Skip to Content

Duimzuigen gevaarlijk?

Duimzuigen gevaarlijk?

Is duimzuigen gevaarlijk? Zelf ben ik moeder van twee prachtige dochters. Mijn oudste dochtertje heeft van jongs af aan genoten van speentjes. Ze is momenteel twintig maanden oud en krijgt haar sabbelvriend enkel nog in bed, als ze moet slapen. Ze hoeft het maar te zien of er verschijnt een grijns op haar gezicht en ze wordt poeslief.

Mijn tweede dochter, inmiddels vier maanden, heeft haar speentje nooit geaccepteerd. In de eerste paar weken heb ik mijzelf braaf als speenvervanger aangeboden, maar nu ze steeds harder begint te bijten en te trekken, mist een deel van mij het gemakzucht van de speen.

Wat zij nu doet, is sabbelen op haar vingertjes, handjes en armpjes. Alles dat ze tegen haar mondje gedrukt krijgt, wordt stevig onderzocht. En sinds ook haar duimpje zo nu en dan naar binnen wordt gezogen, krijg ik van links en rechts (ongevraagd) advies en waarschuwingen. Let op: ze mag niet duimzuigen, want dan krijgt ze scheve tanden of een overbeet.

Onder het mom van niet zomaar alles geloven wat je hoort, heb ik besloten onderzoek te doen naar de gevaren van duimzuigen. Kan ik mijn dochtertje zichzelf laten troosten met haar handjes, of zal ik toch mijn best moeten doen haar een speentje aan te leren?

Of hebben de hippe moeders en vaders van tegenwoordig met de siliconen bijtringen of biologische iriswortel de juiste oplossing gevonden?

Gebit

Allereerst is het belangrijk om te weten dat het gevaar van een overbeet niet enkel komt van het duimzuigen. Speentjes zijn net zo gevaarlijk voor doorkomende tandjes. Zodra de permanente tanden doorbreken, dit wil zeggen de tweede set met volwassen tandjes, kan de stand van de kaken veranderen.

Hierdoor komen tanden scheef te staan. Door duim te zuigen, of speentjes te gebruiken, kan de positie van de onderkaak ten opzichte van de bovenkaak veranderen.

Zuigbehoefte

Iedere pasgeborene heeft zuigbehoeftes. In de eerste drie maanden is deze behoefte het sterkst. Vanaf de vierde maand komt gewenwording ook meekijken. Zuigen op een handje, of een speentje, stelt je kindje tevreden.

Het geeft een troostend gevoel, omdat het de baby doet denken aan mama’s borst. Ook komt er endorfine vrij, dat naar de hersentjes wordt gestuurd. Vanaf één jaar oud is de zuigbehoefte volledig overgenomen door gewenning. Dan heeft een kindje geen speen, of vingertjes meer nodig.

Logopedisten

Ook logopedisten waarschuwen je voor de gevaren van duimzuigen. Bij het duimen (maar ook bij het zuigen op een speen) ligt de tong laag in de mond. Zo worden de mondspieren slap en groeien de tanden verder naar voren.

Als de tong te slap wordt, kan dit effect hebben op de uitspraak van je kind. Denk bijvoorbeeld aan slissen. De tong komt tussen de tanden tijdens het spreken, aangezien de mond altijd open staat door het zuigen.

Wat raden de logopedisten aan? Niet aan beginnen, dat duimzuigen. Probeer je kindje toch echt een speen te geven. Speentjes kun je afpakken en vingertjes niet. Bespreek met je kindje waarom je niet wilt dat hij of zij op zijn handjes zuigt.

Lees ook: Stoppen met duimen

Gezondheid

Duimzuigen kan slechte gevolgen hebben voor de gezondheid. Omdat je mond veel openstaat, komen er meer bacteriën binnen. Ook vieze, ongewassen vingers of lange nagels, brengen bacteriën met zich mee. Een kindje dat duimzuigt krijgt vaker verkoudheidsklachten, keel- en oorontsteking.

Bijtringen

Bijtringen of kauwsieraden (hier) lijken in eerste instantie beter dan speentjes of duimen. Over het algemeen klopt dit wel, maar ook bijtringen duwen de tong naar beneden. Dit kan volgens logopedisten net zo goed tot een verstoorde kaakgroei en spraakproblemen leiden.

Bij het doorkomen van de tandjes kan kauwen op een soliconen, rubberen of houten ring wel voor verlichting van de pijn zorgen. In dit geval kun je ze tijdelijk gebruiken.

Zorg er wel voor dat de bijtring niet de chemische stof BPA heeft. Het moet van een veilig materiaal worden gemaakt. Het liefst natuurlijke materialen en hypoallergeen.

In plaats van een bijtring kun je ook bevroren fruit geven, of een stuk iriswortel. Iriswortel is biologisch geteeld. Bij het krachtig kauwen op de wortel komen tandjes gemakkelijker door. Vroeger werd het overal gebruikt, maar inmiddels is het een stuk zeldzamer. In Nederland kunnen wij de wortels gelukkig nog krijgen.

Tips om duimzuigen af te leren

Communicatie

De meest belangrijke tip die je kunt krijgen, is gebruikmaken van open communicatie. Geef uitleg. Zorg dat je kindje begrijpt dat duimzuigen niet goed voor zijn of haar tandjes is. Je kindje kan worden gepest op school, of gaat onverstaanbaar spreken.

Vervanging

Vervang de duim of vinger voor iets anders. Een zachte knuffel, of een doekje dat ze tegen de neus kunnen drukken. Let wel op dat het knuffeltje niet in de mond gedrukt wordt, dit kan voor verstikking zorgen.

Eerst overdag, daarna ’s nachts

Overdag duimzuigen is een bewuste(re) keuze dan ’s nachts. Leer je kindje eerst af om de vingers in de mond te steken terwijl het wakker is. De nachtelijke keuze om te zuigen, is een onbewuste gewenning. Je kunt een kindje daar lastig voor straffen.

Als je kindje overdag bewust zijn of haar vingers met rust laat, zal dit uiteindelijk ook ’s nachts gebeuren.

Beloning

Zoals (bijna) iedereen wel weet, zijn kinderen gek op beloningen. Cadeautjes, snoepjes, of uitstapjes. Bespreek mijlpalen met je kleintje. Als je zoveel dagen niet meer duimzuigt… Gaan we naar de Efteling!

Waarschuwing

Let goed op dat je de duim van je kindje niet uit zijn of haar mond trekt. Dit werkt niet en doet ook nog eens pijn. Ook prikkende producten op de vinger smeren, zoals scherpe sambal of Bytex, werkt averechts.

Dit mag dan vies zijn, maar nadat de vinger vier keer is afgelikt, is het product weg. Dan kan de schone vinger toch nog de mond in worden gezogen.

Blijf altijd positief en zorg ervoor dat jij je kindje met veel complimentjes bestrooit. Het afleren van een tik is te allen tijde lastig. Of het nu roken, drinken, of duimzuigen is. Het is een prestatie om er mee te stoppen.

Floortje