Skip to Content

Gemiddelde gezinsgrootte Nederland; wat is gemiddeld aantal kinderen per gezin?

Gemiddelde gezinsgrootte Nederland; wat is gemiddeld aantal kinderen per gezin?

De grootte van gezinnen is behoorlijk cultuur bepaald. Waar 2 of 3 kinderen hier toch wel het meeste voorkomt, als je zo om je heen kijkt tenminste, zijn er natuurlijk landen waar er veel meer rondlopen in huis.

Terwijl er ook landen zijn (neem China maar) waar 1 kind de regel is. Wereldwijd zitten er dus nogal verschillen in het gemiddeld aantal kinderen. Dus: wat is de gezinsgrootte in ons land, vroeger en nu, en hoe zit het in andere landen?

Het gemiddelde gezin van Nederland

De gezinnen zijn tegenwoordig een stuk kleiner dan vroeger. Ook de samenstelling van de gezinnen zijn minder traditioneel dan vroeger. We kennen immers steeds meer éénoudergezinnen, maar ook andere variaties zoals twee vaders of twee moeders.

Toch bestaan de gezinnen nog altijd voor 60% uit een getrouwd echtpaar en komen twee kinderen het meeste voor. Bij gezinnen met twee ouders (ongeacht of ze wel of niet getrouwd zijn) heeft 45% twee thuiswonende kinderen. Bij éénoudergezinnen heeft bijna 30% twee kinderen.

Ander weetje: in ongeveer 1/3 van de gezinnen wonen kinderen. Op zich gaat men nu uit van 1,7 kind per gezin! Kijken we niet naar het aantal kinderen, maar naar de gemiddelde gezinsgrootte in het algemeen, dan kom je uit op 2,1 als gemiddelde.

Hierbij wordt dus uitgegaan van echte gezinnen, mensen die dus in een instelling wonen worden hier niet bij betrokken. Maar liefst één derde deel van alle huishoudens zijn toe te dichten aan 1 persoon. Of anders gezegd: ruim 1/3e deel van deze huishoudens bestaat maar uit 1 man of vrouw.

De meeste huishoudens bestaat uit 2 personen, die partners zijn (28%), daarna volgen de paren met kinderen (26%).

Hoewel je soms het idee hebt dat éénoudergezinnen de norm beginnen te worden (dat gevoel bekruipt mij tenminste wel eens), blijkt maar 7% van de meerpersoonshuishoudens hieruit te bestaan. En ruim 8 van de tien van deze gezinnen wordt bestierd door een vrouw.

De gezinsgrootte van vroeger

Een vrouw kreeg begin 1900 gemiddeld 4,5 kind (eerlijk gezegd dacht ik dat dit aantal veel hoger zou liggen). Maar in vergelijking met het begin van deze eeuw is het toch wel heel veel meer. Nu ligt het gemiddelde aantal namelijk op 1,7!

Goed beschouwd wil dit dus zeggen dat als we zo doorgaan de bevolkingsgroei een minder groot probleem zou zijn. Wil een bevolking zich kunnen vervangen, dan zal een vrouw namelijk ongeveer (gemiddeld) 2,1 kind moeten baren.

Op zich is het niet vreemd dat het aantal kinderen is afgenomen. De vrouw kan immers gebruik maken van anticonceptie en ook de emancipatie werkt hieraan mee.

De macht van de kerk is eveneens afgenomen, waardoor gezinnen zich ook minder verplicht voelen om grote gezinnen te stichten en zich ook durven ‘wapenen’ met voorbehoedsmiddelen.

Het Europese gemiddelde

In de landen om ons heen zitten wel degelijk verschillen met ons. Ik weet nog dat ik met mijn vier kinderen in Duitsland op vakantie was en we soms net een bezienswaardigheid waren. Begreep later van een Duitse bekende dat vier kinderen voor Duitse begrippen veel is…

Om even met de feitelijke cijfers te strooien: het gemiddeld aantal kinderen per vrouw is in Europa 1,6. In Italië en Spanje schijnt dit onder het gemiddelde te liggen. Zij hebben de minste aantal kinderen, namelijk gemiddeld 1,3 per vrouw. Frankrijk en Zweden spannen de kroon met 1,9 kind per vrouw.

Meer dan 4 kinderen

Nu zegt dat op zich nog niks over de grootte van de gezinnen waar kinderen in voor komen. Je kunt immers heel veel kinderloze echtparen hebben, waardoor het gemiddelde hard achteruit holt, terwijl er aan de andere kant juist bij de gezinnen met kinderen er meteen heel veel kinderen zijn (om het maar even dramatisch neer te zetten).

Landen waar de meeste gezinnen met meer dan 4 voorkomen zijn:

  • Finland
  • Ierland
  • Verenigd Koninkrijk
  • Slowakije
  • Roemenië
  • België

China en zijn 1-kindpolitiek

In China heeft men natuurlijk uiteindelijk aan de rem getrokken en werd het verboden om meer dan 1 kind per gezin te hebben. Omdat de bevolking daar echt te veel werd, werd het krijgen van een tweede kind zelfs strafbaar.

Deze regel werd ingevoerd in 1979. Omdat dit wel voor andere problemen zorgde, zoals een scheve verhouding tussen het aantal mannen en vrouwen én het tekort aan arbeidskrachten, werd de regel in 2013 versoepeld.

Gezinnen mochten 2 kinderen krijgen, mits 1 van de ouders zelf wel enig kind was. In 2015 werd de regel losgelaten!

Aantal kinderen per vrouw wereldwijd

Hoewel de aantallen worden afgerond (en Nederland in deze lijst dus op 2 kinderen staat) heeft indexmundi een mooie lijst waarop je het aantal kinderen van over de hele wereld kunt vergelijken. Zo zie je de duidelijke verschillen eenvoudig naar voren komen.

Het hoogste aantal ligt maar liefst op 6! Dit aantal vind je in Niger, Angola, Burundi, Tsjaad, Mali, Somalië, Uganda en Zambia.

Dat de landen met maar 1 kind op heel andere plekken te vinden zijn in de wereld is niet zo moeilijk te verklaren.

De landen die hiervoor (in 2018) ‘tekenden’ waren vooral Europese landen, met enkele uitzonderingen zoals Japan, Zuid-Korea, Puerto Rico en Singapore. Overigens staat China in dit lijstje ook op 2!

Hoeveel baby’s worden er per jaar geboren in Nederland?

Gemiddeld worden er tussen de 160 en 210 duizend kinderen per jaar geboren in Nederland. Uiteraard geldt dit niet als er een ware babyboom plaats vindt, zoals na de oorlog. Het recordaantal geboortes was dan ook in 1946.

Maar liefst 284 duizend kinderen werden dat jaar (levend) geboren! Ook de jaren erna was het gemiddelde toen nog hoger dan nu, namelijk tussen de 230 en 250 duizend. In de jaren zeventig nam dit af.

Het geboortecijfer van 2020

In 2020 werden 168.066 kinderen levend geboren in Nederland. Het jaar ervoor was dit 169.680. Het aantal neemt de laatste jaren langzaam af.

Ter vergelijking: in 2000 kwamen er nog 206.619 kinderen bij, in 2010 184.397.

Wil Cats
Volg me via:
Latest posts by Wil Cats (see all)