Skip to Content

Grooming of sextortion; betekenis & wat is het voor kind als online slachtoffer

Grooming of sextortion; betekenis & wat is het voor kind als online slachtoffer

Met de digitalisering van de maatschappij zijn niet alleen maar voordelen gepaard. We hebben al veel moeite om onze kinderen van de beeldschermen af te houden en dat neemt alleen maar toe.

Buiten het feit dat ze vierkante ogen krijgen en lijden aan zuurstoftekort vanwege het gebrek aan buiten zijn, weten we als ouder ook niet goed wat ze precies uitvoeren op het wereldwijde web met alle gevaren van dien.

Want wat blijkt, kinderlokken is niet meer iets van de verleden tijd. Het heeft zich alleen deels verplaatst naar het digitale web. Daardoor is minder goed te overzien aan welke risico’s onze kinderen worden blootgesteld.

De vraag is hoe komen we hierachter en hoe kunnen we ons hiertegen wapenen?

Grooming, de digitale kinderlokker

We kennen zelf nog wel het fenomeen de kinderlokker zoals het vroeger was. Onze ouders hamerden er al vroeg op. ‘Ga nooit zomaar met een vreemde mee’, ‘Neem nooit snoepjes aan van een onbekende’, maar ook ‘Ga nooit mee als iemand tegen je zegt dat ze een heel lieve kleine puppy hebben’ en nog veel meer.

De kinderlokker bewoog zich vaak rond openbare plekken waar veel kinderen kwamen, zoals het schoolplein, de speeltuin, op het strand of bijvoorbeeld bij de supermarkt.

Wanneer de dader een poging waagde en je als ouder hier net geen zicht op had, want je bent even met je andere kindje in de weer of je bent in gesprek, kan het binnen een kwestie van een seconde zijn gebeurd. Op dat moment hoop je dat de sociale controle zijn werk doet.

Meerdere ogen zien meer dan één paar ogen. Maar het lokken van kinderen kwam toen ook al voor. Tegenwoordig heeft de kinderlokker zijn territorium verbreed naar het digitale web en daar kijken er helaas geen twintigtal paar ogen mee.

Wat is grooming?

Volgens de website van de Politie is er sprake van grooming ‘als een volwassene via ICT contact legt met een kind, met de intentie om dat kind te ontmoeten met het doel om seksueel misbruik te plegen of kinderpornografische afbeeldingen te produceren.’ Een hele mond vol.

Contacten kunnen worden gelegd via sociale netwerksites of chatprogramma’s, maar bijvoorbeeld ook via e-mail of sms.

De cijfers

Volgens cijfers van de Politie vrijgegeven in februari van dit jaar op de website van het Centraal Bureau van de Statistieken nam het aantal meldingen van grooming en sexting in Nederland toe van 1200 in 2017 naar 1600 meldingen in 2018. Dat is een toename van meer dan 30 procent ten opzichte van 2017.

Onduidelijk blijft natuurlijk hoeveel meldingen er niet worden gedaan. Feit blijft dat het een zorgwekkend probleem is.

Waar gebeurt het?

Het digitaal kinderlokken heeft zich verplaatst naar de online wereld, het internet. Tegenwoordig zijn kinderen niet meer van de computer af te slaan. Wat doen ze dan zoal? Naast alle sociale media, spelen ze online spelletjes die een sociaal component bevatten, zoals bijvoorbeeld een chatbox.

Een voorbeeld kwam aan het licht toen een tijdje geleden een 12-jarig meisje uit Rotterdam verleid werd door een 49-jarige Amerikaan in de chatbox van het spel Star Stable.

Een spel waar jonge meiden hun digitale paarden verzorgen. Via de chatkamer werd het meisje benaderd en uiteindelijk kwam het tot een fysieke ontmoeting. De dag erna werd het meisje gevonden met de Amerikaan in een hotelkamer. Je reinste nachtmerrie.

Niet alleen spellen als Star Stable vormen een risico, maar bijvoorbeeld ook via de chatboxen van spellen zoals Fortnite, Twitch, Tik Tok, Minecraft en Discord komt grooming voor. Vooral kinderen tussen de 11 en 16 jaar zijn het slachtoffer van grooming.

Door te vragen naar de interesses van het kind en zich voor te doen alsof ze dezelfde leeftijd hebben, proberen ze een band met hen op te bouwen. Het is geen proces dat over één nacht ijs gaat. Vaak duurt het een tijdje, voordat ze daadwerkelijk overgaan tot actie.

Sexting en sextortion

Kinderen zijn binnen deze leeftijd veel bezig met hun seksualiteit en groomers maken daar misbruik van. Nadat er een vertrouwensband is ontstaan, gaan ze vaak over tot voorzichtige ‘sexting’.

Bij sexting gaat de dader over tot het bijvoorbeeld vragen naar een naaktfoto of dat ze zich willen ontkleden voor de webcam. Wanneer het slachtoffer hier niet van gediend is en wil stoppen, kan de groomer overgaan tot sextortion.

Daarmee dreigt de dader om de foto’s of beelden naar familie of bekenden te sturen als het slachtoffer ermee stopt. Het chanteren kan zo ver gaan dat de dader geld gaat vragen van het slachtoffer om de beelden niet openbaar te maken.

De leeftijd van de slachtoffers maakt dat ze niet weten hoe ze hiermee om moeten gaan en de situatie niet bij hun ouders of andere vertrouwelingen durven te melden. De schaamte speelt hierbij een grote rol.

Het is mede ook door de chantage dat de situatie waarin ze zitten heel lang kan aanhouden. Een ellendige situatie die heel veel schade kan aanrichten bij je kind.

Wat is sexting?

Sexting komt van de woorden seks en texting. Texting is Engels voor sms-en. Hieruit kan je dus al opmaken dat sexting wil zeggen dat je iets wat met seks te maken hebt verstuurd via social media. Dit kan gaan om een naaktfoto, een erotisch bericht, maar het kan ook zelfs gaan om een filmpje op dit gebied.

Sexting klinkt misschien als iets dat niet vaak voorkomt en misschien denk je ook dat het jouw kind niet zal overkomen. En al helemaal niet dat hij of zij dit zelf zal doen.

Helaas blijkt dit in de praktijk heel anders te zijn. Bij meisjes ligt het percentage hoger dan bij jongens. Zowel bij het versturen als bij het ontvangen. Bij meisjes gaat het maar liefst om 24,5% (qua ontvangen) en bij jongens om 21,6%.

Zelf versturen gebeurt een stuk minder, maar toch nog altijd 7,1% bij de meiden tussen de 12 en 17 jaar. In dezelfde leeftijdscategorie bij de jongens gaat het om 5,5%.

Is sexting verboden?

Natuurlijk mag je zelf bepalen of je een pikante foto van jezelf verstuurt. Dat is dus niet verboden. Degene die deze foto’s (of filmpjes) daarna doorstuurt, pleegt wel een strafbaar feit. Dit kan dan ook een strafblad opleveren!

Chantage; oftewel sextortion

Helaas zijn juist deze pikante filmpjes en plaatjes een prachtig middel om iemand mee te chanteren. Leg je kind uit dat het versturen van een eigen naaktfoto ook om deze reden niet verstandig is.

Iemand die deze foto in handen heeft, kan je kind dusdanig chanteren dat het voor je kind geen leven meer is. Is de foto eenmaal verstuurd, kan je kind niks meer doen en kan iedereen die de foto toegestuurd krijgt er mee aan de haal gaan.

En dus je kind bedreigen. ‘Als je mij niet betaald, dan zet ik je foto op facebook,’ bijvoorbeeld. Jongeren zien vaak deze gevaren niet in. Zij zien alleen het lieve vriendje die ze iets willen toesturen!

Dat de relatie stuk kan gaan en er dan vervelende dingen kunnen gebeuren, daar staan ze helemaal niet bij stil. Om nog maar te zwijgen over dingen die per ongeluk met de foto kunnen gebeuren.

Risico’s

Leg je kind uit welke risico’s er bestaan bij het doorsturen van pikante plaatjes:

  • Te kijk gezet worden op social media en je nergens meer durven vertonen
  • Chantage
  • Pestgedrag
  • Strafblad oplopen als hij /zij zelf een foto verspreid van een ander

Wat kun je doen als ouder?

  • Wees open met je kind. Bespreek de gevaren van het internet. Heb een open relatie over seks en zorg ervoor dat je kinderen ruimte zien om hierover met je te praten.
  • Begin vroeg: Wacht niet totdat ze voor het eerst uitgaan, maar heb het gesprek al veel eerder. Misschien hebben ze er nog geen oren naar, maar zolang ze weten dat ze er met jou over kunnen praten, kan het veel leed besparen.
  • Let op de signalen. Gedraagt je kind zich anders? Trekt hij of zij zich meer terug? Gedraagt hij of zij zich meer gesloten? Praat met je kind en vraag ernaar. Nog een belangrijke tip, wordt vooral niet boos als je kind zich open opstelt. Je wilt voorkomen dat je kind dichtklapt en je niet meer in vertrouwen wilt nemen.
  • Heb je een verdenking van grooming, scroll dan door de geschiedenis van de browser van de computer. Het kan je informatie geven over welke websites je kind bezoekt en waar hij of zij zich mee bezig houdt.
  • Maak goede afspraken: Maak afspraken over welke informatie ze wel en niet moeten delen in de chatbox of via sociale media. Laat ze geen volgers of vriendschapsverzoeken van mensen die ze niet kennen accepteren op bijvoorbeeld Facebook of Instagram. Ken je iemand in het echte leven niet, laat ze dan diegene ook niet accepteren in het digitale leven. En spreek af dat ze nooit met iemand zullen afspreken die ze via het web hebben ontmoet. Praat hierover met je kind en vertel ze vooral ook waarom.
  • Leg je kind ook uit dat als ze niet met jou willen praten dat ze ook gebruik kunnen maken van bijvoorbeeld de Kindertelefoon. Andere websites waar ze terecht kunnen, zijn Helpwanted.nl, meldknop.nl of meldpunt-kinderporno.nl. Daarnaast kun je ook bij de lokale politie aangifte doen als er sprake is of gedacht wordt aan grooming.
  • Pas de privacyinstellingen aan. Het is aan te raden om per programma de privacyinstellingen zo in te stellen dat je gegevens niet openbaar staan en dat niet iedereen je zomaar kan volgen of benaderen. Vaak staan deze zo ingesteld dat iedereen je gegevens kan inzien en zeker bij je kinderen wil je dit voorkomen.

Tot slot, kinderen krijgen op steeds jongere leeftijd een smartphone of maken gebruik van een tablet. Dat maakt het nog moeilijker om zicht te houden op het handelen van je kind.

Ook hier zijn tools voor om het gebruik te monitoren en waar mogelijk ook te limiteren. Het is mogelijk om het internet centraal te beheren via een router. Een blacklist kan bepaalde websites blokkeren en je kan bijvoorbeeld tijdslots instellen.

Er zijn nog meer mogelijkheden, maar het belangrijkste is dat je met je kind praat.

Gelukkig is sinds 2010 Grooming strafbaar in Nederland. Ondanks dat het voorkomt, kunnen we ons en onze kinderen proberen ertegen te wapenen.

Door ze te informeren, door afspraken te maken en er voor ze te zijn. Je hoopt dat het nooit jou of iemand anders overkomt, maar helaas is de werkelijkheid soms anders.

Door het te delen, kunnen we zoveel mogelijk mensen ervan bewust maken en hopelijk hierdoor zoveel mogelijk kinderen en ons als ouders een vreselijk leed besparen.

Nog 1 filmtip

Tot slot, is het ook belangrijk dat je kind ook kind kan zijn. Door je kind teveel te limiteren, kan het ook een averechts effect hebben. Een tijdje terug heb ik hierover een film gezien die wellicht ook aan te raden is, ‘Men, Women & Children’.

Het zijn verschillende verhaallijnen die door elkaar heen lopen. Het gaat over tieners en hun ouders en de connectie die ze hebben via het internet en sociale media en hoe iedereen daar mee omgaat.

Daphne Keislair
Follow me!
  1. Karlijn says:

    Er staat : “Natuurlijk mag je zelf bepalen of je een pikante foto van jezelf verstuurt. Dat is dus niet verboden. Degene die deze foto’s (of filmpjes) daarna doorstuurt, pleegt wel een strafbaar feit. Dit kan dan ook een strafblad opleveren!”
    Dit klopt niet. De minderjarige mag zelf ook geen pikante foto’s versturen, ook niet van zichzelf, dit valt nl ook onder de kinderporno.

    Ik citeer: “Ook wanneer twee minderjarigen naaktfoto’s van elkaar hebben gemaakt en deze worden gedeeld, zijn de verspreiders en ontvangers strafbaar. Kinderporno is namelijk verboden. Het verspreiden of in bezit hebben van een film of foto van een seksuele gedraging van een minderjarige kan worden bestraft met vier jaar celstraf. Dat de ontvangers en geportretteerde allen minderjarig zijn maakt niet uit. Wel moet het gaan om een foto waarop een seksuele gedraging of pose te zien is. Een normale naaktfoto is niet altijd te kwalificeren als kinderporno.” https://www.advocaat-zedendelict.nl/zedendelicten/zedendelicten-en-social-media

Comments are closed.