Hoe kun je jouw zoon of dochter helpen bij het ontwikkelen van empathie? Dat kan door je manier van omgaan met emoties maar ook door bepaalde activiteiten of spelletjes te doen! We vertellen in het kort iets over empathie in het algemeen én gaan hier ook in op de activiteiten of spelletjes die je op dit gebied kunt doen.
Waarom empathie belangrijk is
Je leren inleven in een ander: uit onderzoek blijkt dat kinderen van tegenwoordig dit veel minder goed kunnen dan kinderen van veertig jaar geleden! Dat zou niet alleen leiden tot narcisme, maar kan ook één van de oorzaken zijn dat zoveel kinderen al met mentale problemen te maken hebben! En de hele wereld wordt er natuurlijk veel mooier op als we meer durven openstaan voor de gevoelens van een ander.
Vergeet ook niet dat als jij je kunt inleven in de ander, je ook kunt snappen waarom iemand zo reageert. En daarmee kunnen ook weer allerlei vervelende aannames van jouw kant voorkomen worden. Je snapt bijvoorbeeld dat je vriendinnetje niet boos is om wat jij gedaan hebt, maar omdat ze ruzie had met haar moeder en daarom minder hebben kan. Dus ook voor jezelf is empathie gewoon fijn.
Verder betekent het (uiteraard) ook dat pestgedrag minder zal voorkomen bij kinderen die een groot empathisch vermogen hebben. Ze zullen zorgen voor een vriendelijkere samenleving en het schijnt zelfs zo te zijn dat het de communicatieve vaardigheden ook in het algemeen vergroot.
Hoe bevorder je empathie?
Je kunt gewoon in het dagelijks leven bewust bezig zijn met het vergroten van de empathie van je kind. Een paar voorbeelden hierbij zijn:
- Gevoelens mogen er zijn en jij probeert deze te benoemen. Hiermee leert je kind zijn eigen emoties onder woorden te brengen en dat erover gepraat mag worden.
- Maak het normaal dat je voor een ander zorg draagt. Laat ook je kind dus iets hierin doen. Dit kan heel simpel zijn. Dat het even het jasje helpt aantrekken van het jongere zusje, bijvoorbeeld. Of dat het aan de oude buurvrouw mag gaan vragen of ze thee komt drinken.
- Zit je kind lekker te spelen? Luister dan eens naar wat het zegt. Soms flappen ze er dan iets uit wat ze zo niet zullen vertellen! Of je ontdekt dat ze inderdaad doorhebben hoe gevoelens werken bij de ander. Dan hebben we het natuurlijk vooral over spelen met poppen of als ze met elkaar een rollenspel spelen.
- Laat je kind kennismaken met mensen die anders zijn dan in jullie gezin of in jullie omgeving. Dit kan door ze bewust mee te nemen naar plekken waar ze deze mensen tegenkomen. Woon je in een rustig dorp, dan kan een bezoek aan een stadscentrum bijvoorbeeld een ‘openbaring’ zijn. Ga eens eten bij Downies en Brownies, bijvoorbeeld. Maar je kunt ook poppen geven met verschillende huidskleuren of boekjes lezen over kinderen met een handicap.
- Stimuleer het om goede dingen te doen. Je kunt er de gewoonte van maken om bij het avondeten iedereen te laten vertellen wat ze voor goeds gedaan hebben die dag. Nu moet dat geen competitiestrijd worden, dus je kan iedereen de kans geven om 1 actie te delen met het gezin of misschien vind je 2 dingen mooier.
- Is er ergens iets aan de hand en wordt erover verteld? Dan kun je ook stil staan bij de gevoelens die daaraan te pas komen. Vraag hoe je kind denkt dat de persoon in kwestie zich zal voelen. Hoe zouden zijzelf gereageerd hebben? Snap je waarom hij of zij het zo deed?
Empathie ontwikkelen via spel
Naast erover praten en bewust te laten worden van de gevoelens van jezelf en de ander, kun je ook meer spelenderwijs aan de gang. Dan komen er spelletjes om de hoek kijken of andere leuke activiteiten.
Toneelstukjes
Laat de kinderen zich verkleden en een bepaalde situatie uitbeelden. Hierbij geef je enkel een opdracht, zoals een gezin waarbij een kind en zijn vriendje iets uitgespookt hebben, bijvoorbeeld. Kijk eens hoe zij de rollen van de ouders en de kinderen op zich nemen. Zij moeten zich inleven in een andere rol en jij kunt daarna nog met ze bespreken hoe het ook zou kunnen.
Poppenspel
Zoals net al aangegeven is het spelen met poppen ook een leuk spel. Je kunt ze dus vrij laten spelen of je maakt er net zoiets van als bij het toneelspel. Alleen spelen nu de poppen de rol en niet zijzelf.
Emoties raden
Verzamel plaatjes van mensen met duidelijke gezichtsuitdrukkingen. Laat de kinderen raden hoe de persoon zich voelt en waarom hij dit denkt. Zijn de kinderen ouder, dan kan je natuurlijk ook minder uitgesproken gezichten kiezen. Je zou het ook eens kunnen proberen met plaatjes van dieren! Heb je een hond of kat? Dan is het helemaal zo gek nog niet om ook op dat gebied de lichaamstaal te leren interpreteren!
Puber? Er zijn games!
Natuurlijk zijn er ook games die kunnen helpen op dit gebied. Spellen waarbij het kind ook moet invoelen wat je in bepaalde situaties zou doen. Spellen waarbij je echt je eigen rol speelt en jouw acties leiden tot tegenreacties. Kies voor de zogenaamde serious games die niet echt bedoeld zijn om te vermaken, maar die je iets bij willen brengen over hoe je je gedraagt. Gamen hoeft dus niet altijd maar tijdverdrijf en gewelddadig te zijn!
Kaartspellen
Er zijn verschillende kaartspellen die je kunt inzetten.
Het empathie spel
Aan de hand van kaartjes vertel jij je eigen verhaal, dit kan iets alledaags zijn of juist iets uitzonderlijks. Hierbij moet je dus je verhaal delen, naar elkaar luisteren en met elkaar in gesprek gaan.
Let’s talk
Dit kaartspel is zo gemaakt dat zowel de kids als de ouders kunnen winnen. Het spel wordt gespeeld in 4 rondes en zal zorgen voor veel plezier. Zoals ze zelf zeggen: ‘Imiteer, teken, wring je in bochten, geef antwoord op originele vragen en overwin de grappigste uitdagingen.’
Wat voel je? Wat denk je?
Dit is niet echt een kaartspel, maar het zijn wel 55 emotiekaarten die je kind kunnen helpen om emoties te benoemen en te leren begrijpen. Het is dus als hulpmiddel bedoeld.
- Carnaval en elfde van de elfde - 17 February 2025
- Opgroeien zonder moeder - 16 February 2025
- Schoolgala Nederland op de middelbare school - 14 February 2025