Zelfbeheersing aan je kind leren. Als ouder zul je dit waarschijnlijk zeker willen doen. Maar hoe pak je dat aan? Want laten we maar eerlijk zijn, zelfbeheersing kan op gezette tijden ook voor ons zelf nog knap lastig zijn.
En moesten we niet als ouder het juiste voorbeeld geven? Verander de wereld, begin bij jezelf… Maar alle gekheid op een stokje, naast dat je zelf inderdaad het goede voorbeeld moet geven, moet je kind het ook gewoon leren. En dat is een taak voor zijn ouders. Hoe pak je dat aan?
Driftbuien horen erbij
Om dan eerst even bij het begin te beginnen. Kleine kinderen hebben driftbuien, als baby kan dat zelfs al. Nu kun je dat zien als een gebrek aan zelfbeheersing en toch vind ik dat wel erg simpel gesteld.
Bij een baby zal niemand zoiets zeggen, maar van een tweejarige wordt er al meer verwacht. Op zich logisch, maar bedenk wel dat je kleine mini-mensje nog niet alle tools ter beschikking heeft die jij als volwassene wel hebt.
De wereld ligt steeds meer voor hem open, maar dan loopt hij tegen grenzen aan. Tegen zijn eigen grenzen, omdat hij het simpelweg nog niet kan wat hij zou willen.
En natuurlijk tegen die van jou. Tel daarbij op dat hij het nog niet kan uiten met enkel en alleen taal. Zo groot is zijn woordenschat immers nog niet.
En ja, uiteraard mist hij ook nog de vaardigheden om op een fijne manier met emoties om te gaan, zoals boosheid of angst. Kortom: heb geduld met je kind en laat hem vooral voelen dat hij er mag zijn. Ook al lukken dingen niet of mag hij dingen niet.
Temperamentvol kind of juist niet
Hoeveel zelfbeheersing je kind heeft hangt inderdaad voor een deel van zijn eigen temperament af. Maar vanzelfsprekend ook van wat hij allemaal heeft meegekregen vanuit huis.
Mag je kind altijd tekeergaan en krijgt hij dan maar gauw zijn zin? Dan beloon je dus zijn driftbuien en zal hij zich helemaal niet leren beheersen. Beloon je juist zijn gedrag als hij bijvoorbeeld netjes op zijn beurt wacht, dan stimuleer je hem om juist dat te doen. En jong geleerd is nog altijd oud gedaan!
Nee is nee
Wil je iets niet hebben, dan zwicht je niet voor zijn ontploffingen. Geef je hieraan toe, dan weet meneer of mevrouw dat het nut heeft, zoals hierboven ook al vermeld werd. Consequent zijn dus.
Nu gaat het bij zelfbeheersing niet alleen om woedeaanvallen voorkomen, maar ook om zaken als geduld hebben, impulsen niet meteen ‘beantwoorden’ zoals alle snoepjes pakken en uit de trommel opeten of bijvoorbeeld blijven zitten totdat je van tafel mag.
Uiteraard pas je jouw verwachtingen aan, aan de leeftijd van je kind en vervolgens stel je die regels duidelijk op, zodat je kind ook snapt wat er van hem of haar verwacht wordt. En ja, dan is aan tafel blijven ook echt aan tafel blijven en niet de ene dag wel en de andere dag niet.
Boos worden mag
Als er iets gebeurt, meteen boos worden of gaan schelden en tieren. Zaken die je als ouder graag iets minder heftig zou willen zien.
Nu mag je uiteraard wel boos worden, want niet boos mogen worden is ook niet gezond. Dus voorkom dat je kind het idee krijgt dat boos worden op zich verkeerd is.
Maar leer je kind wel dat als hij boos is, hoe hij daar dan mee om moet gaan. Ook dit pas je uiteraard aan, aan wat je kind hiervan al snappen kan.
Het goede voorbeeld geven
En dan komen we toch weer terug op het goede voorbeeld geven. Leer je je kind dat het niet mag vloeken en gooi je er zelf steeds een vloek uit als er ergens iets even niet helemaal gaat zoals je zou willen? Je kind zal toch echt denken dat dit dus normaal is.
Jezelf leren beheersen en niet de hele dag op je telefoon zitten…ook dat is een ding van zelfbeheersing. Zit je zelf steeds met je neus op je schermpje, dan kun je van je puber ook niet verwachten dat hij het ding weglegt als hij met je praat!
Zelfbeheersing aanleren met spullen
Je kunt je kind leren om zichzelf te beheersen door heel bewust ergens spullen neer te zetten waar hij niet aan mag komen zonder jou. Mooie spulletjes of een bijzonder boek. Leer je kind dat hij eerst aan jou moet vragen of jullie ernaar gaan kijken.
Uiteraard kies je hierbij voor spullen die wel anders zijn dan gewone dingen (om duidelijker te maken dat het om iets speciaals gaat), maar waarvan het eigenlijk niet erg is als hij of zij er toch niet vanaf kan blijven.
Je trouwalbum er neer leggen met het risico dat hij er met zijn vieze vingertjes er toch in gaat kijken zou ik niet willen nemen…
Door dit zo aan te bieden leer jij je kind dat er dingen zijn die nu eenmaal niet mogen en dat hij de drang leert weerstaan om het dan toch te doen. Kinderen jonger dan drie jaar zijn hier meestal nog te jong voor.
Een leuk experiment die je thuis kunt doen met kinderen is de zogenaamde ‘marsmallowtest’; hierbij laat je het kind aan tafel zitten met een schaaltje marsmallows (of andere snoepjes) en de mededeling dat ze daar niet aan mogen zitten. Dan verlaat je een aantal minuten de kamer zodat het kind alleen is met de lekkernij.
Na een paar minuten kom je terug en dan is het de vraag of het kind zich heeft kunnen inhouden en of het de waarheid spreekt / toegeeft als het wel wat heeft gepakt.
Complimenten geven
Leer je kind dat hij zijn mond moet houden als je met iemand anders praat of aan het bidden bent, bijvoorbeeld. Heeft hij netjes gewacht tot je klaar bent met je gesprek, dan prijs je dat gedrag natuurlijk. Zien dat je vader of moeder blij is met hoe je iets deed voelt al als een beloning op zich.
Heeft hij zich in een bijzondere situatie echt netjes gedragen dan kun je er natuurlijk ook iets lekkers bij geven ofzo, om het extra te benadrukken. Maar begin daar niet aan bij ieder ding wat je doet!
Waar mag iets wel en waar niet
Je kind regels leren met dingen die wel en niet op bepaalde plekken mogen, heeft natuurlijk ook alles te maken met zelfbeheersing. Je zou dit dan ook kunnen doen om hem dat te leren en niet eens altijd om het feit op zich.
Dat je kind niet op de bank mag springen, bijvoorbeeld, of niet mag rennen door de keuken. Je kunt je kind zelfs leren dat hij uit de keuken blijft als jij aan het koken bent. Superveilig én je traint ook zijn zelfbeheersing.
Uiteraard bepaal jezelf wat je hierin belangrijk vindt. Besef alleen wel dat je kind ook bij anderen op de bank gaat springen als hij dat thuis gewoon mag! En dat zal zeker niet iedereen kunnen waarderen.
Ben je zelf niet zo moeilijk en vind je dat hij vooral overal mag spelen, dan mag je dat uiteraard zeker doen. Je kunt hem dan wel aanleren dat hij dit soort dingen thuis wel mag doen, maar bij anderen niet…
Meer tips vind je hier.
Daarnaast is ze een gepassioneerde schrijfster, ze jongleert moeiteloos tussen de chaos van opgroeiende jongens en de serene wereld van woorden. Haar pen danst op het papier, gedreven door passie, en het favoriete onderwerp van deze woordkunstenaar? Ongetwijfeld: kinderen!
- Muziekinstrumenten voor kinderen; welke, waarmee beginnen etc. - 17 April 2024
- Fijne motoriek peuters - 16 April 2024
- Divali - 14 April 2024
