Skip to Content

Hooggevoelig & hoogsensitief kind; kenmerken zoals niet kunnen slapen

Hooggevoelig & hoogsensitief kind; kenmerken zoals niet kunnen slapen

Je hoort steeds vaker mensen praten over hoogsensitief; omdat ze dat zelf zijn of vermoeden dat hun kinderen dat hebben. Hoog sensitiviteit, ook wel hooggevoelig genoemd, is een gevoeligheid van prikkels.

Er is nog niet veel over bekend of onderzocht, en dat terwijl 1 op de 10 personen wordt geboren met deze eigenschap. Zeker als je hooggevoelig kind naar de basisschool gaat kan je verschil merken omdat de prikkels toenemen. Ken jij ook iemand met deze eigenschappen?

Wat is hoog sentitiviteit

Uit recent onderzoek is gebleken dat iemand die hoogsensitief is een filter mist in het informatieverwerkingssysteem (een woord om te onthouden voor scrabble!) in de hersenen. Door het ontbreken van dit filter komen alle prikkels op hetzelfde niveau binnen. Denk hierbij aan alles wat je hoort, ziet, ervaart en ruikt.

Dit filter zorgt er normaal voor dat er onderscheid gemaakt wordt tussen belangrijke en minder belangrijke prikkels. Door het ontbreken hiervan werken de hersenen de hele dag op volle toeren. Als je het zo bekijkt is een overprikkelingsreactie een logisch gevolg.

Wat hooggevoeligheid lastig maakt is dat er geen vaste richtlijn is, iedereen reageert anders en gaat anders met dingen om. Hierdoor is geen enkele hoog sensitief persoon hetzelfde.

Kenmerken waaraan je een hoogsensitief kind kan herkennen

In mijn praktijk krijg ik regelmatig de vraag hoe je als ouder een hooggevoelig kind herkent. De meest gehoorde dingen zijn:

  • Onrust in een drukke omgeving: raakt overprikkeld in omgeving met veel prikkels.
  • Onrustig met (in)slapen: lastig inslapen of juist onrustig slapen.
  • Neemt stemming over van opvoeder: lijkt gedachten te kunnen lezen.
  • Moeite met harde geluiden: denk aan straaljager, klus geluiden en luchtalarm.
  • Meer rustmomenten nodig: is graag thuis, trekt zich terug of wil bij jou opladen.
  • Moeite met verandering: in planning of bijvoorbeeld schoolprogramma.
  • Heeft graag overzicht: kijkt af vanaf de zijlijn, staat niet graag in het middelpunt.
  • Kan intens boos of verdrietig zijn: vaak snel gefrustreerd of emotioneel bij overprikkeling.

Voordelen van hooggevoeligheid

Heeft hooggevoeligheid als eigenschap alleen maar nadelen? Nee. Zeker niet! Vaak lees je alleen over de nadelen van deze eigenschap, ik richt me ook graag op de voordelen.

Hooggevoelige kinderen kunnen ontzettend genieten van kleine dingen. Ze zijn oplettend en nemen veel waar. Ben je naar de kapper geweest of heb je een nieuw jasje aan? Grote kans dat je hooggevoelig kind dit opmerkt en je hierover een compliment geeft. Altijd fijn toch? Hierdoor wordt een HSK (Hoog Sensitief Kind) vaak gezien als erg attent.

Mijn eigen kinderen vinden het heerlijk om in de tuin te zijn, ze zoeken naar beestjes (ondanks dat ze er stiekem een beetje bang voor zijn), stoppen ze in een insectendoosje en kunnen er dagen lang voor zorgen en naar kijken. Wat ook een mooie eigenschap is van HSK is dat ze kinderen die buiten de groep vallen erbij willen betrekken.

Tips voor als je een hooggevoelig kind hebt

Als opvoeder, zeker wanneer je zelf niet deze eigenschap bezit, is het soms echt lastig je kind te begrijpen. Het is niet altijd makkelijk om een hooggevoelig kind in je gezin te hebben, maar bedenk ook dat het niet gemakkelijk is om een hooggevoelig kind te zijn. Ik geef graag een aantal basistips:

  • Geef ruimte, rust en veiligheid: jij kent je eigen kind als geen ander. Observeer en leer je kind kennen zodat je de veiligheid kunt bieden die het nodig heeft en je op tijd rustmomenten kunt inplannen.
  • Maak tijd voor je kind als het jouw nodig heeft: een kind heeft het vaak nodig om even bij je op te kunnen laden. Door hier tijd voor te maken kun je overprikkeling voorkomen.
  • Bedenk dat de boze bui er niet is omdat het kind jouw dwars wil zitten, de emmer is overgelopen. De laatste prikkel was te veel.
  • Ben een open boek: hooggevoelige kinderen voelen feilloos aan hoe jij je voelt.
  • Bereid het kind voor op onverwachte veranderingen: dit heeft het echt nodig.
  • Zorg voor een eigen, rustige plek: bij overprikkeling kan er terug getrokken worden.

Wat bij hooggevoelig kinderen vaak opvalt is het slaappatroon. Doordat er veel prikkels binnen komen hebben ze moeite deze te verwerken. Dit zorgt ervoor dat ze, zeker wanneer ze in een rustige omgeving zijn, deze (extra) prikkels moeten verwerken. Vaak zie je dat kinderen dit op bed doen. Ze halen bijvoorbeeld een gebeurtenis van de dag (of week) aan en willen daar iets over weten. Neem de tijd deze vraag te beantwoorden, het is waarschijnlijk iets wat het kind bezig houdt.

Wat kan helpen is om tijdens het eten met elkaar de dag te bespreken. Wat was er leuk en wat was er minder leuk vandaag? Gingen er dingen heel goed? Door dit ruim voor het slapen te doen help je je kind al een beetje met het verwerken van de dag. Je hebt boekjes als slaapklets welke een leuke aanvulling hierop zijn. Ik zou het moment alleen niet tijdens het slaapmoment doen maar bijvoorbeeld tijdens het avondeten.

Na een drukke of indrukvolle dag duurt inslapen bij veel HSK erg lang. Mijn eigen dochter geeft vaak aan dat haar hoofdje zo veel denkt op bed. Mijn andere dochter heeft juist dat ze prima inslaapt maar in situaties die bij haar voor spanning zorgen (denk aan sinterklaas, een feestje of nieuwe activiteit) slaapt ze erg onrustig. Ze is dan een aantal keren in de nacht wakker. Ze heeft het dan even nodig dat ik bij haar ben, al snel is het goed en slaapt ze rustig verder.

Tips voor interessante boeken

Er zijn ook boeken die je thuis kan lezen waar je meer informatie vindt als je het vermoeden hebt dat je een gevoelig kind in huis hebt.

Langmuts is een held

Dit boek is onderdeel van een reeks boeken. Kabouter Langmuts speelt de hoofdrol in deze boeken reeks. Kabouter Langmuts is een gevoelige kabouter die in allerlei, voor kinderen, bekende situaties beland en doormiddel van zijn vriendjes ontdekt hij wat hooggevoelig zijn precies inhoud. Hij ontdekt ook dat het niet alleen maar vervelend hoeft te zijn maar dat er ook voordelen bij horen.

Draakje Vurig

Draakje Vurig, de naam zegt het al, is een Draakje dat soms wel heel snel boos wordt. Als hij weer in een situatie komt waar de boosheid opspeelt raakt hij zich hiervan bewust en weet hij zijn woede onder controle te krijgen. Draakje Vurig spreekt vooral de gevoelige kinderen met een sterke wil erg aan. De illustraties zijn prachtig!

Het hooggevoelig kind met een sterke wil

Een boek voor ouders en opvoeders geschreven door Janneke van Olphen. In dit boek maak je kennis met de innerlijke familie. Een waardevol boek voor ouders en opvoeders van gevoelige kinderen met een sterke wil. De innerlijke families geven je inzichten, een leidraad voor het leven. Het is een pittig boek waar je echt even voor moet gaan zitten. Maar het leest prettig weg door de afwisseling die er in voorkomt. Herkenbare situaties met bijbehorende adviezen zijn een fijne aanvulling.

Informatie avonden voor ouders

Hooggevoeligheid bij kinderen leeft ontzettend. Mijn informatieavonden zijn tot nu toe altijd volgeboekt. Tijdens de informatieavond Hooggevoelig kind 0 t/m 6 jaar ontmoet ik steeds weer nieuwe opvoeders die naar de avond komen voor hun kind. Door het volgen van de avond, maar vooral door het uitwisselen van eigen ervaringen krijgen deze opvoeders regelmatig nieuwe inzichten.

Ze ontdekken regelmatig dat ze zelf ook wel eens hooggevoelig kunnen zijn. Dat is iets wat zeker kan kloppen! De hoog sensitieve eigenschap is namelijk een erfelijke eigenschap; vaak zien we dat een ouder van een HSK zelf ook hoog sensitief is. Een bijzondere ervaring waarbij vaak veel puzzelstukjes op hun plek vallen. Ik voel me steeds weer vereerd dat ik hier iets aan kan bijdrage.

Kindercoach

Ik ben Mandy Frederiks – Groenen. Ik ben afgestudeerd als pedagogisch medewerker en Kindercoach. Mijn praktijk Feelings Coaching is gevestigd in Druten (Gelderland). In mijn praktijk ontvang ik ouders en kinderen met zeer uiteenlopende hulpvragen.

Mijn specialisaties zijn Hooggevoeligheid, Rouwverwerking en scheiding. De specialisatie hooggevoeligheid is voor mij een natuurlijk verloop. Onze beide dochters zijn hooggevoelig en door hun ben ik er achter gekomen dat ook ik deze eigenschap heb. Er vielen veel puzzelstukjes op z’n plek toen ik deze ontdekking deed.

Redactie Mamaliefde