Skip to Content

Forum Romanum; gebouwen, tempel en basilica in het oude Rome

Forum Romanum; gebouwen, tempel en basilica in het oude Rome

Naast het Colosseum is het Forum Romanum toch wel één van de bekendste en drukst bezochte plekken in het Oude Rome. Van oorsprong was het Forum Romanum een open vlakte tussen de heuvels Capitool, Palatijn, Velia en Esquilijn in Rome.

Er was een natuurlijke bron en er liep een beek doorheen, de Velabrum, die uitmondde in een moerasachtig gebied bij de Tiber. De lager gelegen delen van het dal waren drassig en overstroomden regelmatig.

Bouwwerken op de Velia

Forum Romanum; gebouwen, tempel en basilica in het oude Rome - Reisliefde

Het terrein van het Forum Romanum bevat eigenlijk alleen het grote plein met de gebouwen daar direct omheen. Het gebied direct achter de Regia en de Tempel van Vesta hoorde niet bij het forum. Hier loopt het terrein langzaam omhoog op de helling van de Velia. Op deze heuvel stond waarschijnlijk al in de ijzertijd een kleine nederzetting.

  • De eerste Romeinen die zich hier vestigden waren rijke inwoners van Rome die daar luxe villa’s lieten bouwen, maar tijdens de grote brand van Rome in 64 werd de wijk verwoest.
  • Nero liet het terrein herbouwen met onder meer een grote colonnade. Hij bouwde er ook een atrium voor zijn Domus Aurea, waarin hij een 35 meter hoog standbeeld van zichzelf plaatste.
  • Vespasianus bouwde er de Horrea Vespasiani, een groot marktcomplex.
  • Zijn zoon Domitianus richtte over de Via Sacra de Boog van Titus op, boven op de top van de heuvel. De boog vormde zo de toegang tot het forum vanuit het dal van het Colosseum.
  • Hadrianus liet in de 2e eeuw de grote Tempel van Venus en Roma bouwen, waarvoor de Colossus van Nero verplaatst werd naar het plein voor het Colosseum.
  • Aan het begin van de 4e eeuw liet Maxentius aan de Via Sacra de Tempel van Romulus bouwen ter ere van zijn overleden zoon, mogelijk op de plaats van een tempel ter ere van Jupiter Stator.
  • Maxentius startte ook met de bouw van de Basilica Nova, die echter werd voltooid door zijn grote rivaal Constantijn de Grote.

De monumenten op de Velia horen tegenwoordig ook bij het archeologische park van het Forum Romanum.

Bezienswaardigheden en Romeinse gebouwen

Tempel van Romulus

Forum Romanum; gebouwen, tempel en basilica in het oude Rome - Reisliefde

De tempel van Romulus is niet opgedragen aan Romulus, de stichter van Rome, maar aan de zoon van keizer Maxentius die dezelfde naam droeg. Deze Valerius Romulus is op jeugdige leeftijd in 309 gestorven. Deze tempel staat afgebeeld op een aantal antieke munten. In 527 liet Paus Felix III de tempel ombouwen tot voorportaal van de nieuwe kerk Santi Cosma e Damiano. Deze kerk bestond verder uit een bibliotheek van het nog oudere Forum Pacis van keizer Vespasianus, waar de tempel tegenaan gebouwd was. Door de opname in de kerk is de Tempel van Romulus nooit afgebroken. De tempel is nu een van de best bewaarde Romeinse gebouwen op het Forum Romanum.

Het is een achthoekig gebouw opgetrokken uit baksteen. Aan beide zijden waren twee apsis-achtige bijgebouwen waarvoor twee Korinthische zuilen stonden. Deze ruimten waren waarschijnlijk gewijd aan de Penates. De bijgebouwen zijn in de loop der eeuwen verdwenen, al zijn de zuilen van het rechter bijgebouw weer opgericht. De bronzen deuren zijn afkomstig uit een nog ouder gebouw uit de 2e eeuw en zijn voor de bouw van deze tempel hergebruikt en staan nog altijd op dezelfde plaats. Boven de ingang is een marmeren architraaf ingebouwd.

Tempel van Venus en Roma

Forum Romanum; gebouwen, tempel en basilica in het oude Rome - Reisliefde

De tempel van Venus en Roma bestaat uit twee symmetrische tempelkamers die ruggelings tegen elkaar aan staan. Beide korte zijden van de tempel zijn dus de voorkant van zo’n cella. De cella van Roma stond naar het westen gericht, met zicht op het Forum. Die van Venus stond naar het oosten en keek uit op het Amphitheatrum Flavium.

Voor de bouw van de tempel, die kwam te staan op de plek van het atrium van Nero’s Domus Aurea (‘Het gouden huis’) moest Hadrianus de Colossus van Nero, het kolossale beeld van Nero verplaatsen. Deze kwam bij de ingang van het amfitheater te staan dat daardoor later het “Colosseum” genoemd zou worden.

Bij een ernstige brand in 307 werd de tempel verwoest en vervolgens door keizer Maxentius herbouwd. Een zware aardbeving aan het begin van de 9e eeuw verwoestte de tempel opnieuw en rond 850 liet Paus Leo IV de kerk Santa Maria Nova op de ruïnes van de tempel bouwen. Deze werd na een grondige verbouwing in 1612 omgedoopt tot Santa Francesca Romana.

Tegenwoordig zijn de fundamenten van de tempel nog duidelijk zichtbaar. In het midden van het platform staat nog een gedeelte van de gigantische betonnen nis aan de oostzijde, waar het beeld van Venus heeft gestaan. Op de plaats waar ooit de zuilen stonden zijn buxusbomen geplant. Op 11 november 2010 is de tempel na 20 jaar van restauratie weer opengegaan voor het publiek.

Basilica Julia

Forum Romanum; gebouwen, tempel en basilica in het oude Rome - Reisliefde

De Basilica Julia is in 55 v.Chr. gebouwd als handels- en bijeenkomstplaats. De basilica is gebouwd op de resten van de Basilica Sempronia, die in 169 v.Chr. gebouwd was, maar verwoest was door een brand. Julius Caesar gaf opdracht om de nieuwe basilica te bouwen.
De basilica is dan ook vernoemd naar Julius Caesar.

Het gebouw was geheel bekleed met kostbaar wit marmer. Het centrale schip werd aan beide kanten van twee smallere zijbeuken voorzien. In de trappen zijn resten van dobbel- en dominospelen gevonden waar de Romeinse burger zich tijdens warme dagen in de schaduw van het verkoelende dak van de basilica mee vermaakte.

Domus Publica

De Domus Publica was het huis van de Pontifex Maximus en stond aan de Via Sacra op het Forum Romanum, direct naast het Huis van de Vestaalse Maagden. Dit was de ambtswoning van de Pontifex Maximus. De bekendste bewoner was Julius Caesar. In 13 v.Chr. werd Augustus de nieuwe Pontifex Maximus, maar hij had zijn woning al op de Palatijn en schonk de Domus Publica aan de Vestaalse Maagden, die het gebouw bij hun Atrium Vestae voegden.

Waarschijnlijk ging de Domus Publica samen met het Atrium Vestae verloren bij de Grote brand van Rome in het jaar 64. Op het forum zijn direct naast het Atrium Vestae restanten gevonden van een gebouw uit de Republikeinse tijd, dat is geïdentificeerd als de Domus Publica.

Huis van de Vestaalse maagden

Forum Romanum; gebouwen, tempel en basilica in het oude Rome - Reisliefde

Het Huis van de Vestaalse maagden was het woongebouw van de Vestaalse Maagden. Het lag direct naast de Tempel van Vesta, waar de Vestaalse Maagden verantwoordelijk waren voor het brandend houden van het heilige vuur. De in het huis wonende maagden waren zes adellijke vrouwen, die de tempel dertig jaar dienden. Het gebouw had drie verdiepingen en telde 50 kamers. De vleugels waren gebouwd rondom een rechthoekig atrium, met een dubbele vijver. In de oostelijke hoek was een gewelfde ruimte, waarin een standbeeld van Numa Pompilius stond opgesteld. Hij was de stichter van de Vesta-cultus.

Het huis was gebouwd aan de voet van de Palatijn, waar een heilig bos lag. Dit bos werd gedurende de eeuwen bebouwd, maar alle gebouwen hier werden verwoest tijdens de grote brand van Rome in 64. Na de brand werd het huis herbouwd en bleef in gebruik tot de christelijke keizer Theodosius I aan het einde van de 4e eeuw de heidense cultus verbood.

Vervolgens werd het huis gebruikt voor leden van het keizerlijk hof en later door het pauselijk hof. Het complex bleef tot in de 11e of 12e eeuw in gebruik. Bij opgravingen zijn lagere delen van het gebouw en de vijvers in het atrium ontdekt. Rondom het atrium staan nu opgegraven beelden van Vestaalse Maagden opgesteld.

Via Sacra

Forum Romanum; gebouwen, tempel en basilica in het oude Rome - Reisliefde

De Via Sacra (“heilige weg”) geldt als de oudste en beroemdste weg in Rome. In bijna alle bronnen wordt de naam overigens als Sacra Via geschreven. De werkelijke Via Sacra begon boven op de Velia, een uitloper van de Palatijn, waar nu de Boog van Titus staat, en liep naar het oosten in de richting van het Forum Romanum tot de Tempel van Vesta en de Regia.

Ten onrechte wordt vaak gezegd dat de weg helemaal vanaf het Colosseum liep tot aan de Tempel van Vesta, en zelfs dat hij nog verder liep over het Forum Romanum. Ze dankt haar naam aan de vele tempels en heiligdommen die eraan liggen, zoals de Tempel van Vesta, het Huis van de Vestaalse Maagden, en de ambtswoningen van de pontifex maximus en de rex sacrorum.

De koningen Numa Pompilius, Ancus Martius en Tarquinius Superbus woonden aan de Via Sacra. Ook uit de Republikeinse tijd zijn veel sporen van bewoning bewaard. De weg liep onder de Boog van Fabius door. In de keizertijd waren er aan weerszijden van de weg veel winkeltjes. Aan de noordzijde van de weg moesten ze echter geleidelijk wijken voor monumentale bouwwerken als de Tempel van Antoninus en Faustina.

Tempel van Antoninus en Faustina

Forum Romanum; gebouwen, tempel en basilica in het oude Rome - Reisliefde

De tempel van Antoninus en Faustina werd aan de Via Sacra gebouwd door keizer Antoninus Pius ter ere van zijn vergoddelijkte vrouw Faustina de Oudere, die in 140 of 141 was overleden. In de zevende of achtste eeuw werd in de cella van de tempel een kerk gebouwd die werd gewijd aan San Lorenzo in Miranda, de heilige Laurentius, van wie gedacht werd dat hij op deze plaats ter dood was veroordeeld. De tempel verkeerde destijds nog in een goede staat en is door zijn nieuwe functie bewaard gebleven.

Door de eeuwen heen was door slibafzetting na overstromingen van de Tiber en ophoping van vuil het grondniveau sterk gestegen. Hierdoor ligt de vloer van de kerk twaalf meter boven het antieke straatniveau uit het tijdperk van Augustus. In de dertiende eeuw werd de achterwand van de cella afgebroken omdat de stenen nodig waren voor de herbouw van het Lateraanse paleis.

In 1430 werd de kerk aan het apothekersgilde geschonken, die het gebouw daarna beheerde. In 1536 werd de kerk gedeeltelijk afgebroken en gerestaureerd vanwege een bezoek van keizer Karel V aan Rome. In 1602 volgde een nieuwe verbouwing, waarbij de huidige barokke gevel aan de kerk werd toegevoegd.

De Tempel van Antoninus en Faustina is redelijk goed bewaard gebleven. De tempel is een prostylon, met een voorportaal in hexastyl (zes zuilen aan de voorzijde). De 10 zuilen van groen marmer staan nog steeds overeind. De 17 meter hoge zuilen zijn monolithisch en zijn versierd met bas-reliëfs, waarop griffioenen, kandelaars en acanthusbladeren zijn afgebeeld. Op de trap is de plaats van het altaar nog te zien; de huidige bakstenen treden zijn in de 20e eeuw geplaatst. Restanten van de beelden van Faustina en Antoninus zijn teruggevonden en worden voor de tempel tentoongesteld.

Basilica van Maxentius

Forum Romanum; gebouwen, tempel en basilica in het oude Rome - Reisliefde

De Basilica van Maxentius is gebouwd in opdracht van keizer Maxentius. De basilica was het centrum voor rechtspraak en burgerlijke zaken. Hij is gebouwd op de heuvel Velia, op de plaats waar eerder de Pepermarkt was. De drieschepige basilica stond op een enorm podium en had een groot middenschip. Aan weerskanten hiervan waren zijbeuken. De zijbeuken werden door enorme bogen in drieën gedeeld.

Deze bogen steunden op grote pijlers. Daarvoor en in de hoeken stonden 8 enorme monolithische zuilen, waar er één van bewaard is als Mariazuil voor de Santa Maria Maggiore. De vloer was bekleed met verschillende soorten gekleurd marmer.

Aan de kant van het Colosseum was een 8 m diepe voorhal over de hele breedte van het gebouw met 5 ingangen naar de basilica. Aan de achterkant bevond zich een apsis, waarin Constantijn een 12 m. hoog beeld van zichzelf liet plaatsen, waarvan het hoofd, een hand en een voet bewaard worden op de binnenplaats van de Capitolijnse Musea. Nu staat alleen nog de noordelijke zijbeuk overeind met zijn enorme tongewelven. Hierdoor kan je een goede indruk krijgen van de enorme omvang die het gebouw had.

Boog van Titus

Forum Romanum; gebouwen, tempel en basilica in het oude Rome - Reisliefde

De Boog van Titus is gebouwd op het hoogste punt van de Via Sacra, op de heuvel Velia. Dit is de toegang tot het Forum Romanum vanaf het dal van het Colosseum. De enkele boog is vermoedelijk in 81 na Chr. door keizer Domitianus gebouwd, ter ere van zijn vergoddelijkte broer en voorganger Titus. Het monument is dus postuum gebouwd, en heeft niets van doen met Titus’ triomftocht in 71, die er wel op is afgebeeld. De ereboog is gebouwd uit marmer. Boven op de boog stond vroeger waarschijnlijk een standbeeld van Titus in een wagen voortgetrokken door olifanten. De boog is de oudste, nog staande ereboog in Rome.

De reliëfs in de boog herinneren aan het neerslaan van de joodse opstand in Palestina en aan de verwoesting van Jeruzalem door Titus en zijn vader Vespasianus in 70 na Chr. De gouden kandelaar, afgebeeld op de triomfboog, diende als model voor de menora op het embleem van de staat Israel.

De Boog van Titus is bewaard gebleven omdat hij in de verdedigingswerken van het bastion van de familie Frangipani was geïntegreerd. In de middeleeuwen was er geen duidelijke orde in de stad en bevochten de rijke families elkaar om de macht. De families bouwden de nog bestaande antieke Romeinse monumenten om tot forten.

Dit was makkelijker dan een volledig nieuw gebouw neer te zetten. Zij gebruikten de Boog van Titus als poort voor hun fort. De triomfboog raakte in de loop der eeuwen wel ernstig beschadigd. Aan het eind van de middeleeuwen stond alleen het middendeel nog overeind, ingebouwd in een muur.

Later zou paus Paulus IV de joden, die hij in een Romeinse getto had gedwongen, een eed van trouw laten afleggen aan de boog van Titus. Paus Pius VII liet in 1821 de boog weer in oorspronkelijke staat herstellen.

Romeinen in Rome

Forum Romanum; gebouwen, tempel en basilica in het oude Rome - Reisliefde

Eerste nederzettingen

In de 10e eeuw v.Chr. vormden zich de eerste nederzettingen op de Palatijn en andere heuvels. De Vicus Iugarius werd aangelegd door het dal van het forum en de inwoners van de dorpjes hielden waarschijnlijk een eenvoudige markt op de hoger gelegen delen van de vlakte. Ze verkochten er zout en andere waren, die via de nabijgelegen Tiber konden worden aangevoerd. De kopers waren boeren uit de omgeving. Daarnaast werd het forum gebruikt als begraafplaats. Er zijn diverse graven uit deze tijd teruggevonden.

Van handel naar politiek centrum

Vanaf de 8e eeuw v.Chr. werden de nederzettingen van de omliggende heuvels samengevoegd en ontstond de stad Rome, die in deze tijd geregeerd werd door koningen. Koning Numa Pompilius liet op het forum de Regia bouwen, dat hij als woning of hoofdkwartier gebruikte. Hij bouwde ook een van de eerste heiligdommen op het forum, de Tempel van Vesta. Bij de tempel hoorde het Huis van de Vestaalse Maagden en de Domus Publica, waar de Pontifex Maximus woonde.

De Velabrum werd gekanaliseerd, zodat de waterstroom gecontroleerd door de vallei richting Tiber kon lopen en overstromingen niet meer voorkwamen. Op de drooggevallen delen van het dal kon daarna gebouwd worden. Het nieuwe kanaal werd ook gebruikt als riool en kreeg de naam Cloaca Maxima, Latijn voor Grootste riool. Vanaf de 6e eeuw v.Chr. werd ook de Via Sacra, de belangrijkste weg op het forum, aangelegd.

Het forum werd het politieke centrum van de stad toen op het nieuw verkregen land het comitium en de curia werden gebouwd. Het comitium was de plaats waar volksvergaderingen werden gehouden en in de curia zat de senaat. Bij het commitium hoorde de rostra, een podium vanwaar de magistraten het volk konden toespreken. In de buurt van het comitium werden altaars voor Saturnus en Vulcanus opgericht.

Tempels en basilica’s

In de vroege jaren van de Romeinse Republiek werden een aantal belangrijke bouwwerken gebouwd op het forum. In 497 v.Chr. werd de Tempel van Saturnus gebouwd, in 484 v.Chr. de Tempel van Castor en Pollux, die bij de Bron van Juturna werd gebouwd.

Tussen en tegenover de tempels van Castor en Pollux en van Saturnus verschenen de tabernae, rijen winkels waar in het begin vooral ambachtelijke bedrijfjes als slagers waren gevestigd. Vanaf de 4e eeuw v.Chr. verplaatsten deze bedrijfjes zich echter naar andere markten buiten het Forum Romanum.

Daarna vestigden zich er vooral bankiers. Het forum werd zo het politieke, religieuze en commerciële centrum van Rome. Het werd gebruikt voor spelen en ceremonies. Op het forum konden de burgers hun generaal bejubelen en de langsrijdende wagens met geroofde rijkdommen bekijken. De open ruimte leende zich ook prima voor gladiatorengevechten en toneelvoorstellingen, waarvoor tijdelijke houten theaters werden gebouwd.

Rond 200 v.Chr. werden de eerste monumentale basilica’s op het forum gebouwd: Basilica Porcia, de Basilica Aemilia en de Basilica Sempronia. In deze jaren veroverden de Romeinen grote delen van de mediterrane wereld en de steeds rijker wordende Romeinen lieten kostbare bouwwerken oprichten om hun status te kunnen tonen. De tabernae verdwenen langzaam van het forum en de handel verplaatste naar de basilica’s, waar ook recht werd gesproken. Na een overwinning op de Gallische stam der Allobrogen werd de eerste triomfboog op het forum gebouwd, de Boog van Fabius.

Herinrichting Forum Romanum

Tussen 58 en 50 v.Chr. was Julius Caesar proconsul van Gallië. Door de buit van zijn vele overwinningen daar werd hij een van de rijkste mannen van de stad en wilde dit in navolging van Pompeius, die een enorm groot theater had gebouwd, ook laten zien. In 54 v.Chr. was hij nog buiten de stad maar gaf opdracht om de Basilica Julia te bouwen op de plaats van de door brand verwoeste Basilica Sempronia. Caesar had grote plannen voor een herinrichting van het forum.

Door de enorme groei van de stad was het Forum Romanum te klein geworden en hij bouwde daarom een nieuw forum, direct aan de noordelijke zijde. Onderdeel van deze plannen was de Curia Julia, ter vervanging van de oude curia, die bij rellen in 52 v.Chr. was afgebrand. De nieuwe curia kreeg een andere oriëntatie om in een lijn te komen met het nieuwe forum dat er direct achter werd gebouwd.

Caesar werd vermoord voordat al zijn bouwwerken klaar waren, maar zijn erfgenaam Octavianus nam deze taak op zich en voltooide de basilica, de curia en het nieuwe forum. Na de moord werd Caesar op het forum gecremeerd. Octavianus liet zijn adoptievader als een god vereren en bouwde de Tempel van Caesar. Na Augustus behield het forum zijn toenmalige vorm. Er werden nog wel enkele tempels bijgebouwd, maar verder werden er voornamelijk kleinere monumenten ter ere van de keizers opgericht.

Triomfboog

In 16 liet Tiberius een triomfboog oprichten tussen de Tempel van Saturnus en de Basilica Julia. Achter de Tempel van Castor bouwde Domitianus een enorm groot atrium voor zijn paleis op de Palatijn. De Porticus van de twaalf goden, waarvan de zuilen direct naast de Tempel van Vespasianus staan, wordt toegeschreven aan Hadrianus.

Dit bouwwerk diende onder meer om deze hoek van het forum op fraaie wijze af te sluiten. De Boog van Septimius Severus was in 204 het laatste grote bouwwerk dat aan het forum werd toegevoegd. Ter ere van deze keizer werd er ook een groot ruiterstandbeeld opgericht.

Romeinse crisis

Na de regering van de Severische keizers brak de Romeinse crisis van de 3e eeuw uit, die grote invloed had op de verdere geschiedenis van het rijk en de stad. Gedurende vijftig jaar werd er vrijwel niets meer gebouwd. Bij een brand waren veel gebouwen verloren gegaan. Diocletianus liet gebouwen herbouwen. In de late oudheid werd op het forum nog regelmatig een eremonument toegevoegd, maar niet meer grote schaal. De antieke bouwwerken werden als symbool van de grootsheid van het rijk met respect behandeld en regelmatig onderhouden en gerepareerd.

Val van het West-Romeinse Rijk

Na de val van het West-Romeinse Rijk veranderde er de eerste eeuwen niet veel op het forum, dat nog steeds door de inwoners van Rome werd gebruikt. In de tweede helft van de 6e eeuw werd de kerk van S. Maria Antiqua op het terrein naast de Tempel van Castor gebouwd. In 608 werd op het plein van het forum het laatste nieuwe monument ingewijd, de Zuil van Phocas, hoewel deze zuil waarschijnlijk al enkele eeuwen eerder door Diocletianus was opgericht.

Middeleeuwen in Rome

Gedurende de middeleeuwen had de bevolking van Rome de middelen niet meer om de antieke gebouwen op het forum te onderhouden en de meeste bouwwerken vervielen tot ruïnes. De Tempel van Antoninus Pius en de Curia Julia werden omgebouwd tot een kerk en bleven zo gespaard. De Boog van Septimius Severus diende als voorportaal van een andere kerk en bleef daardoor ook behouden.

Een aantal aardbevingen, brachten grote schade toe aan de verlaten gebouwen. Het kostbare marmer en ijzer werd uit de ruïnes verwijderd om in nieuwe gebouwen hergebruikt te kunnen worden. Vooral in de renaissance was dit een normale zaak en in dit tijdperk verdwenen de meeste antieke gebouwen. Hooguit hun fundering of een paar losstaande zuilen bleven bewaard.

Campo Vaccino

Gedurende de eeuwen vormde zich een grote laag puin en aarde over de restanten, die daarna vrijwel geheel onder de grond verdwenen. Het forum veranderde in een weiland waarop boeren hun koeien tussen de laatste antieke resten lieten grazen. Het kreeg toen de bijnaam Campo Vaccino, het koeienveld.

Opgravingen Forum Romanum

Na 1870 volgde een complete opgraving van het forum tot aan het grondniveau van de 4e en 5e eeuw. Vanaf 1898 ging de Italiaanse archeoloog Giacomo Boni nog een stap verder en groef de bodem af tot het grondniveau uit de tijd van Augustus. Hierbij werden veel belangrijke vondsten gedaan en zoals het forum er nu uitziet is vanwege deze opgravingen.

Op specifieke plaatsen deed men later opgravingen die nog dieper gingen. Hierbij werden onder andere de restanten van het oude comitium aangetroffen en een begraafplaats. Tegenwoordig vormen de restanten van het Forum Romanum een archeologisch park dat tegen betaling toegankelijk is. Het forum is een van de grootste toeristische attracties van de stad.

Meer informatie vind je hier.

Overnachten in Rome

Hier vind je de leukste hotels voor tijdens je stedentrip; van gezellige boetiekhotelletjes tot luxe moderne hotels met strakke kamers. Natuurlijk gaan we ook voor de voordeligste deals.

Expedia; Expedia checkt dagelijks alle hotels, vluchten en andere aanbiedingen om de voordeligste prijzen en speciale korting deals te vinden. Het aanbod vind je hier.
Booking.com; Het van oorsprong Nederlandse Booking.com is de grootste hotelwebsite ter wereld. Je kan ook reserveren zonder creditcard of last-minute. Het aanbod vind je hier.
TUI; Op zoek naar een voordelige vakantie in een hotel of appartement? De belofte bij TUI is niet voor niets; discover your smile.  Het aanbod vind je hier.
Prijsvrij; Ideaal voor als je op zoek bent naar een fijne pakketreis in combinatie met vlucht, transfer en accommodatie in een hotel en appartement. Je weet hier zeker dat je nooit teveel betaald. Het aanbod vind je hier.

Astrid Tillemans

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

    Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.