Huisregels gezin; voorbeelden van afspraken om te maken voor thuis

De laatste jaren zie je ze steeds meer. De houten bordjes met daarop de tekst: ‘In dit huis…’ waarna regels of omgangsvormen volgen die de bezitter ervan herkent of uit wil dragen. Het opstellen van regels gebeurt overal. Op school in de klas, in het verkeer of tijdens het sporten. De situatie is anders, maar de regels zijn er.

Ook thuis is het aan te raden om huisregels op te stellen. Ieder gezin is anders en daardoor ook de huisregels die bij jullie passen. En bij iedere levensfase heb je andere regels.

Een peuter heeft andere huisregels nodig dan je puber die al uitgaat. Hoe kun je als gezin samen huisregels opstellen? Waar denk je aan bij het opstellen van huisregels?

Inhoud toon

Het belang van huisregels

Je kunt je gezin wel vergelijken met een teamsport. Door samen te werken bereik je meer en het wij-gevoel maakt dat iedereen zo graag thuis is.

Thuis is de veilige plek, waar je mag zijn wie je bent. Of je nu een baaldag hebt of heel vrolijk bent: alle emoties kunnen er hier zijn (wel binnen grenzen..)

Huisregels geven alle gezinsleden duidelijkheid. Allereerst ons als ouders. Wat vinden wij precies belangrijk en hoe willen wij onze kinderen opvoeden? Je partner kan over een regel als opruimen of tijd samen doorbrengen heel anders denken als jijzelf. Dit maakt dat het opstellen van huisregels ook meteen kan leiden tot het voeren van een Goed Gesprek ;)

Daarnaast geven huisregels zowel lichamelijke als emotionele veiligheid. Je kunt denken aan een regel als: ‘We klimmen niet op het aanrecht of op de kast met servies erin’ om te voorkomen dat je kind zich bezeert.

Dan hebben we het over lichamelijke veiligheid. Of dat het een traphek boven altijd dicht moet zijn als het peuterbroertje op de grond meespeelt. Een voorbeeld van een regel om de emotionele veiligheid te waarborgen kan zijn: ‘We lachen niemand uit of we laten de ander uitspreken’.

Het opstellen van regels zorgt er daarnaast voor dat kinderen normen en waarden ontwikkelen. Het zijn steentjes die helpen op weg naar de bouw van de volwassenversie van je kind. Door naar een ander te luisteren leren ze behalve sociale vaardigheden en empathie ook aan om met de mening van een ander om te gaan.

Waardevolle lessen dus, die regels.

Begin met vijf huisregels

Hoe begin je nu met het opstellen van de huisregels? Bij kleine kinderen is het fijn als ze heel concreet worden gemaakt. In klassen wordt vaak per vinger een regel aangeleerd en herhaald.

Voor de duim de regel: ‘als jij praat, luister ik stil’ en dan verder met de ringvinger. Ook helpt het als er geen waslijst aan regels is. Veel opvoedprofessionals pleiten voor 5 huisregels. Het voordeel van 5 huisregels is dat het goed te onthouden is en je een filter maakt.

Tips om huisregels op te stellen:

Heb je een partner? Ga dan met je partner van tevoren zitten en bespreek welke 5 regels jullie belangrijk vinden. Schrijf deze op.
Kies voor een positieve bewoording van de regel en vermijd het woordje moet of niet.
Bijvoorbeeld: ‘We ruimen met elkaar op‘. ‘We zijn met elkaar verantwoordelijk voor… ‘. ‘We hebben respect voor de ander’. ‘We zijn gastvrij naar anderen’. ‘We delen van wat we hebben’.
Roep de kinderen op een later moment bij elkaar en vertel dat jullie de volgende 5 regels opgesteld hebben. Je kunt vragen wat ze ervan vinden. Belangrijk is dat ze erachter staan. Probeer een regel over schermtijd bijvoorbeeld uit te leggen.
Vraag iedereen of ze meehelpen om de gezelligheid thuis zo te behouden. Op scholen wordt wel eens gevraagd of kinderen de regels ondertekenen. Dit om zo concreet te maken dat iedereen er zijn best voor wil doen.
Evalueer regelmatig hoe het gaat met het navolgen van de huisregels. Wat gaat goed? Het kan zijn dat de huisregel anders omschreven moet worden. Dan is een evaluatiemoment een geschikt moment.
Maak de regels zichtbaar. Teken de regel uit of schrijf ze op en hang ze in de keuken / woonkamer.
Bedenk ook voor jezelf wat de consequenties zijn als regels niet nageleefd worden. Heb je de regel: we ruimen onze eigen spullen op en doet je zoon dit niet? Dan kan een consequentie zijn dat er pas gespeeld kan worden als de spullen opgeruimd zijn.

Voorbeelden van huisregels

In veel gezinnen zijn huisregels opgedeeld in deelgebieden. Denk dan aan een sociale regel (hoe gaan we met elkaar om), een materiële regel (zo gaan we met spullen om) een respect regel (dit heeft te maken met luisteren en gezag) of een gezinswaarde (als sporten of tijd samen doorbrengen voor je belangrijk is, dan zie je dit in de regels terug).

Hieronder enkele voorbeelden van andere gezinnen en de regels die zij opgesteld hebben:

We praten netjes tegen elkaar, vloeken en lelijke woorden vermijden we
We zijn eerlijk en kunnen de waarheid hier zonder angst spreken
We praten niet over elkaar maar met elkaar
Als iemand praat, luisteren we goed naar de ander
We zijn verantwoordelijk voor onze spullen en gaan hier goed mee om
We wassen onze handen voor het eten
Als we boos zijn nemen we een time-out
We vertellen altijd waar we spelen
We laten het weten als we ergens anders eten
We ruimen onze eigen spullen / kamer op
We blijven niet langer dan een dag boos op elkaar
We vergeven elkaar
We helpen een ander, ook als deze er niet om vraagt
We luisteren naar papa / mama
Als we iets uit de voorraadkast willen, dan vragen we dit
We houden onze handen bij ons (slaan en schoppen dus niet..)

Voor pubers:

We rijden altijd met iemand samen na het uitgaan, gaan dus niet alleen in het donker naar huis
Ieder heeft zijn taak in het huishouden, dit doen we met elkaar
Per dag hebben we zoveel schermtijd
Eerst het huiswerk, dan schermtijd
De vloer van onze slaapkamer is glad, anders stofzuigen we zelf
We vertellen waar we heengaan en we laten het weten als we thuis zijn
We zijn eerlijk, over alles is te praten hier thuis.

Discipline

Author
Recent Posts

Mirjam de Stigter

Tekstschrijver at Tekstbureau Schrijfkameleon

Mirjam is al meer dan een decennium getrouwd met haar jeugdliefde. Samen zijn ze de trotse ouders van drie prachtige kinderen: twee zoons (2015 en 2020) en dochter (2017). Haar hart ligt in het basisonderwijs, waar ze al ruim 12 jaar haar passie volgt. Mirjam heeft zowel als leerkracht als intern begeleider waardevolle ervaring opgedaan.

Naast haar toewijding aan het onderwijs, floreren Mirjams creatieve kanten. Lezen en schrijven vormen de kern van haar grootste hobby, en het feit dat ze deze passie kan uiten in deze blog vervult haar met vreugde. Het schrijven voor verschillende bureaus geeft haar de kans om haar horizon te verbreden en kennis verder te verdiepen.

Je kunt haar het beste omschrijven als enthousiast, lief, duizendpoot, creatief, vrolijk en met name dol op het stimuleren van de ontwikkeling van ieder kind.

Latest posts by Mirjam de Stigter (see all)