Skip to Content

Je kind écht zien: een basisbehoefte!

Je kind écht zien: een basisbehoefte!

Ieder kind heeft het nodig om gezien te worden. Om te ervaren dat het ertoe doet en het er mag zijn. Eigenlijk niet alleen een kind, maar ieder mens. Het is zelfs een eerste levensbehoefte. Gaat hierbij iets mis in de jonge jaren, dan kan een kind hier zijn leven lang last van blijven houden.

Uiteraard wil je dat als ouder niet. Wat moet je als ouder wel of juist niet doen om je kind hierin te helpen? Waarom is het zo belangrijk? En wat kunnen de consequenties zijn als een kind zich niet gezien of gehoord voelt?

Waarom erkenning zo belangrijk is

Ga eens na bij jezelf: je krijgt een complimentje van iemand. Misschien wel iemand die je niet kent. Maar hij of zij merkt iets op dat ze aan je waardeert. Hoe voelde dat? Inderdaad: het zal je een fijn gevoel gegeven hebben.

We kunnen nog zo roepen met z’n allen dat we dit soort bevestigingen bij onszelf moeten zoeken en niet bij een ander, maar het is en blijft een feit: je gewaardeerd voelen voelt fijn.

Sta jij minder sterk in je schoenen, dan kan zo’n waardering je zelfs helpen om jezelf te laten zien dat je ertoe doet. Dat je mag bestaan misschien zelfs wel.

Sta je wel sterk in je schoenen, dan heb je die bevestiging niet meer op die manier nodig, maar het blijft toch echt wel fijn om het te ontvangen. Het geeft je toch een soort van ‘vleugels’. Nu komen we eigenlijk meteen uit bij kinderen.

Kinderen zijn de wereld aan het ontdekken en zichzelf. Door deze erkenningen of waarderingen, complimenten of hoe je dit ook wilt benoemen, worden ze gesterkt in hun eigen zelfvertrouwen.

Ik ben blij met jou

Jij als ouder bent de eerste die je kind dit gevoel van er mogen zijn moet/kan geven. Wat trouwens helemaal niet moeilijk zou hoeven zijn.

Het grote toverwoord hierin is ‘echte aandacht’. Dus niet een kind op schoot die zo zijn best doet om jou zijn mooiste glimlach te geven en jij ziet alleen maar het beeldschermpje van je telefoon.

Een mooie tekening, speciaal voor jou gemaakt, als ze wat ouder zijn en jij gooit het zonder blikken of blozen bij het oud papier. Het zijn voor je kind allemaal afwijzingen, waardoor hij het gevoel heeft er niet toe te doen. Niet mooi genoeg te zijn, niet lief genoeg. En ga zo maar door.

Gevolgen voor later

Is een kind nooit echt gehoord, dan zal hij altijd blijven zoeken naar de erkenning van anderen. Zonder die erkenning voelt hij zich niet zeker van zichzelf. En dus gaan ze over de top presteren om die erkenning toch maar ergens binnen te halen.

Lukt het niet? Dan is het gevoel van falen des te groter. Een wedstrijd niet gewonnen, weer geen promotie of werd het grote cadeau die je gaf weer niet mooi genoeg gevonden? Allemaal redenen om diep in de put te raken.

Wie zijn het belangrijkst?

Volgens familietherapeute Else-Marie van den Eerenbeemt is er een volgorde in van wie iemand erkenning wil hebben.

Volgens haar zijn het de ouders waarvan we als eerste waardering willen hebben, daarna de broers, zussen en verdere familie, dan van je partner en daarna de rest van de wereld. Nu kan ik me voorstellen dat dat lijstje per persoon verschilt, maar als kind zal inderdaad eerst de ouders op het lijstje staan.

Daarna broers en zussen en grootouders. Maar er zal toch een periode zijn dat het kind daarna ook de erkenning bij de juf zoekt. Zeker bij jonge kinderen neemt zij toch ook vaak een grote rol in (of de meester, natuurlijk, maar helaas is dat ondertussen een zeldzaamheid geworden).

Je kind zien en horen

Zoals al eerder gezegd is het eigenlijk helemaal niet zo ingewikkeld om als ouder je kind hierin de juiste aandacht te geven. Echte aandacht is een groot goed.

Waarbij het uitspreken van waardering (een complimentje dus) van groot belang is, maar ook dat je kind gehoord wordt. Dat het zijn eigen mening ook mag geven en hier ook serieus naar geluisterd wordt.

Nee, hij hoeft niet altijd zijn zin te krijgen, maar er serieus bij stil staan en er met hem of haar over praten laat al zien dat je hem of haar serieus neemt. Dat zijn (haar) mening ook telt en voor zijn gevoel dus ook hijzelf. Uiteraard hangt het van de leeftijd van je kind af waar je op kunt letten.

Tips om je kind ‘te zien’

Uiteraard is dit een piepkleine greep uit alles wat je hierin doet. Maar even een paar voorbeelden ter inspiratie:

  • Kijk een baby echt aan en reageer op zijn non-verbale gezichtsuitdrukkingen, op zijn kleine geluidjes
  • Laat een baby niet huilen, maar reageer! Afhankelijk van waarom hij huilt onderneem je actie
  • Geef je kind de kans om zijn of haar eigen mening te mogen hebben en dit ook uit te mogen spreken
  • Laat je kind merken dat je zo blij bent dat hij er simpelweg IS. Hij hoeft niet iets te doen om gezien te worden, je bent ALTIJD blij met hem. Dus gewoon zomaar een spontane knuffel geven of even zeggen dat je van hem houdt
  • Toch die telefoon weer: heb onder het eten echt aandacht voor elkaar en leg allemaal die smartphone weg

Kanttekening bij complimenten geven

Je zult misschien zien dat er geen puntje bij staat over complimenten geven. Hierover is namelijk iets meer te vertellen. Ja, complimenten geven is een groot goed. Toch zijn er ook onderzoeken die uitwijzen dat te veel complimenten geven een kind juist narcistisch zou maken!

Hierbij wordt er dan ook aangeraden om juist het gedrag te benoemen waar je een complimentje aan geeft. En niet de persoon zelf.

Dit gaat dus in tegen andere zienswijzen die juist stellen dat je juist wel de persoon moet prijzen, omdat het gedrag prijzen een kind laat voelen dat het eerst ergens aan moet voldoen. Dit laatste kan je dan weer voorkomen door niet het resultaat te prijzen, maar gewoon zijn inzet te roemen.

Zelf problemen hebben

Misschien herken je jezelf hierin. Het patroon ontdekken dat je de dingen doet vanwege de erkenning die het je moet opleveren (en het gevaar lopen dat je dat niet krijgt!) is al een grote stap op de goede weg. Dingen doen omdat ze leuk zijn en er niets voor terug verwachten maakt het leven echt een stuk prettiger.

Bedenk dat je goed bent zoals je bent! En als je dan toch dat complimentje krijgt, voelt het helemaal fijn! Maar goed, dat moet je inderdaad wel kunnen, natuurlijk. Het is niet raar om hiervoor mensen te raadplegen. Een coach kan je hierbij helpen of een psycholoog.

Moederschap
Wil Cats
Volg me via:
Latest posts by Wil Cats (see all)