Grenzen stellen kinderen; 10 voorbeelden

Wat me dan altijd opvalt is dat je als opvoeder regelmatig gevraagd wordt om grenzen te stellen. Wat zijn jouw grenzen? Wat mag het kind wel, en wat niet? Als iets niet mag, moet je daar ook consequent in zijn en volhouden. Anders wordt het de volgende keer nog lastiger.

Het lijkt wel alsof kinderen daar soms een ingebouwde zoekmachine voor hebben. Dus zal je afwegingen moeten maken waar je wel iets van zegt, en waarvan niet. Want op de hele dag politie-agent spelen zit niemand te wachten. Grenzen stellen is alleen makkelijker gezegd dan gedaan.

Je kind vrij laten?

Zelf vinden wij heel belangrijk dat de kinderen leren zelfstandig te zijn en geven ze daarom best veel vrijheid om te ontdekken. Zo blijft er ruimte om te experimenteren en fouten te maken. Daartegenover staat dat kinderen natuurlijk grenzen nodig hebben.

Onlangs zag ik de film Hearts of Spring op Netflix waar deze tegenstelling bij pubers heel sterk naar voren komt. Het loslaten en het behandelen van je kind als gelijke of het autoritaire opvoeden en stellen van grenzen.

Het voordeel van vrij laten is dat ze in hun eigen tempo zichzelf mogen ontwikkelen. Afhankelijk van de interesses zullen ze keuzes maken. Zo zullen ze het ene moment veel bezig zijn met de motoriek terwijl ze het andere liever kleuren en het volgende willen leren lezen ofzo.

Zo mogen ze van mij prima wat langer tv-kijken dan de geadviseerde 30 minuten. Wel probeer ik een beetje invloed uit te oefenen in wat ze kijken, series als angry birds vind ik bijvoorbeeld niet zo geschikt. Daarin wordt nauwelijks gesproken, dan kunnen ze het nog zo grappig vinden, ze kijken niet.

Ook in bepaalde situaties grijp ik niet direct in. Zo was ze verstopt in een grote doos en kantelde deze waardoor ze tegen de kast aan zat en ze er niet meer uit kwam. Nu had ik haar natuurlijk kunnen waarschuwen en verbieden om in de doos te kruipen.

Of kan ik haar helpen uit de doos, en zou ik ook zeker gedaan hebben, maar ik vind het belangrijk dat ze het eerst zelf probeert. Niet alleen om te leren zelf situaties op te lossen, maar ook om haar zelfvertrouwen te stimuleren. Dat ze zelf iets kan oplossen en niet volledig afhankelijk is van haar moeder.

Grenzen stellen

Zelf hebben we er voor gekozen om de woonkamer zo kindvriendelijk mogelijk te maken. Het kan geen kwaad als peuter eventjes alleen beneden is en weer iets nieuws bedenkt.

Eventjes; wil bijvoorbeeld zeggen haar broer uit bed halen, schone luier geven en meenemen naar beneden. We hoeven haar dus niet continu te begrenzen in haar spel. Toch willen we haar meegeven dat ze niet overal aan mag zitten. Zo staat er in de hoek van de kamer een cd-rek.

Met de cd’s buiten bereik, maar een paar oude videobanden binnen handbereik. Bewust, zodat ze leert dat ze daar niet aan mag zitten. En dus ook het woordje nee leert. Zelfs dan nog komt het voor dat ze bijvoorbeeld op haar stoel gaat staan, of op de kast klimt.

Daarvoor kijken we naar het gedrag op dat moment; is ze moe, heeft ze veel prikkels gehad en daarom wat uitdagender. Dan zijn het eigenlijk factoren buiten haar om, en zullen we onszelf er op moeten aanspreken. Of is ze gewoon aan het uittesten, dan zal ik sneller nee zeggen.

Want ik ben van mening dat kinderen grenzen nodig hebben. Zo was afgelopen weekend zoonlief erg moe. Hij zit precies in de fase tussen wel of niet slapen tussen de middag in.

Ik kijk dus heel erg naar zijn gedrag om te kijken of hij zijn zin krijgt en op mag blijven of dat hij bijvoorbeeld snel gaat huilen, veel valt en in zijn ogen wrijft omdat hij moe is. In dat soort situaties ben ik van mening dat jij als ouder de verantwoordelijkheid hebt om grenzen te stellen voor je kind.

Ook onderling moeten ze leren dat ze niet alleen zijn en rekening dienen te houden met een ander. Bijvoorbeeld door aan het einde van de dag op te ruimen zodat mama en papa er niet over struikelen. Of dat ze niet mogen schoppen en slaan en de ander zo pijn doen. Daar zijn we heel duidelijk in.

10 voorbeelden van grenzen om aan te geven met kinderen

1. Schermgebruiklimiet: Stel een vastgestelde tijdslimiet in voor het gebruik van schermen, zoals tablets, computers of smartphones. Dit kan helpen om schermtijd te beheren en andere activiteiten te bevorderen, zoals buiten spelen of lezen.
2. Bedtijdroutine: Stel een consistente bedtijdroutine in om ervoor te zorgen dat kinderen voldoende rust krijgen. Dit omvat het vaststellen van een bedtijd en het creëren van een rustgevende routine voor het slapengaan, zoals een verhaaltje voorlezen of ontspanningsoefeningen.
3. Huistaken en verantwoordelijkheden: Wijs taken toe aan kinderen die passen bij hun leeftijd en ontwikkelingsniveau, zoals het opruimen van speelgoed, het helpen bij het dekken van de tafel of het voeren van huisdieren. Dit helpt hen verantwoordelijkheid te ontwikkelen en bij te dragen aan het huishouden.
4. Respectvol gedrag: Stel een duidelijke verwachting van respectvol gedrag jegens anderen, inclusief familieleden, leraren en leeftijdsgenoten. Dit omvat het aanmoedigen van vriendelijkheid, het luisteren naar anderen en het tonen van empathie.
5. Gezonde voedingsgewoonten: Stel grenzen aan voeding, zoals het beperken van suikerhoudende snacks, het aanmoedigen van het eten van groenten en fruit, en het drinken van voldoende water. Dit draagt bij aan een gezonde levensstijl en helpt bij het voorkomen van gezondheidsproblemen op latere leeftijd.
6. Respect voor persoonlijke ruimte: Leer kinderen het belang van het respecteren van de persoonlijke ruimte van anderen, inclusief fysieke grenzen. Moedig hen aan om toestemming te vragen voordat ze iemand aanraken en om andermans bezittingen te respecteren.
7. Regels voor buiten spelen: Stel regels vast voor buitenactiviteiten, zoals het dragen van een helm tijdens het fietsen, het spelen op veilige locaties en het respecteren van buurtbewoners en eigendommen. Dit bevordert veiligheid en respect voor de gemeenschap.
8. Huisregels voor sociale media: Als kinderen oud genoeg zijn om sociale media te gebruiken, stel dan duidelijke regels in over wat wel en niet acceptabel is om te delen en te bekijken. Wijs op het belang van privacy, respectvolle communicatie en het vermijden van online pesten.
9. Tijd voor huiswerk en studie: Creëer een rustige en gestructureerde omgeving voor huiswerk en studie, inclusief een vastgestelde tijd en ruimte vrij van afleidingen zoals televisie of videogames. Moedig regelmatig pauzes aan om vermoeidheid te voorkomen.
10. Communicatie en openheid: Stel een cultuur van open communicatie in, waar kinderen zich vrij voelen om hun gedachten, gevoelens en zorgen te uiten. Moedig hen aan om vragen te stellen en problemen te bespreken, terwijl je zelf ook open staat voor hun perspectieven.

Consequenties

Van alleen je kind corrigeren leren ze niet altijd. Jonge kinderen hebben een kort lange termijn geheugen. De uitspraak; “dat heb ik nu al tien keer gezegd” zul je dus nog even voor je moeten houden.

Waarschijnlijk zal je het nog tien keer vaker moeten zeggen. Soms vind ik dit wel moeilijk als ik zie dat ze andere dingen wel onthoudt. Maar door me er bewust van te zijn dat het niet aan haar ligt, maar aan de mentale ontwikkeling geeft me soms weer een beetje rust.

Om een gelijke behandeling te creëren hebben we een lijstje gemaakt welk gedrag we gewoon absoluut niet tolereren. Bijvoorbeeld schoppen, slaan en bijten. Dit betekend linea recta een enkeltje naar de trap. Geen discussie over mogelijk.

Na een minuutje zitten, leggen we uit wat we niet willen hebben en waarom niet. En laten we het slachtoffer een kusje geven. Per leeftijdsjaar komt er een minuutje bij.

Ander gedrag waar een consequentie aan hangt is bijvoorbeeld spelen met eten. Ja, ze mogen met hun handen eten en ze hoeven niet hun bordje leeg te eten of als ze niet willen eten.

Maar spelen is wat anders. Dan wordt het bord weggeschoven, en als het heel ver gaat de kinderstoel ook naar achteren zodat ze er niet uit kan klimmen. Hetzelfde is met van tafel gaan, dan zijn ze ‘moe’ en kunnen ze naar bed.

Een andere methode die ik hanteer is tellen. Dit heb ik van mijn moeder overgenomen, die was daar ook altijd heel erg goed in. Zo krijgt ze toch de kans om datgene te doen wat ik heb aangegeven / gevraagd.

Ik tel langzaam tot drie (sinds een paar maanden telt ze ook al mee) en meestal als ik bij drie ben kiest ze de eieren voor haar geld. Zo niet, dan sta ik op en doet ze het alsnog. Belangrijk is om vooraf te bedenken wat mogelijke consequenties zijn, en je hier ook aan te houden.

Naughty spot

Als je kinderen hebt zal het je vast niet ontgaan zijn dat er een hoop kritiek is op de opvoedingsmethodes die Nanny Jo Frost gebruikt. Wij kijken hier in huis regelmatig naar haar programma’s en kunnen ons zeker vinden in de opvoedmethodes die zij hanteert.

Kinderen hebben grenzen nodig. Handvatten die aangeven wat geaccepteerd wordt en wat echt niet kan. Natuurlijk zijn er meerdere manieren om de grenzen duidelijk te maken. De een hoeft niet per definitie beter te zijn dan een andere. Een van die methodes die Jo Frost met enige regelmaat hanteert is de bekende ‘naughty spot’.

De naughty spot is hier in huis ook aanwezig. Namelijk de onderste trede van de trap in de woonkamer. Al vanaf tien maanden ben ik begonnen met het aangeven van grenzen. Misschien vind je het jong, bij onze zoon zijn we er ook minder mee bezig. Daar beginnen we nu mee nu hij een stuk mobieler en meer dreumesbuien krijgt. 

Het zijn geen grote dingen, maar bijvoorbeeld dat je je eten niet op de grond gooit maar dan je bordje teruggeeft. Of dat de keuken verboden terrein is. En het helpen met opruimen door speelgoed in de bak te gooien.

Niet luisteren hoort bij die fase; door uit te dagen en gedrag te herhalen ontdekken ze. En dat is prima, daar ‘praten’ we over. Er is ook gedrag dat hier in huis niet geaccepteerd wordt. Van mijn eigen kinderen, en de andere kinderen waar ik voor zorg.

Gedrag dat regelrecht een retourtje op de ‘naughty spot’ oplevert. Dan heb ik het over schoppen, slaan, bijten etc. Daar is geen excuus voor en moet direct afgeleerd worden.

Gelukkig hanteren ze deze methode ook op de peuterspeelzaal. Vlak nadat ze daar begon heeft ze een periode gehad waarin ze begon te bijten. Niet alleen zichzelf, maar ook een ander kindje. Na een time out, die echt niet lang hoeft te duren. Het gaat er om dat de situatie eindigt en het kind even apart gezet wordt. Waarbij ik in principe een minuut per levensjaar hanteer. Na afloop geef ik nog een keer aan waarom het daar zit, volgt er een knuffel. Het gaat tenslotte om het gedrag en niet om het kind zelf. Waarna een knuffel / kus / sorry volgt met het ‘slachtoffer’.

Dat wil echter niet zeggen dat we niet kindvriendelijk zijn of de kinderen niet gelukkig zijn. Want juist binnen de grenzen is er heel veel mogelijk. Ons huis is niet voor niets zo kindvriendelijk mogelijk ingericht. Dan kan er gewoon heel veel zonder dat het gelijk gevaarlijk is.

De afgelopen week is er een heel hard tegengeluid gekomen dat als je grenzen stelt je niet naar het kind zelf zou kijken. Klopt; er kunnen heel veel argumenten zijn voor bijten, daar heb ik eerder al over geschreven. Maar dat wil niet zeggen dat je het gedrag moet accepteren.

Zelfs online platform spreken zich uit tegen deze methode. Ik vind dat echt zo jammer, omdat ze zelf toch ook voor een bepaalde opvoedingsstijl staan. Namelijk een combinatie van het natuurlijk ouderschap en onvoorwaardelijk opvoeden. Een deel van deze thema’s zoals het samen slapen, het niet laten huilen van je kind en je kindje dragen zijn voorbeelden waar ik me heel erg in kan vinden.

Misschien zit er wel wat in. In deze serie wordt er wel heel consequent opgetreden. En dat ligt echt niet altijd alleen aan het kind, maar ook aan de ouders. Het zijn ook niet de minste situaties waarin ze terecht komt. Die moet je gewoon doorbreken.

Als ouder weer het gevoel krijgen dat je wat te zeggen hebt over de kinderen. Ze voeden zichzelf echt niet alleen op. Als die ommekeer is gekomen kan je natuurlijk altijd de teugels weer een beetje laten vieren.

Of als ze gewoon niet anders gewend zijn. Je hoeft als ouder echt niet de ‘baas’ te zijn en er zijn meerdere manieren om je ouderlijk gezag vorm te geven.

Pick your battles

Tot slot; het is belangrijk om te kiezen waar je wel wat van zegt en wat je gedoogd. Zowel het kind als jij zijn er niet bij gebaat als je de hele dag alles moet gaan corrigeren. Mocht er dan toch een grens overschreden worden, bedenk dan vooraf wat de consequenties zijn. Natuurlijk werkt belonen en een positieve benadering altijd beter!

Wat zijn de grenzen in jullie huis? Wat mag absoluut niet en wat wordt oogluikend toegestaan?

• Author
• Recent Posts

Linda van Aken

Publisher at Mamaliefde

Linda is de oprichter van Mamaliefde.nl. In het dagelijks leven is ze getrouwd en moeder van een koningskoppel.

Met een achtergrond als pedagoge is Linda goed thuis in de theoretische aspecten van het ouderschap. Toch erkent ze dat in de praktijk, als moeder, de dingen soms net iets anders uitpakken. Daarnaast heeft ze een zwak voor kwalitatief speelgoed.

Linda heeft een passie voor reizen en ontdekt graag nieuwe plekken en probeert de vele werkuren te balanceren door kostbare quality time door te brengen met haar gezin.

Het zijn deze persoonlijke ervaringen die haar inspireren om te schrijven, en daarom behoren gezinsgerelateerde onderwerpen tot haar favorieten. Spontane acties schuwt ze niet; Linda staat altijd open voor een beetje avontuur.

Latest posts by Linda van Aken (see all)

• 20 Ikea Flisat kindertafel hacks - 24 April 2024
• Affirmatie kaarten voor kinderen - 23 April 2024
• Thema regenboog; 35x knutselen & activiteiten voor peuters en kleuters - 23 April 2024

Gerelateerde berichten:

Kind onder koude douche zetten als straf? Tough love betekenis unconditional love Is de corrigerende tik strafbaar of verboden? En wat zijn de pedagogische gevolgen? Hoe leer jij je kind respect hebben?