Inknippen bevalling; voorkomen uitscheuren of herstel behandeling

Ingeknipt worden of uitscheuren. Het klinkt allebei niet fijn, en dat is het ook niet. Maar helaas zijn er maar weinig vrouwen die zonder ‘kleerscheuren’ de bevalling doorkomen. Maar gelukkig is dat in de meeste gevallen niet een heel groot probleem.

De meeste vrouwen hebben na een paar dagen weinig of geen last van het wondje down under. Maar wat zijn nou de verschillen tussen inknippen en uitscheuren? Is het één beter dan het ander?

Zo kwam vorig jaar nog in het nieuws dat er te snel ingegrepen wordt en teveel vrouwen onnodig een knip krijgen. En is er verschil in herstel?

Inhoud toon

Uitscheuren

Zelf vind ik dit woord vreselijk klinken. Ergens hoor ik dan het geluid dat er iets scheurt en krijg ik het beeld van enorme scheuren op de meest gevoelige plekken van mijn lijf. Rillingen krijg ik ervan.

Gelukkig kan ik uit ervaring spreken dat het meestal niet zo eng is als dat het klinkt. Tijdens de bevalling moet de baby door de vagina naar buiten. Het gaat langs het bekken, de spieren en de huid.

Doordat dit in één keer erg wordt opgerekt kunnen er scheurtjes ontstaan in de huid en de spieren.

Ik was tijdens mijn tweede bevalling uitgescheurd, maar op dat moment heb ik er niks van gemerkt. Ik was voornamelijk bezig met de weeën. Ik voelde natuurlijk wel de druk en de spanning op mijn huid bij het passeren van het hoofdje, maar het daadwerkelijke scheuren heb ik niet meegekregen.

Toen mijn zoontje op mijn buik lag ging de verloskundige op een gegeven moment even kijken wat de schade was. Het bleek een scheurtje te zijn en die heeft ze gehecht.

Verschillende rupturen

Nou moet ik wel toegeven dat ik niet erg ben uitgescheurd. In sommige gevallen is het uitscheuren een iets serieuzere zaak.

Scheuren, ook wel rupturen genoemd, ontstaan meestal in het perineum (het stukje tussen de vagina en de anus) en komen in drie gradaties voor.

Eerstegraads-, tweedegraads- en derdegraads ruptuur.

De eerstegraads ruptuur komt het meeste voor. Dan ontstaan er scheurtjes in huid en de slijmvliezen.
Bij een tweedegraads ruptuur komen er scheurtjes in het slijmvlies van de vagina, het onderliggende bindweefsel en het spierweefsel in de bekkenbodem.
Derdegraads ruptuur, ook wel (sub)totaal ruptuur genoemd komt bij slechts 2% van de vrouwen voor. Bij derdegraads ruptuur zijn het perineum, de bekkenbodemspieren en de kringspier van de anus gedeeltelijk of helemaal gescheurd.

Naast een scheurtje in het perineum kunnen er ook scheurtjes ontstaan in de vagina (vaginaruptuur), aan de binnen- of buitenkant van de kleine schaamlippen (labiaruptuur), richting de urinebuis en de clitoris (clitorisruptuur) of in de baarmoedermond (cervixruptuur).

Uitscheuren voorkomen

Om zoveel mogelijk schade te beperken proberen een verloskundige en gynaecoloog de vrouw tijdens de bevalling goed te begeleiden zodat de baby er niet te snel uitkomt.

Als het de snel gaat, rekken de huid en de spieren te snel waardoor de kans op scheuren groter is. Ik weet nog dat de verloskundige bij mijn derde bevalling zei dat ik niet meer mocht persen maar alleen maar mocht zuchten.

Het hoofdje stond al tegen het laatste randje aan en ik moest het mijn lichaam laten afmaken zei ze. Dit ging wel tegen mijn gevoel in, ik had pijn en wilde zo snel mogelijk de baby eruit hebben.

Toch heb ik gepuft en het lukte. Ik had achteraf inderdaad geen scheurtje en kon zonder hechtingen naar huis. Het zuchten was dus de moeite waard.

Inknippen

Een knip (of een episiotomie) wordt gezien als een medische ingreep en wordt gedaan als de verloskundige of een gynaecoloog daar noodzaak toe ziet. Met een knip wordt de uitgang voor de baby wat groter gemaakt waardoor de baby er wat sneller of makkelijker uitkomt.

De meest voorkomende redenen voor een knip zijn:

Om de baby meer ruimte te geven. Soms is de vagina te smal of rekt niet goed genoeg mee. Een knip kan dan helpen.
Als de baby in nood is, bijvoorbeeld bij een (dreigend) zuurstoftekort.
Om ernstig uitscheuren te voorkomen.
Bij een stuitligging.
Bij een vacuümbevalling of tangverlossing. De knip geeft dan extra ruimte die in deze gevallen nodig is.

Knip zetten

Als er een knip wordt gezet dan knippen ze met een schaar in het stukje tussen het perineum, dus het stukje tussen de vagina en de anus. Ze knippen dan vanaf het onderste randje van de vagina schuin naar onder, richting het linkerbeen. In de meeste gevallen krijg je voor het knippen een plaatselijke verdoving. In sommige gevallen is daar geen tijd voor.

Bij mijn eerste bevalling is er een knip gezet. De bevalling van mijn zoontje kwam vijf weken te vroeg op gang. Toen mijn zoontje na een half uurtje persen zich nog niet liet zien, hebben ze geknipt omdat een prematuur baby’tje niet te lang in het geboortekanaal moet liggen. Ik heb er niet veel van gemerkt.

Op een gegeven moment zeiden ze dat ze me tijdens een perswee gingen verdoven. Ik was zo bezig met het persen dat ik de prik niet heb gevoeld. Bij de volgende perswee knipten ze.

Ook dat heb ik niet gevoel. Direct kwam mijn zoontje eruit en was ik alleen maar blij dat het klaar was.

Knip en scheur hechten

Een knip moet altijd gehecht worden, en dat gebeurt in principe onder plaatselijke verdoving. Vaak heb je die verdoving al gehad voordat de knip werd gezet. Is dat niet het geval dan krijg je die verdoving alsnog. In de meeste gevallen wordt het hechten gedaan met oplosbaar hechtdraad.

Binnen tien dagen moeten de hechtingen uit de wond vallen. Het is daarom ook verstandig om af en toe met een spiegeltje te kijken hoe het met de hechtingen en de wond gaat.

Hechten na het uitscheuren is niet altijd nodig. Bij een totaalruptuur gebeurt het hechten op de OK, meestal onder narcose of met een ruggenprik. Is het minder ernstig maar er moet wel even gehecht worden, dan wordt er gewoon op de verloskamer gehecht onder plaatselijke verdoving.

Ook hierbij gebruiken ze meestal oplosbare hechtdraad. Als het niet met oplosbaar draad wordt gedaan moet de hechting er tussen de vijfde en de achtste dag na de bevalling worden uitgehaald.

Herstel na een knip of een scheur

Het herstel na een knip is niet altijd fijn. Tijdens het plassen kun je flink last hebben van een brandig gevoel en ook zitten kan pijnlijk zijn. Het advies is dan ook om tijdens het plassen te spoelen met lauwwarm water.

Zitten kan het beste op een harde ondergrond, want als je bijvoorbeeld op bed gaat zitten dan komt er meer spanning op de wond waardoor het weer meer pijn gaat doen.

Als je erg veel pijn hebt, kun je ook op een coldpack gaan zitten. Dit kan de pijn wat verlichten. Ik heb zelf na de knip nog wel veel pijn gehad. Mijn zoontje lag toen in het ziekenhuis en ik moest zelf naar huis en elke dag twee keer heen en weer om mijn zoontje te voeden en te verzorgen.

De combinatie van de pijn van de knip en het op de been moeten zijn was wel pittig. Gelukkig was bij mij de pijn na twee weken helemaal weg.

Het herstel na een scheur is natuurlijk afhankelijk van de ernst van de scheur. Ik had er zelf na een paar dagen al geen last meer van.

De eerste dagen is het wel verstandig om met lauwwarm water de wond te spoelen tijdens het plassen. Vrouwen die een (sub)totaal ruptuur door hebben moeten maken, zijn over het algemeen natuurlijk langer onderweg om te herstellen.

Je kunt speciale oefeningen doen om het herstel hiervan te bevorderen.

Liever scheuren dan knippen?

Onderzoek heeft aangetoond dat een scheur beter hersteld dan een knip. Dit komt omdat de randjes van een knip heel recht zijn, en bij een scheur zijn ze wat rafelig waardoor de randjes weer wat makkelijker aan elkaar groeien. Het herstel na een scheur gaat om deze reden vaak wat soepeler dan na een knip.

Toch is een knip in sommige gevallen noodzakelijk. Het is niet in alle gevallen even duidelijk of het verstandig is om wel of niet te knippen. Een verloskundige of gynaecoloog moet soms snelle beslissingen nemen. Dan gaat vaak het belang van de baby voor, en dat is toch wat je als moeder ook wil?

Knippen of scheuren, het is allebei niet leuk. Maar als je daarna je baby in je armen hebt dan heb je gelukkig veel mooiere dingen om aan te denken.

Ben jij geknipt of gescheurd tijdens de bevalling?

Voorbereiding bevalling

Bevalling

Na bevalling

Bevalling opwekken & inleiden

Weeën & fasen bevalling

Pijnbestrijding

Bevalling complicaties

Author
Recent Posts

Geke Douw

Auteur at nietvolgensboekje.nl

Ik ben Geke, getrouwd met mijn jeugdliefde en mama van twee heerlijk ondernemende jongens (2012 en 2014) en een schattig maar minstens zo ondernemend meisje (2018).
Ik ben bijles docent exacte vakken en blogger. Neem gerust een kijken op www.nietvolgensboekje.nl !