Skip to Content

Prikkelgevoelig kind; tips helpen tot rust brengen

Prikkelgevoelig kind; tips helpen tot rust brengen

Tegenwoordig wordt er veel van kinderen verwacht. Het valt dan ook eerder op wanneer kinderen cognitief niet meekomen, ze moeilijker kunnen concentreren of juist gevoeliger zijn voor prikkels.

Al snel is er dan het gevoel dat jij je kind zou willen helpen, maar hoe?

Gevoelige kinderen zijn sneller uit balans

Je herkent ze vast wel, die kinderen die snel en intens boos kunnen zijn om niets! Maar gelukkig kunnen ze ook in een mum van tijd weer stralen en genieten van een kleine gebeurtenis.

Deze kinderen zijn sneller uit balans dan andere kinderen. Vaak spreken we dan ook wel over ‘gevoelige’ kinderen.

Gevoelige dan wel sensitieve kinderen kunnen problemen ervaren zowel in de (zintuiglijke) informatieverwerking als in het omgaan met emoties. Ze beleven alles intenser.

Prikkelverwerking

Om goed te kunnen functioneren in het dagelijkse leven heeft ieder wel een bepaalde mate aan zintuiglijke prikkels nodig. Die prikkels zorgen er namelijk voor dat je door de dag heen goed in je vel zit. Zo kun je beter een verhaal of uitleg volgen wanneer dit ondersteund wordt met visuele informatie (denk aan een illustratie).

Ook helpt het friemelen aan een pen of paperclip je om de aandacht bij de les te houden. Of wanneer je het gevoel hebt dat je hoofd vol zit kan het heerlijk zijn om even te mogen bewegen.

Kortom, zintuiglijke prikkels zorgen voor een juiste balans in de mate van ontspanning en concentratie gedurende de dag. De prikkelverwerking bij een gevoelig kind kan zich kenmerken in een overgevoeligheid voor bepaalde zintuiglijke informatie.

Je zult merken dat je sensitieve kind sneller van slag is in een drukke omgeving of bij het moeten aantrekken van die gele trui die niet fijn zit. De prikkelverwerking bij jouw kind verloopt net wat anders. Het ‘emmertje’ van jouw kind zit eerder vol.

Je gevoelige kind heeft het dan ook meerdere keren per dag nodig om tot rust te komen. Pas dan lukt het je kind weer om zich te focussen op wat verwacht wordt.

Een schooldag vraagt dan ook veel van een prikkelgevoelig kind wanneer er te weinig ruimte is om het ‘emmertje’ tussentijds te legen.

Het brein filtert binnenkomende informatie

“Maar hoe komt het dat dit emmertje bij mijn kind dan sneller vol zit?” Je kunt het brein zien als toegerust met een filter. Bij het ene kind staat de filter erg strak afgesteld. Het brein laat dan maar mondjesmaat informatie toe om te verwerken.

Dit zijn de kinderen die je -tig keer kunt roepen en je niet horen. De kinderen die ook wel dagdromen. Deze kinderen ontgaat veel informatie omdat veel informatie bij de poort wordt tegen gehouden.

Daarnaast heb je de kinderen met een prima afgesteld filter. Bij deze kinderen zal het brein minder interessante prikkels weren en benodigde informatie toelaten.

Tot slot heb je de kinderen met een slecht afgestelde filter. Deze laatste groep heeft er last van dat het brein alle informatie toelaat. Ook minder relevante informatie wordt waargenomen en moet worden verwerkt. Denk aan de vuilniswagen die langsrijdt en de vuilnisbakken leegt terwijl de juf een som aan het uitleggen is.

Veel kinderen registreren het vaag en blijven de juf volgen. Echter een prikkelgevoelig kind raakt hier dermate van afgeleid dat het niet meer kan focussen op de uitleg van de juf.

Eigenlijk is voor deze kinderen alle binnenkomende informatie even belangrijk.

Wat is overprikkeling?

Wanneer je kind teveel prikkels ervaart en niet de ruimte heeft om te ontladen dan zal zijn ‘emmertje’ overstromen en is er sprake van overprikkeling. In gedrag ziet het eruit als een woede-uitbarsting.

Echter je kind doet dit niet bewust, het overkomt je kind, het heeft ook geen bewust doel zoals bij een driftbui. Je kind is dan echt van slag en heeft dan geen grip meer op zijn emoties. Voor jou als ouder vaak erg lastig gedrag om mee te ‘dealen’. Je zult je vaak machteloos voelen.

Tips bij dreigende overprikkeling

Maar hoe kun je als ouder je prikkelgevoelige kind helpen het ‘emmertje’ tijdig te legen? Veelal zie je dat kinderen zelf ook manieren toepassen die hen helpen om zich prettig te voelen.

Zo zal het ene kind wiebelen met de benen. Een ander kind zie je wellicht kauwen op een potlood. Een derde zal zich graag even terugtrekken met rustige muziek.

Er is dus niet een specifieke aanpak of manier om kinderen die gevoelig zijn voor prikkels te ondersteunen.

Wellicht herken je bij jezelf manieren die ervoor zorgen dat je min of meer in balans kunt zijn. Bijvoorbeeld friemelen in een saaie vergadering, even een boek lezen na een drukke werkdag.

Het is van belang om eerst met je kind te kijken van welke prikkels hij of zij het meeste last heeft. En bespreek vervolgens wat je kind dan op zo’n moment fijn zou vinden.

Hierbij enkele tips die je kunnen ondersteunen;

  • Kinderen die gevoelig zijn voor geluid een gehoorbeschermer laten gebruiken tijdens het zelfstandig werken
  • Kinderen die snel last hebben van een vol hoofd kunnen het gebruik van een verzwaarde knuffel als ontspannend ervaren
  • Kinderen die graag ergens op kauwen om zich te kunnen focussen, kun je een kauwsieraad aanbieden
  • Kinderen die gevoelig zijn voor bepaalde kleding zoals een jeans, kun je een jogging jeans (of broek) aangeven
  • Kinderen die gevoelig zijn voor bepaald eten, kun je het beste diverse texturen van eten los aanbieden (en niet gemengd) of rauw ipv gekookt
  • Kinderen die veel wiebelen op hun stoel kunnen baat hebben bij een vibrerend kussen (van Senseez) zodat ze zich beter concentreren
  • In het algemeen helpt bewegen kinderen om prikkels te verwerken, laat je kind even trampoline springen of in de klas op de plaats springen
  • Laat kinderen sjouwen, zwaar werk activiteit werkt even als verzwaring en ontspannend. Dus laat gerust je kind de boodschappen tillen en de bibliotheekboeken dragen
  • Kinderen die last hebben van een drukke omgeving even zich laten terugtrekken in een tentje, hoekje met een lekkere zitzak en kussens (snoezelplekje maken)

Biedt deze activiteiten aan gedurende de dag, telkens een korte periode zodat het even helpt het ‘emmertje’ te legen.

Ruimte geven

En mocht dan toch je kind overprikkeld raken, bedenk dan, dat je kind dit niet bewust doet.

Maar dat het onmacht en onkunde is van je kind. Zie het als een soort kortsluiting in het brein. En haal zelf diep adem (of tel tot 10) en probeer er voor je kind te zijn.

Wees aanwezig, praat zacht en met weinig woorden en help je kind eventueel door zijn of haar lievelingsknuffel aan te reiken en je kind tot rust te laten komen op een fijn plekje in een hoekje of op de slaapkamer met wat sensorische spulletjes.

Floortje