Skip to Content

Beloningssysteem kind zelf maken; stickerkaart of beloning

Beloningssysteem kind zelf maken; stickerkaart of beloning

Het opgroeien van je kind zit vol met mijlpalen; van plassen op de wc, tot zichzelf aankleden etc. Zeker als je kind ergens moeite mee heeft kan een beloningssysteem helpen om je kind te stimuleren zijn of haar doel te halen. Het ene kind is daar gevoeliger voor dan het ander, al is dat soms ook afhankelijk van de beloning. Maar hoe werkt dat nu eigenlijk?

Wat is een beloningssysteem?

Een beloningsysteem of beloningskaart is een schema waarop je stickers kan verdienen wanneer je kind gewenst gedrag vertoont. Het is voor kleine ‘normale’ gedragingen die voor jouw kind nog niet zo gemakkelijk zijn.

Denk aan: aankleden, brood smeren, op het toilet plassen. In de leeftijd van 3 t/m 10 jaar is dit systeem het meest effectief. Het systeem geeft een extra stimulans om het nieuwe gedrag te laten zien. Want voor jouw peuter is het nog niet vanzelfsprekend dat hij zichzelf kan aankleden.

Door de beloning is hij extra trots op zichzelf, wat zijn zelfvertrouwen ten goede komt. Waardoor hij het gewenste gedrag ook weer sneller zal laten zien.

Verandering in gedrag

Wanneer kan een beloningssysteem voor jullie kind waardevol zijn? Dit systeem helpt goed bij het aanleren van nieuw gedrag of het afleren van vervelend gedrag. Door dit systeem wordt er extra nadruk gelegd op het gewenste gedrag, het wordt beloond.

Bij een beloningsysteem wordt vaak gebruik gemaakt van stickers. Het krijgen van iets tastbaars heeft veel meer impact op een kind dan een glimlach van een ouder.

In het kort: laat je kind het gewenste gedrag zien, dan krijgt hij een sticker die hij op zijn vel mag plakken. Heeft hij alle vakjes vol? Dan volgt er een ‘grotere beloning’ welke jij hebt bepaald of jullie samen hebben afgesproken.

Hoe gaat het in zijn werk?

Bedenk van tevoren welk gedrag je wilt zien bij jouw kind. Wees concreet en realistisch. En zorg ervoor dat je iets vraagt wat hij wel moet doen in plaats van ‘niet’. Verwacht niet teveel in één keer.

Denk bijvoorbeeld aan:

  • Plassen op het toilet.
  • Elke dag de tafel dekken.
  • In bed blijven liggen.
  • Zelf leren aankleden.
  • Zonder speen spelen.
  • Zelf je brood smeren.

NIET:

  • Niet meer in je broek plassen.
  • Niet uit je bed komen.
  • Niet met je speen in je mond.

Zo laat je weten welk gedrag hij wél moet laten zien.

Maak samen met jouw kind een beloningsysteem. Pak een vel papier en teken bijvoorbeeld 8 hokjes/hartjes/rondjes/driehoeken (wat ook maar aanslaat bij jouw kind). Laat jouw kind dit zelf versieren, zodat het een vrolijk geheel wordt.

Koop samen leuke stickers.

Bespreek met jouw kind wat het inhoudt. Wees daarin duidelijk. Bedenk voor jezelf aan welke voorwaarden hij moet voldoen. Vertel dat wanneer hij op het toilet een plasje doet, hij een sticker mag plakken. (Moet hij zelf van tevoren aangeven dat hij moet plassen, moet zijn onderbroek helemaal droog zijn etc.)

Als alle vakjes vol zijn, dan mag hij een toetje uitkiezen in de supermarkt voor het avondeten.

Een tijdelijk middel

Een beloningsysteem is een tijdelijk krachtig middel. Het is belangrijk om dit in je achterhoofd te houden. Gebruik dit systeem 2 à 3 weken. Zo houd je het ook interessant voor jouw kind wanneer je het systeem een andere keer wilt gebruiken om ander gedrag aan te leren.

Heb je het gewenste gedrag nog niet bereikt na 3 weken? Dan zit er mogelijk een diepere laag achter het gedrag.

Bijvoorbeeld:

  • Het doel kan te hoog gegrepen zijn en je moet kleiner beginnen.
  • Je kind is er lichamelijk nog niet klaar voor.
  • De beloningen sluiten niet aan.
  • Je bent niet consequent genoeg in het belonen.

Een beloningsysteem werkt niet voor al het gedrag dat jij veranderd wilt zien. Schoppen of slaan moet op een andere manier worden aangepakt.

Hierbij zijn goede afspraken nodig, heldere gesprekken en consequenties op het negatieve gedrag. Want in dit geval kan je het niet-gewenste gedrag niet negeren. Een time-out in de hoek sluit beter aan bij dit gedrag.

Complimenten

Een beloningsysteem hoeft niet bij alles ingezet te worden. Je kunt er ook voor kiezen om te complimenteren als je het gewenste gedrag ziet. In het begin is het belangrijk om dit vaak te benoemen.

Gaandeweg is het goed om dit af en toe te benoemen, want anders is het compliment niet meer bijzonder en verliest het zijn kracht.

Knuffels

Naast complimenten zijn het geven van knuffels ook heel waardevol. Zie je gewenst gedrag en weet je dat dit lastig voor hem was? Ren dan naar hem toe en zwaai hem in de rondte en geef hem een knuffel. En of je kind blij verrast is 😊.

De uiteindelijke beloning

Beloningen hoeven niet per se materialistisch te zijn. Want quality time met je vader of moeder is mijns inziens nog leuker. Een paar ideetjes:

  • Samen een speurtocht uitzetten of maken.
  • Toetje uitkiezen.
  • Een spelletje kiezen wat jullie samen gaan spelen.
  • Een kwartier later naar bed.
  • Eén nachtje logeren in het grote bed (mits het in je eigen bed slapen niet het doel was van de beloningskaart 😊)
  • Dubbel zoet beleg op brood.
  • Het avondmaal met de handen eten.

Tips

  • Probeer het vervelende gedrag te negeren. Het kan gebeuren dat hij een mindere dag heeft en vijf keer in zijn broek plast. Leg er niet teveel de nadruk op en benoem maximaal één keer dat als hij het de volgende keer op het toilet doet, hij weer een mooie sticker kan verdienen.
  • Zorg ervoor dat de eerste beloning snel gehaald kan worden. Bijvoorbeeld 4 stickers en bouw het daarna uit.
  • Kies beloningen die je direct kunt geven/uitvoeren.
  • Gebruik het systeem niet langer dan drie weken, daarna verliest het zijn kracht. Het is dan de bedoeling dat hij het gedrag laat zien zonder externe beloning. En vooral zijn motivatie haalt uit zijn eigen trotsheid en dat van zijn ouders. Maar ook dat het nu voor hem ook een ‘normale’ zaak is geworden om te plassen, aan te kleden of brood te smeren.

Terugval

Ga dan in gesprek en laat het belonen niet de hoofdzaak zijn. Leg de nadruk op het goede gedrag wat hij al een tijd heeft laten zien en dat je zeker weet dat hij dit ook kan laten zien zonder beloning.

Mogelijk kan het zijn dat de afbouw van je beloningsysteem te rigoureus is geweest. Je kunt er dan voor kiezen om nog een kaart in te zetten. En je hierbij duidelijk aangeeft dat dit de laatste is en dat hij de allerleukste beloning allertijden moet kiezen.

Het is normaal als je kind een terugval laat zien bij gebeurtenissen die een impact hebben. Zoals de geboorte van een zusje, verhuizing, overlijden van opa of voor het eerst naar school.

Consequent inzetten

Soms moet je helaas ook de ‘slechterik’ zijn en hem geen sticker laten plakken als hij het gewenste gedrag niet laat zien. Zo had onze zoon in zijn broek geplast, maar was hij wel naar het toilet gerend. Hij vond dat hij in het toilet had geplast (waar hij overigens wel gelijk in had 😊).

Ik heb hem later uitgelegd dat hij een droge broek moet hebben en dat de plas in de toiletpot moet zitten. Hij was boos dat hij geen sticker kreeg, maar uiteindelijk is het die dag daarna een stuk beter gegaan!

Ideeën Pinterest

Beloningssysteem kind zelf maken; stickerkaart of beloning - Mamaliefde

Wil je graag dat je kind zich netjes gedraagt tegenover anderen? Dan kan deze bingo van Jip & Janneke wat voor jullie zijn.

Beloningssysteem kind zelf maken; stickerkaart of beloning - Mamaliefde

Deze bloem is ook een toffe manier om te belonen. Want de bloem kan echt groeien. Leuk!

Beloningssysteem kind zelf maken; stickerkaart of beloning - Mamaliefde

Een ‘thermometer’ waarop het gedrag van je kind visueel gemaakt wordt.

Beloningssysteem kind zelf maken; stickerkaart of beloning - Mamaliefde

Kinderen hoeven niet altijd speelgoed of een cadeautje te hebben als beloning; wat vind je van dit couponnenboekje dat ze als beloning kunnen verdienen?

Beloningssysteem kind zelf maken; stickerkaart of beloning - Mamaliefde

Een systeem met muntjes die je kunt verdienen. Ieder kind heeft zijn of haar eigen potje waar de verdiende muntjes in kunnen. Bij het behalen van een vooraf afgesproken aantal muntjes kan je kind daar iets mee verdienen.

Beloningssysteem kind zelf maken; stickerkaart of beloning - Mamaliefde

Of wat dacht je van de standaard ‘scorekaarten’, deze vind je hier.

Anita Schokker