Skip to Content

Positief opvoeden; geen nee zeggen tegen kind

Positief opvoeden; geen nee zeggen tegen kind

Opvoeden. Je ontkomt er niet aan wanneer je moeder wordt. Waar is die gebruiksaanwijzing toch? Na een kind en de placenta uitpersen kon er toch ook nog wel een gebruiksaanwijzing achteraan komen? In één moeite door.

Maar helaas die is er niet gekomen en ik zal je vertellen: De postbode gaat deze ook niet meer bezorgen. Dus mama’s en papa’s geloof in jezelf. Je hebt een kind mogen krijgen. Je kunt het.

Bovendien heb je dit artikel geopend, wat betekent dat je ook nog eens open staat voor tips over positief opvoeden. Open staan om te leren is een waardevolle eigenschap van een moeder.

Wat is positief opvoeden?

Iedere moeder heeft een andere manier van opvoeden. En probeert daarin haar eigen weg te vinden. Positief opvoeden wordt ook wel eens de kunst genoemd van het geen nee zeggen. Oftewel het gebieden in plaats van verbieden. Een methode die je ook in veel kindercentra tegen komt.

Zelf probeer ik me hier regelmatig bewust van te zijn, als dreumes echter voor de zoveelste keer een beker water om gooit is het uiteindelijk toch; “Nee, dat mag niet.”.

Met als gevolg dat het favoriete woordje van dreumes nu nee is (gelukkig samen met helpen). En ze dus zelf ook al doorheeft dat ze iets doet wat niet mag en tegen zich zelf nee zegt.

  • Bedenk samen met je partner wat je wel / niet wilt hebben in huis. Wat zijn jullie huisregels?
  • Kies vervolgens de belangrijkste uit, oftewel; pick your fight.
  • Schrijf deze op een papier. Valt het je ook op wat er allemaal niet mag?
  • Verander de huisregels in plaats daarvan in de gebiedende wijze. Beschrijf wat wel mag / verwacht wordt.
  • Vul deze aan met gedrag dat je graag ziet van je kind.
  • Maak er een mooie poster van en hang deze op een zichtbare plek op in huis. Zo heb heb je voor jezelf ook een geheugensteuntje.
  • Probeer er drie weken bewust mee om te gaan. Nieuwe gewoonten hebben zo lang nodig om ‘normaal’ te worden.

Een leuke extra oefening is om een poster te maken, eventueel samen met je kind, waarop je allemaal complimentjes schrijft.

Iedere keer als je kind dan gedrag vertoond dat je graag ziet kan je dat belonen met een complimentje.

Lees ook: Complimenten geven of ontvangen; lijst met voorbeelden voor Nationale Complimentendag

Belonen

Het belonen van goed gedrag is belangrijk. Zo weet je kind welk gedrag hij hoort te laten zien. Dat dit nog eens extra benadrukt wordt door een beloning, maakt dat hij het vaker zal laten zien.

De beloning hoeft echt niet uit de Intertoys te komen. Jij weet vast wel welke beloning aanslaat bij jouw kind. Heb je inspiratie nodig?

  • ’s Avonds in bed een spelletje doen
  • Laat opblijven
  • Het toetje uitkiezen in de winkel
  • Dubbel beleg op brood

Complimenten

Kinderen groeien van complimenten. Overdrijf het complimenten geven niet, zo gaat de waarde van je compliment omlaag wanneer je jullie kind complimenteert. Een kind moet ook leren dat niet elk schilderij dat hij maakt geweldig is. 

Complimenteer op het proces. Dus als de rekensom fout is en je weet dat wiskunde niet zijn beste vak is, complimenteer hem dan met het feit dat hij goed zijn best heeft gedaan.

Straffen

Mag ik dan helemaal niet meer straffen? Het mooiste zou zijn als je een opvoeding kan bieden zonder ‘straffen’. Alleen ontkom je er niet altijd aan. Bij mij staan onze kinderen ook wel eens in de hoek. Alleen zou ik het geen straf willen noemen.

Onze dochter van 4 jaar stond vorige week in de hoek toen ze tegen mij loog. Ze vertelde dat ze haar handen al had gewassen, terwijl haar handen nog vol modder zaten. Eerlijkheid is naast dankbaarheid één van de normen die bij mij hoog in het vaandel staat.

Ik stuur haar naar de gang met de volgende woorden: “Dame, je gaat nu naar de gang toe. Ga daar maar even nadenken over wat je net gedaan hebt.”

Wanneer ik haar ophaal uit de gang, praten we erover. Ik ga op gelijke hoogte zitten en vraag haar waarom ze in de hoek staat? Vervolgens vraag ik haar wat ze geleerd heeft.

Om het af te sluiten met een knuffel en zo gaan we weer door tot de orde van de dag.

Benoem wat je wilt zien

Benoem wat je wilt zien. Dat klinkt makkelijker dan het in werkelijkheid is. Het moet er langzaam inslijten. Let maar eens op.

Hoor jij jezelf het volgende wel eens zeggen tegen jullie boefje:

  • Niet op de trap stampen.
  • Niet slaan
  • Waarom ruim je die troep niet op?
  • Niet klieren met je eten.
  • Schreeuw niet zo.

Wat valt je op? Overal staat beschreven wat het kind niet mag doen. Wat een kind nodig heeft is te horen wat hij wel moet doen.

  • Loop eens rustig naar boven.
  • Laat je zusje met rust.
  • Ruim je het speelgoed nadat je er klaar mee bent.
  • Gebruik je mes en vork om netjes te eten, Sarah.
  • Praat eens zachter, dan kan ik je beter verstaan.

Het mooiste is als je erachteraan kunt zeggen wat het haar gaat opleveren. Bijvoorbeeld: “Gebruik je mes en vork om netjes te eten, Sarah. Zo blijft je nieuwe jurk schoon en kan je hem morgen nog een dag aan.”

Het gaat je niet in één dag lukken om het woordje ‘niet’ uit je vocabulaire te halen. Dat hoeft ook niet. Bewustwording is stap één. Let maar eens op hoe vaak je dat op één dag zegt.

Fouten maken

Je kind maakt fouten, gelukkig maar! Door die fouten leert hij omgaan met tegenslagen. Hij wordt daar weerbaar door en het maakt hem sterker. Een kwaliteit die hij nodig heeft in de rest van zijn leven. En van wie kan jouw zoon nou het beste leren dat fouten maken mag? Juist! Van jou als ouder.

Want laten we wel wezen. Ik kan dit allemaal mooi opschrijven in een blog. Maar ik ben ook maar een mens en schiet ook weleens uit mijn slof. Dit mag. Je laat zo aan je eigen kind zien dat iedereen fouten maakt.

Het gaat erom wat je daarna doet. Je excuses aanbieden aan je eigen kind. Het voelt misschien onwennig, maar het is belangrijk. Zo leer je je kind dat hij fouten mag maken en dat het erom gaat wat je daarna doet.

Aandacht

Een kind heeft aandacht nodig. Zo simpel is het. Wanneer een kind niet genoeg aandacht krijgt, naar zijn eigen mening. Dan gaat hij op zoek naar manieren om aandacht te krijgen. En vaak zie je dat er om negatieve aandacht wordt gevraagd.

Waar hij eigenlijk om vraagt is om jouw aandacht. Je kunt niet de hele aandacht geven aan de kinderen.

Hoe kun je er voor zorgen dat jouw zoon niet om aandacht hoeft te vragen op een negatieve manier? Het antwoord is makkelijk: geef je kind aandacht. Maak concreet wanneer je aandacht geeft aan je kind.

Spreek af wanneer je een spelletje speelt, het boek gaat lezen en hoe laat je samen een spoorbaan gaat bouwen. Dit hoef je niet over de hele dag te bespreken. Zo kan je na het spelletje spelen bepalen dat jullie na de lunch een boek gaan lezen.

Consequent

Een woord wat vaak voorkomt als het op opvoeding neerkomt. Niet altijd makkelijk.

“Mag ik nog één snoepje mama?”
– “Nee Jord, je hebt er al twee op.”
“Ahh toe, gisteren mocht ik er ook drie van papa.”
– “Nee Jord, je hebt er al twee op.”
“Dan vraag ik het zo wel aan, papa. Dan mag het wel.”
– “Prima, probeer dat maar.”

In dit voorbeeld is het vrij gemakkelijk om ‘nee’ te blijven zeggen. Je staat achter je besluit. Misschien heb je de neiging om de tweede keer: “Nee Jord, we gaan zo eten.” te zeggen. Maar je hoeft er geen andere reden bij te geven.

Wanneer dit tafereel zich in de supermarkt afspeelt is het lastiger met al dat publiek om je heen. Die ook nog eens hun eigen mening hebben. Doordat je thuis consequent bent, zet je de basis neer. Zo weet je kind dat je consequent bent en zal hij snel door hebben dat je dit doortrekt in situaties buitenhuis.

Dat neemt niet weg, dat het zweet je uit kan breken wanneer je kind krijsend op de grond ligt, omdat hij die smarties nu wilt eten. Houd vol! Bedenk dat deze beslissing hem juist gaat helpen om een ‘nee’ te accepteren.

Een paar zinnen die je kunt gebruiken wanneer negeren geen zin heeft:

  • Kom op, we gaan appels kopen. Help jij me de beste uit te zoeken?
  • Als je nu meeloopt mag je straks nog even op het plankje van het karretje staan.
  • Loop gezellig mee, Jord. Dan kunnen we thuis naar al die kleuren smarties kijken. Ik wil alle roze smarties! Welke kleur vind jij het lekkerst?

Op één lijn zitten

Als de papa van Jord thuis komt is het eerste wat hij vraagt natuurlijk: “Lieve pap, mag ik nog een snoepje?” Het is heel belangrijk dat jullie op één lijn zitten.

Wanneer je man niet aan jou vraagt wat jij hebt gezegd. Voel je dan vrij om te vertellen: “Jord, vroeg aan mij of hij een derde snoepje mocht. Maar dit mocht niet van mij.

En nu vraagt hij het aan jou.” Je vertelt niet wat je man moet antwoorden. Maar je geeft alleen de feiten.

Natuurlijk komt het voor dat je het niet eens bent met het besluit van je man. Je man besluit dat jullie zoon de rest van de dag niet meer met de Lego mag spelen, omdat hij er één keer mee gooide.

Steun dit besluit. In de avond kun je er op terugkomen waarom hij dit besloot. Je kunt daarna aangeven dat jij het te streng vindt. Kom samen overeen wat jullie acceptabel vinden als iemand met speelgoed gooit.

Uit de situatie halen

Een kind kan in de situatie blijven hangen. Zo kan je zoon bij de snoeptrommel blijven staan springen om toch dat derde snoepje te krijgen.

Probeer hem daar weg te krijgen, zodat hij niet telkens geconfronteerd wordt met die trommel. Neem hem mee naar de bank en ga daar met hem stoeien of maak samen een puzzel. En neem dan geen puzzel met allerlei snoepjes erop ?.

Boosheid mag er zijn

Kinderen worden boos. Dat is een feit. Het is een emotie die er mag zijn. Hoe zorg je ervoor dat je dit in goede banen leidt? Je kent jouw kind beter dan dat ik hem/haar ken.

Hebben jullie samen al een methode gevonden hoe je met boosheid om kunt gaan? Of zijn jullie nog zoekende? Probeer dan eens het volgende:

Benoem het: “Ik zie dat je boos bent, Sarah. Wat wil je dat ik doe?” Soms krijg je een antwoord en een andere keer een grom. Stel dat er geen antwoord komt, zeg dan: “Je mag boos zijn, Sarah. Als je me nodig hebt, kom dan naar me toe. Ik ben er voor je.”

Tips om te ontladen

De dag van een schoolgaand kind is druk bezet.

  • School
  • Speeldate
  • Zwemles
  • Interactie met gezin, meester, leerlingen, zwemjuf etc.
  • Eten (al dan niet met strijd)

Er wordt veel energie van haar gevraagd. Ze heeft te maken met veel verschillende kinderen en volwassenen. Iedereen vraagt wat van haar, ook al is het alleen maar opkijken van haar rekenwerk wanneer een jongen opstaat om naar het toilet te gaan. Dan is het logisch dat jullie dochter even moet ontladen.

Soms gebeurt dit vanzelf op een positieve manier of een negatieve manier (lees: driftbui).

Een andere keer heeft jullie dochter wat hulp nodig. Neem voor het slapen gaan even de tijd om met z’n tweeën te zijn. Kruip gezellig samen onder het dekbed en bespreek de dag. Stel om de beurt vragen aan elkaar. Het mag van alles zijn. Zo komt er vanzelf uit wat haar bezig houdt.

Wil je eens wat anders, koop dan het boek: Slaapklets. Een ontzettende aanrader!

Overleg

Overleg, het toverwoord. Neem je kind serieus door zaken te overleggen. Kinderen zijn namelijk erg creatief in het vinden van oplossingen.

Stel: je kind heeft geen zin om boodschappen te doen, maar er moeten boodschappen gedaan worden om een avondmaaltijd op tafel te zetten. Geef aan dat de boodschappen gedaan moeten worden en dat je ziet dat hij geen zin heeft. “Hoe kunnen we dit oplossen, Fynn?”

Wie weet wil hij een eigen boodschappenlijstje mee krijgen. Of wil hij betalen van jouw geld. Of wil hij na het boodschappen doen graag met je voetballen. Zo voorkom je een strijd.

Routine

Soms hoeft er geen strijd meer gestreden te worden, omdat het in de routine zit. De dagroutine wel te verstaan. Hoe ziet de dag eruit? Neem bijvoorbeeld de vrijdag bij ons:

  • Ochtend: Opstaan, aankleden, tafel dekken, ontbijt, tafel afruimen, tanden poetsen, haren kammen, tassen vullen, schoenen en jassen aan en naar school.
  • Middag / uit school: tassen uitpakken, tafel dekken, lunch, afruimen, spelen, televisie kijken, spelen, boodschappen doen.
  • Avond: Tafel dekken, eten, afruimen, pannen afdrogen, hond uitlaten, spelen, boekje lezen, tanden poetsen en naar bed.

Dit is de basisroutine van deze dag. Daarnaast worden er aanvullingen gedaan. Bijvoorbeeld: spelen bij een vriendinnetje, koekjes bakken, stofzuigen, naar oma.

Er zijn omstandigheden waardoor je afwijkt van deze routine. Zo kan het zijn dat ze je al zo goed geholpen hebben, dat je zelf de tafel afruimt. Hoe meer standaard is geworden, hoe makkelijker ze meegaan in deze structuur.

1 op 1 uitjes

Een kind geniet van aandacht, zoals je al eerder kon lezen. Alle aandacht van één ouder krijgen is nog bijzonderder ?. Wij gaan één keer per jaar alleen op pad met elk kind. Wanneer onze kinderen op de basisschool zitten gaat deze traditie in. Zij mogen kiezen wat we samen gaan doen.

Zo heeft mijn man de bioscoop bezocht met onze dochter, waarbij zij van de angstbibbers op zijn schoot belandde. En ik heb samen met haar genoten van een high tea. Als je het eenmaal per jaar doet, blijft het een bijzondere gebeurtenis.

Het huishouden

Een kind kan de was doen. En zo is het ook! Onze kinderen helpen van jongs af aan mee in het huishouden. Wees niet bang, ze lappen de ramen niet. Het is aangepast aan hun leeftijd.

Zo helpt iedereen met de tafel dekken en afruimen. Onze jongste van één loopt met zijn bekertje naar de keuken en zijn grote zus tilt hem op om het bekertje op het aanrecht te zetten. De middelste pakt de stofzuiger en zuigt een deel van de woonkamer. De oudste haalt de was uit machine en hangt een gedeelte op. Samen halen we de bedden af en maken deze op. En ook de pannen worden afgedroogd door kleine handjes.

Hoe ouder ze worden, hoe meer we van ze verwachten. Zo leer je ze niet alleen huishoudelijke taken voor later. Ze leren ook dat je het met z’n allen moet doen en wat voor elkaar over moet hebben.

Hoe gaan jullie in huis om met het aanspreken van je kinderen?

Anita Schokker
  1. Elbert schreef:

    Niks is sterker dan een compliment voor positief gedrag. En”Nee!” zeggen is domme negativiteit. Daar ben ik het mee eens. Echter, wanneer men enkel “Nee!” zegt is het inderdaad kwalijk, omdat het onduidelijk is en dus niet leerzaam. On-Constructief, nutteloos en enkel gedoemd om frustraties toe te brengen. Die vorm van “Nee!”-zeggen moet je wegdoen. Echter daarom geheel uitbannen valt onder “zachte heel meesters, stinkende wonden”.
    Zoals ik het zie is opvoeden het voorbereiden op de wereld, voor als ze eenmaal zelf op 2 benen moeten gaan staan. Een positieve benadering is belangrijk. Echter net zo, al dan niet nog belangrijker is het om kunnen gaan met negativiteit. Afwijzingen in het leven zijn in vele vormen en maten. Een “nee” op de vraag of hij/zij verkering met je wilt. Een “nee” op het halen van je diploma. Een “nee” op de vraag voor loonsverhoging. Daar moet je mee om kunnen gaan. Niets is zo frustrerend als een afwijzing, maar je moet leren het aan te nemen, te vragen waarom, en het leren te gebruiken om ervan te leren en jezelf beter van te maken. Meer kan je niet doen, meer kan er niet van je verwacht worden.
    Wat er wel van je verwacht word is dat je als ouder je kind erop voorbereid. Zodat als het zijn beurt is om een “nee” te horen, hij/zij weet wat hij/zij moet doen.

    Zolang je maar uitlegt wat de rede is waarom je nee zegt. Zodat het leert wat het inhoud. Niks is zo frustrerend als een kind dat niet weet wat “nee” betekend. Zowel voor het kind als de maatschappij.

  2. Misseagles schreef:

    Ja kan me hier wel in vinden… Zo heb ik op de pabo ook geleerd om altijd met ‘ik’ te beginnen.. de ik-boodschap noemen ze dat.. Alleen dan wel in de vorm van ‘ik word verdrietig als de baby pijn heeft, daarom aaien we lief’. Zo benoem je datgene wat je wilt zien en geef je ook aan wat het gevolg is.. hoop dat ik het beetje goed uitleg, volgens mij niet haha

  3. Mcdid schreef:

    Zo doen wij het hier ook. Is even wennen in het begin, maar werkt zoveel beter dan alleen maar NEE en NIET DOEN schreeuwen, zoals ik de meeste moeders hoor doen. Gewoon uitleggen wat je dan wel wil.

Comments are closed.