ik nog nooit gezien en was erg indrukwekkend. Helaas was het erg koud en regenachtig (zelfs natte sneeuw) waardoor het minder sfeer had dan het bij een zonnetje zou hebben. Het uitzicht vanaf het vierde hof op de Bosporus en het Aziatische deel van Istanbul vanuit het zomerpaviljoen was wel erg mooi. Hier zouden we maandag heen gaan.

Meer informatie vind je hier.

Dolmabahce-paleis

Het Europese deel van Istanbul wordt door de Gouden Hoorn gescheiden van elkaar. Met de tram staken we de brug over tot het eindpunt. Vanaf hier bezochten we het Dolmabahce-paleis, vroeger de woning van de Khalief (zoals ons verteld is de Turkse variant op de paus) maar ook de Sultan die aan huis regeerde. Dat straalde ook uit in het gigantische pompeuze gebouw met zijn vele kamers en zalen. We kwamen binnen via een grote entreehal en mochten met de tweede groep mee de rondleiding volgen. In drie kwartier werden we door een groot deel van het paleis geleidt en kregen we in hoog tempo het verhaal te horen.

Op een gegeven moment was het allemaal erg hetzelfde maar wel erg mooi. Ze waren wel streng, je mocht geen foto’s maken en zelfs de trapleuning vasthouden bij het traplopen was verboden… Het hoogtepunt van de reis was de grote Ceremoniezaal waar hij erg over aan het opscheppen was en toen we er eenmaal waren hem gelijk moesten geven dat het adembenemend was. Aan de ene kant was het een gigantische gebedsruimte met grote zuilen en een enorme koepel en aan de andere kant ook een paleiszaal.

Na het paleis bezochten we de vertrekken van de harem waar we in nog sneller tempo werden rondgeleid door de appartementen van de adellijke dames, de sultan zelf, de kamer waar Ataturk is overleden (alle klokken in het paleis zijn op dat tijdstip stil gezet) en de kamer van de moeder van de sultan (soort baas van de harem).

Het Dolmabahçe Paleis werd tussen 1842 en 1853 gebouwd. Dolmabahçe was oorspronkelijk een baai in de Bosporus, maar werd in de 18de eeuw gedempt door de Ottomaanse sultans. Het paleis deed dienst als administratief centrum van het Ottomaanse rijk. Er 285 kamers, 46 zalen, 6 badkamers en 68 toiletten. Atatürk, de stichter van de Turkse Republiek, woonde in het paleis en overleed er in 1938. Laat je rondleiden door dit prachtige paleis en geniet van de pracht en praal van het renaissancebouwwerk. Het interieur is echt oogverblindend en zeker een bezoekje waard.

Meer informatie vind je hier.

Grote Bazaar

De grootste markt van Istanbul mag je niet overslaan. Het heeft duizenden winkeltjes, restaurants en cafés. Ook deze markt is een idee van sultan Mehmet de Veroveraar, die de bazaar in de 15de eeuw liet bouwen. Langs de grotere paden richten veel winkeltjes zich op toeristen, dwaal dus rond en ga nauwe zijgangen in om de echte Turkse sfeer op te snuiven. Dat snuiven moet je letterlijk nemen, want de bazaar geurt naar van alles en nog wat: kruiden, specerijen, fruit, kebab en lederwaren.

Tip: Afdingen is hier heel normaal en neem er de tijd voor. Het is een goed idee om in verschillende winkels prijzen te vragen, voordat je tot onderhandelen overgaat. Linda en ik zijn er een paar keer geweest en we hebben er mooie sjaals en andere souvenirs gekocht. We hadden veel lol bij het onderhandelen.

Je kunt er ook heerlijk ergens gaan zitten voor een kopje (Turkse) thee en één van de vele lekkernijen proeven. het is ook ideaal om hier naar toe te gaan als het weer wat tegenvalt. Zo was het tijdens ons tripje een paar graden boven 0 en miezerde het. Binnen is het droog en warm…

Vlakbij is er de Egyptische Bazaar, ook wel de Kruidenbazaar (Misir Çarsisi) en is kleiner dan de Grote Bazaar. Deze bazaar werd gebouwd in de 17de eeuw en was toen één grote apotheek, waar kruidendrankjes en andere middelen van de volksgeneeskunst werden verkocht. Veel kruiden en specerijen werden vanuit India via Egypte naar Istanbul verscheept, vandaar de naam.

Die medicinale winkeltjes zijn er nog wel, maar de meerderheid bestaat uit winkels met grote zakken vol fel gekleurde keukenkruiden, specerijen, gedroogde vruchten, noten en andere etenswaren. Zo kun je op veel plaatsen het beroemde mierzoete snoep Turks Fruit (lokum) kopen. En ook tulpenbollen zijn er te koop, dit is van oorsprong namelijk een Turks bolgewas.

Ten westen van de Egyptische Bazaar is een wirwar van straatjes, die ook leuk zijn om te verkennen. Ook daar vind je veel kruidenwinkels, maar ook huishoudelijke artikelen en een bloemenmarkt.

Galata

Het Taksimplein is een toeristische trekpleister, omdat er veel winkels, restaurants en hotels rond liggen. Het is het hart van het moderne Istanbul. De Istiklal Caddesi, een van de bekendste winkelstraten, komt uit op dit plein. De naam Taksim komt van het stenen reservoir aan de westelijke zijde van het plein. Die ‘taksim’ lag op het einde van een reeks kanalen en aquaducten die de stad van water moesten voorzien. In het midden van het plein staat het Cumhuriyet Aniti-standbeeld. Dit staat symbool voor de republiek Turkije.

Steek het water over via de Galatabrug, een brug over de Gouden Hoorn. De oude Grieken kozen deze natuurlijke haven uit als plek om hun eerste stad te stichten. Over de Gouden Hoorn was eeuwenlang een grote ketting gespannen om vijandelijke schepen de toegang te ontzeggen.

Met een historisch trammetje kun je rijden door de wijk richting de Galatatoren. De oude toren werd al omstreeks 528 gebouwd, ten tijde van het Byzantijnse rijk. De toren werd tijdens de 4de Kruistocht in 1204 bijna geheel met de grond gelijk gemaakt maar daarna door de Genuanen in 1348 heropgebouwd. De hoge toren is bepalend voor de skyline van Galata. Vooral het mooie uitzicht op de stad van boven in de toren maakt dit een bezienswaardigheid die het bezoeken meer dan waard is. Als je tijdens je bezoek aan de Galatatoren honger krijgt, kan je een hapje eten in het restaurant op de bovenste verdieping.

Boottocht over de Bosporus

Een boottocht maken over de Bosporus is echt een aanrader. Er zijn veel verschillende mogelijkheden die ik hier niet allemaal ga noemen. Loop er wat rond en kijk naar de mogelijkheden. De boten vertrekken vanaf de haven tussen de Galatabrug en het station Sirkeci. Het eindpunt van de gewone ferries en de snellere TurYol boten is Anadolu Kavagi. Als je de gewone ferry neemt, moet je daar drie uur wachten op de terugtocht, met de TurYol kun je in anderhalf uur weer terug zijn bij de Galatabrug.

Vanaf het water zie je de bekende paleizen van Istanbul, maar ook traditionele huizen, forten als Rumeli Hisari en Anadolu Hisari, en een paleis in rococostijl Küçüksu Kasri. De gewone veerboot stopt op verscheidene plaatsen, waaronder in Sariyer dat een grote vismarkt heeft en waar uitstekende visrestaurants zijn.

Ook zijn er boottochten naar de Prinseneilanden. Van deze negen eilandjes in de Zee van Marmara zijn er vier bewoond (Büyükada, Heybeliada, Burgazada en Kinaliada), voornamelijk door rijke Turken die er hun buitenverblijven hebben. Vroeger werden opstandige prinsen door de sultan naar deze eilanden verbannen. Als ze bijzonder lastig waren, werden ze onthoofd.

Er is geen gemotoriseerd verkeer op deze eilanden, je kunt er tochten maken met paard en wagen of een fiets huren. De veerboten naar de Prinseneilanden vertrekken vanaf de Katabas-veerboothaven, ten zuiden van het Dolmabahçe Paleis. In het weekend zijn de eilanden zeer druk, vooral het grootste eiland.

Je kan ook met de ferry naar Azië. Van Karaköy naar Kadiköy bijvoorbeeld. Wij waren dat van plan, maar er niets van gekomen. Tijdens de boottocht over de Bosporus die we wel gemaakt hebben, zagen we aan de Azië-kant wel mooie gebouwen, dus als je wat meer tijd hebt dan wij, zou ik het zeker doen.

Miniatürk-park

Dit is het grootste miniatuurpark ter wereld. Er staan 105 gebouwen, nagebouwd op een schaal van 1:25, uit Istanbul, Anatolië en Ottomaanse gebieden die tegenwoordig buiten Turkije liggen. Ook de beplanting is miniatuur; extra fijn gras, dwergplanten en bonsaiboompjes. Er zijn ook zwembaden, speeltuinen en kinderattracties en horeca te vinden. Ook zijn er twee kleine musea.

Meer informatie vind je hier.

Tulpenfestival in april

Mocht al het bovenstaande niet genoeg reden zijn om naar Istanbul af te reizen, dan is het misschien leuk om te weten dat er elk jaar in april een enorm Tulpenfestival in de stad gehouden wordt. Waarschijnlijk ben je wel bekend met het feit dat de tulp oorspronkelijk uit Turkije komt. Tijdens de Ottomaanse tijd zijn ze naar Nederland gebracht door handelaren en wij in Nederland hebben ze bekend en populair gemaakt.

Niet voor niets komen er elk jaar miljoenen toeristen naar de Keukenhof. Tijdens het festival kun je miljoenen tulpen bekijken overal in Istanbul. Het Emirgan Park wordt daarbij genoemd als beste plek. Het is één van de grootste parken en heeft verschillende tulptuinen. Het park ligt voorbij de tweede Bosporusbrug.

Meer informatie vind je hier.

Visum Turkije

Als je naar Istanbul (of een andere plaats in Turkije) wil reizen heb je natuurlijk een paspoort nodig, hier moet minimaal een lege visumpagina in zitten en nog minimaal 60 dagen na afloop van de visumperiode geldig zijn.

Want voor Turkije heb je ook een visum nodig, het beste werkt het als je deze visum Turkije voor vertrek aanschaft. Daarvoor moet je reisdocument nog minimaal 8 maanden geldig zijn. Als je het visum online aanvraagt wordt dit per mail verzonden en kan je dit uitprinten en meenemen.

Bij de grens in Turkije kan je ook een visum kopen, hiervoor worden echtere hogere kosten gerekend en kunnen er lange wachtrijen ontstaan. Let er wel op dat alle gegevens overeenkomen met wat er in je paspoort staat, na aanraag kan je het niet meer wijzigen. Als je het visum te vroeg aanvraagt kan het zijn dat het visum verlopen is. Voor vertrek check of het visum verlopen is.

Zijn jullie al eens in Istanbul geweest?

• Over
• Laatste berichten

Astrid Tillemans

Hoi, ik ben Astrid, bouwjaar 1983. Ik heb de lerarenopleiding geschiedenis en Mens & Maatschappij gedaan en lesgegeven op middelbare scholen in de vakken geschiedenis en aardrijkskunde. Mijn hobbies zijn lezen, reizen en alles wat met kunst en geschiedenis te maken heeft. Verder volg ik graag sport, zoals tennis, turnen en voetbal.

Laatste berichten van Astrid Tillemans (alles zien)

• Tweede Wereldoorlog; interessante monumenten en musea in Nederland - 1 november 2022
• Madrid Stedentrip; Bezienswaardigheden & Activiteiten - 24 januari 2022
• Groningen stad; bezienswaardigheden & activiteiten - 2 januari 2022

Je zou ook interesse kunnen hebben in

Lissabon Stedentrip; Bezienswaardigheden & Activiteiten All-inclusive vakantie naar Turkije Kuala Lumpur Stedentrip; bezienswaardigheden zoals de Towers tijdens een vakantie / overstap De mooiste stranden van Turkije Deze 5 factoren maken Turkije tot een perfecte vakantiebestemming!