Wat is de gemiddelde schermtijd afhankelijk van leeftijd?

De lengte van schermtijd (tijd dat je kind naar een beeldscherm zoals tv, tablet, telefoon, computer of wat dan ook mag kijken), is vaak een onderwerp van discussie. Zo was dit onlangs één van de gespreksonderwerpen met andere moeders (van oudere kinderen); dat beeldschermen een grote verleiding zijn voor kinderen.

Er zijn ouders die hier een heel strikte rem op zetten en ouders waarbij de tv de hele dag aanstaat. Nu ga ik daar absoluut geen oordeel over vellen, iedereen moet gewoon doen wat het beste lijkt.

Toch brachten twee Amerikaanse blogs mij aan het denken. Daarom dat ik deze vastenperiode hier wat vaker op wil gaan letten en hier een goede mix in wil gaan vinden voor onszelf.

Opgroeien met schermen?

De huidige generatie weet niet beter of internet is overal. Dat is echter niet altijd zo geweest. Zelf ben ik nog van de generatie dat internet voor iedereen toegankelijk werd.

Op momenten dat je zonder internet zit, wordt je je daar toch pijnlijk van bewust. Schermtijd is echter niet alleen tv kijken; het is ook op de computer en telefoon.

Was ik 15/16 toen er internet in huis kwam en dan nog op sterk aandringen van één van mijn docenten op de middelbare school omdat ik anders geen werkstukken kon maken.

Mijn ouders waren hier namelijk nog niet helemaal van overtuigd. Ik mocht een uurtje per dag achter de computer, die stond in het midden van de woonkamer en ik maakte mijn eerste cu2pagina, downloadde ik muziek.

En dan was ik blij als er één nummer was gedownload in een uur tijd, die ik dan op cd brandde om op mijn kamer te kunnen luisteren ;-)

Later kreeg ik zelfs een dos-computer op mijn kamer, zonder internet dat toen nog via de kabel ging, maar dan kon ik wel mijn huiswerk maken.

Hoe anders is het nu; het beeldscherm van de tv, hooguit een paar cm’s dik heeft in menig huiskamer een prominente plaats gekregen. Alsof het een schilderij of een meubelstuk is. Inclusief alle bijbehorende apparatuur; van losse dvd-spelers tot game-apparatuur en geluidsinstallaties.

In vrijwel ieder huishouden vind je er wel een. En dat is niet het enige beeldscherm; je hebt computers, laptops, tablets, telefoons allemaal voorzien van een beeldscherm. Zelfs wasmachines en ovens zijn daar tegenwoordig al dan niet voorzien van een touch screen.

Ongelofelijk hoe snel je daaraan went. Als ik naar mijn dochter kijk zie ik iemand die op een stoeltje probeert te klimmen om bij de tv te kunnen en met een vinger al swipend probeert van zender te wisselen.

Manlief en ik maken er een spelletje van door op afstand met de afstandsbediening te helpen. Maar is het wel een spelletje?

Tien jaar later was de gemiddelde leeftijd waarop kinderen kennis maken met internet vier jaar. Oftewel zodra ze naar school gaan. Tegenwoordig ligt dat al heel anders. Namelijk rond hun eerste levensjaar. Internet is net zo normaal geworden als water uit de kraan of elektriciteit. 

Een tweejarige hoef je ook niet meer uit te leggen hoe je telefoon of tablet werkt. Dit gaat vaak zo intuïtief dat ze moeiteloos een app kunnen bedienen of kunnen wisselen van een spelletje.

Met als gevolg dat ze moeten wennen dat een laptop of een tv geen touchscreen is. Althans, niet bij ons in huis.

Dan is het ook lastig als je een paar dagen zonder internet zit, omdat dit verkeerd is gegaan met overstappen. Leg het dan maar eens uit dat de telefoon het inderdaad doet, maar ze geen filmpjes kunnen kijken…

En dat niet alleen, ook de printer werkt via wifi, of de thermostaat wordt via wifi bediend, de chromecast deed het niet dus Netflix kijken op de tv was geen optie.

Net zoals gewoon tv kijken, omdat het oude abonnement al wel was stopgezet… Dus moesten de dvd’s uit de kast worden gehaald, en uitgelegd worden dat daar filmpjes op stonden. Internet is tegenwoordig overal.

Voordelen van het gebruik van media

Afgezien van het feit dat kinderen minder buiten komen, minder sociaal worden en het slecht voor de ogen is, heeft het gebruik van de tablet ook voordelen. Het gebruik van media heeft ook als voordelen dat het eraan bijdraagt dat kinderen beter leren analyseren, creatiever worden, beter leren puzzelen en rekenen.

Daarnaast is er ook sprake van het Flynn-effect, naar de Nieuws-Zeelandse psycholoog James Flynn. Volgens dit effect neemt het IQ van kinderen elk decennium met maar liefst 3 punten toe.

Dat is dan geen fysiek effect, maar wel een positieve ontwikkeling in de leergeest van de kinderen. Een fijne geruststelling vind ik zelf aangezien kinderen dus niet dommer worden door het gebruik van een beeldscherm.

De tablet als oppas

Ook kunnen wij ouders het mediagebruik van onze kindjes als best wel positief ervaren. Wat blijkt wel is dat wij, ook ik ben ouder van een 3,5 jaar oud manneke, dat we media meer zijn gaan waarderen als hulpmiddel in de opvoeding.

Zo helpt het ons om ons kindje zijn/ haar bordje leeg te laten eten, in slaap te sussen en vinden wij dat ze daardoor creatiever worden.

Mijn zoontje daarentegen wordt allesbehalve in slaap gesust en hij probeert juist uit alle macht wakker te blijven bij een filmpje.

We hebben het wel eens als middel op onze autoreis gebruikt, maar zonder resultaat. Meneer bleef klaarwakker om Pieter Konijn uit te kijken.

Hoe lang dan achter het beeldscherm?

Het helemaal inperken van het gebruik van een beeldscherm, is wellicht wat overdreven en voor ons als ouder ook niet ideaal.

Om het ons als ouder wat makkelijker te maken heeft de consumentenbond richtlijnen opgesteld voor het gebruik van media onder kinderen.

• Voor kinderen van 2 tot 4 jaar hanteert De Consumentenbond maximaal 30 minuten per dag.
• Voor kinderen van 4 tot 6 jaar maximaal 1 uur per dag verdeelt over 4 momenten over de dag.
• En voor kinderen van 6 tot 8 jaar ook maximaal 1 uur per dag, maar dan verdeelt over 2 momenten van 30 minuten.

4,5 uur per dag online

Op de blog van Moodkids las ik dit interessante artikel “Vijf redenen voor een iPad vrije dag” en werd weer met beide benen op de grond gezet.

Gemiddeld besteden kinderen 4,5 uur per schooldag aandacht aan een beeldscherm. Voor mijn gevoel is dit enorm veel. Hoe zit het eigenlijk met het schermgebruik bij ons in huis.

Ik moet dan eerlijk toegeven dat ik de laatste tijd erg makkelijk ben geworden. Met een baby en een peuter die vrijwel continu aandacht vraagt is het wel erg makkelijk om ‘even’ de tv of netflix aan te zetten.

Mevrouw dient een verzoek in, variërend van ‘Prinses’ (Kleine prinses of Frozen), kikker, nijntje of iets anders wat haar aandacht trekt. En ik heb even rust.

Voor mezelf praat ik het goed met; ‘alleen Sesamstraat, want dan kan ik koken’ of ‘een kwartiertje want dan kan ik de wasmachine aanzetten’ of wat dacht je van ‘vijf minuutjes want dan kan ik rustig haar haren kammen’ en ga zo maar door. Ik geef het eerlijk toe.

De laatste tijd betrap ik me hier steeds vaker op. Zelfs zodat ik de rust krijg om zelf even een blik op het internet te werpen. Met de Google Multiroom Wifi kan je een max stellen aan het internet per dag.

Kan niet zonder tv

En dit geldt niet alleen voor onze oudste. Kijken naar een beeldscherm onder de twee jaar wordt ten sterkste afgeraden, om diverse redenen. Die ook in eerder genoemd artikel staan vermeld.

In het eerste jaar heeft onze dochter nooit naar de tv of laptop gekeken, en onze zoon heeft vorige week voor het eerst vijf minuutjes naar de tv gekeken. Grote zus was naar de Teletubbies aan het kijken en hij reageerde heel sterk op het geluid.

Daarom mocht hij even bij mij op schoot zodat we samen konden kijken. Dat dan weer wel. Stiekem vind ik het dan toch moeilijk; want hij reageert heel duidelijk op deze karakters en lacht harder dan het zonnetje.

Toch is het beter voor zijn ontwikkeling om dit niet te doen. Hij krijgt indirect al genoeg mee via zijn zus. Sterker nog; hij weet al hoe haar speelgoed touch telefoon werkt…

Alternatieven voor schermgebruik

Tijd dus voor een goed gesprek met mezelf. Het tv-gebruik wordt drastisch teruggebracht tot Sesamstraat of een ander programma naar keuze als ik aan het koken ben.

In plaats daarvan gaan we samen meer boekjes lezen of puzzels maken aan tafel. Verven vind ze ook helemaal het einde, en met de juiste voorbereidingen hoeft dat niet eens een grote kledderboel te worden.

De raamstickers van de Sprookjesboom die we laatste bij een kindermenu hebben gekregen blijven ook prima plakken op het aquarium. Genoeg alternatieven en geen excuses meer. Tegen de tijd dat ze naar de basisschool gaan zal er nog meer dan genoeg schermtijd volgen.

Schermtijd hier in huis

Op de blog van Moodkids las ik dit interessante artikel “Vijf redenen voor een iPad vrije dag” en werd weer met beide benen op de grond gezet. Gemiddeld besteden kinderen 4,5 uur per schooldag aandacht aan een beeldscherm.

Voor mijn gevoel is dit enorm veel. Hoe zit het eigenlijk met het schermgebruik bij ons in huis. Ik moet dan eerlijk toegeven dat ik de laatste tijd erg makkelijk ben geworden.

Met een baby en een peuter die vrijwel continu aandacht vraagt is het wel erg makkelijk om ‘even’ de tv of netflix aan te zetten.

Mevrouw dient een verzoek in, variërend van ‘Prinses’ (Kleine prinses of Frozen), kikker, nijntje of iets anders wat haar aandacht trekt. En ik heb even rust.

Voor mezelf praat ik het goed met; ‘alleen Sesamstraat, want dan kan ik koken’ of ‘een kwartiertje want dan kan ik de wasmachine aanzetten’ of wat dacht je van ‘vijf minuutjes want dan kan ik rustig haar haren kammen’ en ga zo maar door. Ik geef het eerlijk toe.

De laatste tijd betrap ik me hier steeds vaker op. Zelfs zodat ik de rust krijg om zelf even een blik op het internet te werpen.

Van een meisje dat prima zelfstandig kon spelen (hoe trots was ik toen ze een jaar was en wel een toren van Duplo kon maken maar geen idee had hoe mijn telefoon werkte) merkte ik dat ze steeds meer afhankelijk werd van de tv. En ook het humeuriger worden herkende ik enorm.

Ook het zindelijk worden ‘leed’ hier onder. Ging het overdag prima, zodra de tv aanging, vergat ze alles en iedereen om zich heen.

Het begon toen ik zwanger raakte van de tweede, als ik rust nodig had was dat een prima ‘excuus’ en dat vond ze helemaal niet erg want ze zat zonder problemen rustig twee uur naar een film te kijken. En die excuses werden alleen maar meer: een regendag, het stoppen met middagslaapje etc.

Onze zoon kan zich nog prima vermaken, ook als de tv aanstaat. Kijken naar een beeldscherm onder de twee jaar wordt ten sterkste afgeraden, om diverse redenen. Die ook in eerder genoemd artikel staan vermeld.

In het eerste jaar heeft onze dochter nooit naar de tv of laptop gekeken, en onze zoon heeft vorige week voor het eerst vijf minuutjes naar de tv gekeken. Grote zus was naar de Teletubbies aan het kijken en hij reageerde heel sterk op het geluid.

Daarom mocht hij even bij mij op schoot zodat we samen konden kijken. Dat dan weer wel. Stiekem vind ik het dan toch moeilijk; want hij reageert heel duidelijk op deze karakters en lacht harder dan het zonnetje. Toch is het beter voor zijn ontwikkeling om dit niet te doen.

Hij krijgt indirect al genoeg mee via zijn zus. Sterker nog; hij weet al hoe haar speelgoed touch telefoon werkt…

Goed voorbeeld?

Al merk ik wel dat hij steeds vaker vraagt om ‘ook’ als ik zelf ‘even’ op de telefoon een mailtje te versturen of een blogje dat in mijn hoofd zit even in concept uit te typen op de laptop voordat ik het kwijt raak. Absoluut geen goed voorbeeld voor de kinderen.

Nu ben ik niet van mening dat ik helemaal niet meer achter de laptop moet kruipen, soms moet je gewoon even iets doen. Ze moeten ook leren dat er een verschil is tussen ontspanning (films kijken) en werken. Wel wil ik hier wel bewuster op gaan letten.

Moet het nu direct? Of kan het toch ook nog even wachten? Dit geldt niet alleen voor mij, maar ook voor manlief. Die de helft van de tijd dat hij thuis is op de telefoon documentaires kijkt.

Kortom: ik ben dus niet voor het één; het laat maar waaien onbeperkt tv kijken, maar ook niet voor het andere, strikt een uur per dag schermtijd. Het moet gewoon goed voelen. En hoe dat voelt, gaan we de komende veertig dagen uitvinden.

Tijd dus voor een goed gesprek met mezelf. Het tv-gebruik wordt drastisch teruggebracht tot Sesamstraat of een ander programma naar keuze als ik aan het koken ben.

In plaats daarvan gaan we samen meer boekjes lezen of puzzels maken aan tafel. Verven vind ze ook helemaal het einde, en met de juiste voorbereidingen hoeft dat niet eens een grote kledderboel te worden.

De raamstickers van de Sprookjesboom die we laatste bij een kindermenu hebben gekregen blijven ook prima plakken op het aquarium. Genoeg alternatieven en geen excuses meer. Tegen de tijd dat ze naar de basisschool gaan zal er nog meer dan genoeg schermtijd volgen.

De afgelopen tijd ben ik hier stiekem al mee begonnen. Niet de tv aanzetten met een excuus maar het aanbieden van een activiteit. Want met de korte concentratieboog van peuters kun je niet verwachten dat ze alleen maar zelfstandig spelen.

Dat betekent dus dat je zelf ook moet veranderen qua houding. Bijvoorbeeld door samen een puzzel te maken, spelletje doen, toren bouwen of laten helpen met koken of schoonmaken.

Want ook dat zijn taken die gewoon gedaan moeten worden en kinderen geweldig vinden om bij te helpen. En als je dan ziet dat ze zomaar twee uur bezig is met het maken van cakejes en koekjes van play-doh wordt je er in bevestigt dat het nog niet te laat is.

Ze wordt na een dag geen tv ook een stuk vrolijker. En mag dan tegen etenstijd toch even iets zien.

Waar wij als ouder ook de voordelen ondervinden van onze kinderen achter een beeldscherm, de tablet als oppas, is het verstandig dat deze niet de vervanger wordt voor het binnen en/ of buitenspelen.

Het is wel duidelijk geworden dat er fysieke consequenties zijn. Maar ook is duidelijk dat het allemaal wel meevalt en dat er ook voordelen aan het gebruik van een beeldscherm zitten.

Alles komt toch weer neer op een gezond verstand, meen ik. Ik hoop dat de tips en tricks hierboven jullie en mijzelf ook gaan helpen. Mocht je zelf nog tips hebben, deel ze dan vooral in de reacties. En weet, af en toe moeten we gewoon even naar buiten zodat niet alleen zij, maar ook wij onze dagelijkse portie zuurstof en vitamine D binnenkrijgen.

Oh oh, het wordt steeds erger lijkt het

We merken zelf dat de digitalisering van de maatschappij verder is toegenomen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het tabletgebruik tussen 2012 en 2018 onder kinderen enorm is toegenomen.

Gemiddeld genomen zitten jonge kinderen tussen de 0 en 6 jaar 16 minuten langer achter de tablet in 2018 dan in 2012. Dat blijkt uit het onderzoek van Iene Miene Media dat is uitgevoerd in opdracht van het Netwerk Mediawijsheid.

Waar in 2012 nog niet elk huishouden een smartphone had, is dat nu wel anders. Elk huishouden is nu voorzien. Ook worden kindjes steeds jonger in het gebruik van een beeldscherm en kan al de helft van alle kindjes onder de 1 jaar overweg met een tablet.

Ik kan me herinneren dat mijn moeder me voor de televisie zette toen ik rond de 8 jaar was. Haar argument is dat ze anders niks met me gedaan kreeg. Ik was niet echt een ochtendmens toen ik nog klein was.

Tijdens het kijken van het nostalgische Kindernet zorgde mijn moeder dat ik netjes aangekleed en gevoed naar school kon. Naar mijn mening is het dus niet alleen deze generatie die aan een beeldscherm wordt blootgesteld, maar de vorige maakt ook al gebruik van een beeldscherm. Is dat nu echt zo erg?

De tablet-nek

Natuurlijk is het belangrijk dat we niet te lang kijken naar een beeldscherm. Uit de resultaten uit het onderzoek van het Erasmus MC onder 5000 kinderen blijkt dat te lang kijken op een beeldscherm, schadelijk is voor de ogen van onze jonge kinderen.

Het is dus bevestigd, kinderen hebben een hoger risico op het ontwikkelen van Myopie, ook wel in de volksmond bekend als bijziendheid. Dat komt enerzijds doordat de ogen van kinderen zich enorm moeten inspannen om te kijken op de tablet of de smartphone.

Kinderen kijken dan van een korte afstand op een scherm en dat is schadelijk voor de ogen. En anderzijds komt het doordat kinderen te weinig buiten komen en daardoor te weinig buitenlicht ontvangen.

Juist het buitenlicht zorgt ervoor dat er een stofje vrijkomt die het oog beschermt. Ook kunnen kinderen last krijgen van de ‘tablet-nek’, een consequentie van te lang kijken naar een scherm.

Schermtijd sterk limiteren?

Maar ja; hoe bepaal je nu hoeveel schermtijd je kind heeft? Er zijn zowel voor- als tegenstanders.

In de ene blog vertelde een moeder hoe ze merkte dat haar 6-jarige steeds ‘grumpyer’ werd naar mate ze meer tijd doorbracht achter de tablet en daar dus een sterke rem op gingen zetten en de tijd ging inperken.

Dit was met name toegespitst op de tablet waar honderden apps op stonden.

Samen met haar dochter verwijderde ze een groot deel en bracht de rest onder in twee kolommen: brain food en junk food. Brain food-spelletjes mochten nog steeds gespeeld worden maar op junk food stond er een grote rem.

De andere moeder wilde het niet verbieden, want wat verboden is, is alleen maar aantrekkelijker. Wat denk je van kinderen die wachten tot je even niet oplet zodat ze toch snel achter je rug om dát doen wat je verbiedt. Dat is ook niet de bedoeling.

Zij geloofde in het zelfregulerend vermogen van haar kinderen. In plaats van het limiteren probeerde ze haar kinderen hier bewust bij stil te laten staan.

Waarom doe je wat je doet, en kan het niet ook anders? Zodat ze zelf een balans zouden vinden, en je als moeder flexibel moest zijn met de regels.

Allebei de moeders waren dus niet voor het helemaal weglaten van schermtijd, maar het bewust er mee omgaan. Ook al brachten ze dit anders; de één extrinsiek vanuit de moeder en de ander vanuit de kinderen.

Ik geloof ook niet dat  het verbieden van schermtijd mogelijk is in deze maatschappij. Er wordt steeds meer gewerkt met beeldschermen, dus het is onderdeel van de ontwikkeling voor kinderen om te leren hoe dit werkt.

Tips voor het gebruik van de beeldschermen!

We weten nu dat het niet per se slecht is dat je kind achter een beeldscherm zit. Alleen willen we wel graag voorkomen dat overmatig gebruik tot fysieke klachten leidt. Hier zijn wat tips om het beeldscherm gebruik te beperken.

1. Maak afspraken. Zorg dat je met je kind een afspraak maakt over hoe lang ze gebruik mogen maken van het beeldscherm. Als ze nog geen klokkijken, maak dan gebruik van een eierwekker. Waarschuw ze op tijd van tevoren, zodat ze weten dat ze bijna het beeldscherm moeten wegleggen. Anders gaat het je nog veel moeite kosten om ze ervan af te krijgen.
2. Wanneer je kind tijd spendeert op het beeldscherm, kun je natuurlijk wel invloed uitoefenen die bijdragen aan de educatieve ontwikkeling van je kind. Apps als Bumba fungeren meer als afleiding, terwijl apps met educatieve waarde ook als verrijking kunnen dienen voor je kind, aldus hoogleraar mediaopvoeding Peter Nikken. Bijvoorbeeld de app Dora the Explorer of Job gaat naar school. Zie ook de websites mediasmarties.nl, mijnkindonline.nl, digidreumes.nl of jufjannie.nl.
3. Houd controle over het scherm. Dat kan je doen door het scherm op te bergen in een kast en na toestemming mag je zoon of dochter hiervan gebruik maken.
4. Tsja, ben je het echt zat, dan kun je het internet uitzetten, zodat ze er gewoon geen gebruik meer van kunnen maken. Bij ons wordt er vooral gebruik gemaakt van de tablet en daar zit een toegangscode op en mijn zoontje van 3,5 jaar oud, komt daar nog niet doorheen.
5. Zorg er ook voor dat je de apparaten kindvriendelijk inricht. Bijvoorbeeld door het gebruik van YouTube Kids en Netflix kids. Zo voorkom je dat ze filmpjes kijken die niet voor hen geschikt zijn.
6. Je kan natuurlijk ook een alternatieve activiteit voorstellen. Samen de hond uitlaten, boodschappen doen, een spelletje doen. Ik hoor wel eens dat kindjes zelf niet op een alternatieve activiteit komen. Uit verveling gaan ze dan maar op de tablet wat kijken. Wanneer je zelf met voorstellen komt, zal dat voor de volgende keren ook helpen en wellicht pakt je kind uit zichzelf wel de bak met Lego in plaats van de tablet.
7. Je kind losweken van de tablet. Zorg dat je de virtuele wereld doorbreekt door een brug te bouwen. Dat doe je door vragen te stellen, net zo lang totdat je kind de brug overkomt en de realiteit betreedt. Het is een manier om je kind uit de zombiestatus te krijgen.
8. Tot slot, veel apparaten zijn nu eenmaal niet kidsproof. Zorg voor goede (val) bescherming. Een goede hoes kan ervoor zorgen dat je apparaat tegen een stootje kan.

Hoe zijn de afspraken bij jullie in huis rondom schermtijd?

• Author
• Recent Posts

Linda van Aken

Publisher at Mamaliefde

Linda is de oprichter van Mamaliefde.nl. In het dagelijks leven is ze getrouwd en moeder van een koningskoppel.

Met een achtergrond als pedagoge is Linda goed thuis in de theoretische aspecten van het ouderschap. Toch erkent ze dat in de praktijk, als moeder, de dingen soms net iets anders uitpakken. Daarnaast heeft ze een zwak voor kwalitatief speelgoed.

Linda heeft een passie voor reizen en ontdekt graag nieuwe plekken en probeert de vele werkuren te balanceren door kostbare quality time door te brengen met haar gezin.

Het zijn deze persoonlijke ervaringen die haar inspireren om te schrijven, en daarom behoren gezinsgerelateerde onderwerpen tot haar favorieten. Spontane acties schuwt ze niet; Linda staat altijd open voor een beetje avontuur.

Latest posts by Linda van Aken (see all)

• Stapelstein stenen; 20 ideeën voor activiteiten en spelletjes - 25 April 2024
• 20 Ikea Flisat kindertafel hacks - 24 April 2024
• Affirmatie kaarten voor kinderen - 23 April 2024

Gerelateerde berichten:

TV kijken kinderen schadelijk? Wat zijn gevolgen voor dreumes en peuters Locatie kind volgen; 6 handige apps (android & iphone) Wat als het gedrag van je kind wordt beïnvloed door het spelen van Roblox Gamen in weekend / vakantie; hoeveel is oké?