Gebarentaal met je kind? Klinkt misschien een beetje dubbel. Maar kan heel handig zijn. Kinderen zijn over het algemeen sneller gewend om een beweging met de handen te maken dan een woord uit te spreken. De passieve woordenschat is veel groter dan de actieve woordenschat, dit betekend dat het kindje jou sneller begrijpt dan dat het zichzelf verstaanbaar kan maken. De gebarentaal wordt hierbij gebruikt ter ondersteuning van gesproken taal. Zodat beiden ontwikkeld worden. Het klinkt misschien heel ingewikkeld, maar je kindje leert automatisch al een paar gebaren. Ongeacht of je hier aandacht aan besteedt. Denk maar eens aan het dag zwaaien, het geven van een kusje. Het nee schudden met je hoofd of, wie weet heb jij wel zo’n wijzend vingertje als iets niet mag? Gebaren zijn er dus niet alleen voor dove kinderen, of kinderen met een aandoening maar kunnen voor alle kinderen een handreiking zijn om zich te uiten en zo frustraties te voorkomen.
Wat is gebarentaal en waarom?
Gebarentaal, iedereen weet wel dat dit voor mensen is die niet kunnen horen of praten. Maar de laatste jaren zijn ook babygebaren in opkomst. Daarmee ondersteun je de dingen die je zegt tegen je baby met gebaren. Kinderen beginnen meestal tussen de 12 en de 18 maanden met praten. Terwijl ze eigenlijk veel eerder al in staat zijn om dingen te begrijpen en zelf aan te geven. Door dit verschil kunnen er bij de kinderen frustraties ontstaan. Een kind wil graag wat vertellen, maar de volwassene begrijpt het niet. Door een kind vanaf heel jong al gebaren aan te leren kun je deze fase een beetje overbruggen. Daarnaast heeft onderzoek aangetoond dat een kind die naast de spreektaal ook gebarentaal heeft geleerd later een voorsprong heeft op het lezen, schrijven en spreken.
Waarom ik mijn kinderen (baby)gebaren leer
Ook ik leer mijn kinderen gebaren. De reden hiervoor was in eerste instantie een andere reden dan die hierboven zijn genoemd. Een leeftijdsgenootje van mijn oudste zoontje kreeg als baby al een canule. Een canule is een gat in het keeltje met een ‘kunstneus’ eraan waardoor ze kan ademen. Hierdoor kon ze alleen niet leren praten en is ze afhankelijk van gebarentaal. Omdat ik wil dat mijn kinderen en ik met haar kunnen communiceren zijn we begonnen met het leren van gebarentaal.
Voordelen van babygebaren voor een baby en een peuter
In de loop van de afgelopen jaren ben ik zelf achter de voordelen van het kunnen van gebaren gekomen. Op baby- en dreumesleeftijd zit het voordeel er vooral in dat het kind zich sneller kan uiten dan dat het kan praten. Niks is frustrerender voor een dreumes als het iets duidelijk willen maken aan een volwassene, maar deze hem of haar niet begrijpt. Gebaren kunnen hier zeker bij helpen. Daarnaast is het een heel leuke, vrolijke manier van communiceren.
Voordelen van gebaren voor grotere kinderen
Ook als de kinderen was ouder zijn kan het best handig zijn om met hun te kunnen gebaren. Je kunt namelijk op afstand, of door een raam heen, met ze communiceren zonder te gaan schreeuwen. Tijdens de zwemles van mijn oudste zoontje zit ik achter het raam in de kantine. Als hij dan langs komt lopen vindt hij het heel leuk om wat dingetjes naar mij te kunnen gebaren. Ook een voordeel van gebaren is doordat je elkaar aankijkt als je wat zegt komt een boodschap als: ‘nu ga je opruimen’ op peuterleeftijd net wat duidelijker over, waardoor je dingen minder vaak hoeft te zeggen.
Nog een erg belangrijk voordeel is dat jij en je kinderen kunnen communiceren met mensen en kinderen die afhankelijk zijn van gebarentaal. Mensen en kinderen die niet kunnen horen of praten, voelen zich vaak erg eenzaam. Mensen ‘spreken’ hun taal niet en daardoor worden ze heel vaak niet begrepen. Je hoeft niet perfect gebarentaal te kunnen om met deze mensen en kinderen te communiceren. Met de basis kom je al best een eindje, en voor hun is het zo fijn om begrepen te worden.
Hoe begin ik?
Eigenlijk kun je al beginnen zonder een cursus of iets dergelijks te doen. Er zijn een aantal gebaren die de meesten mensen, soms onbewust, wel kennen. Denk aan het gebaar voor hallo of doei, eten, drinken, slapen, ik of jij. Deze gebaren kun je gewoon al doen als je baby nog vrij klein is. Het is leuk om deze gebaren aan te vullen met het gebaar voor mama en papa. Mama: je tikt met je platte hand twee keer tegen je wang. Papa: je tikt met je wijsvinger twee keer tegen je kin. Daarnaast kun je voor je eigen kind een gebaar bedenken. Net als dat je zelf mag weten welke naam je je kind geeft mag je ook zelf een gebaar voor je kind bedenken.
Hoe ga ik verder?
Als je meer wilt kunnen gebaren, kun je een cursus babygebaren doen, bijvoorbeeld bij leermijbegrijpen of babygebaren Nederland. Hiermee meld je je aan bij een cursist in je buurt en daarmee heb je vaak een aantal avonden waarin je geleerd wordt hoe je de gebaren kunt gebruiken. En natuurlijk leer je ook een flink aantal gebaren om samen met je kindje te doen.
Kindergebaren met Lotte en Max
Gebaren gebruiken
Door de dag heen kun je de gebaren die je weet dan gaan gebruiken. Bij een baby kun je ze gewoon doen, meestal pikken baby’s het vanzelf ook op en gaan ze zelf teruggebaren als ze er aan toe zijn. Bij een peuter kun je wat bewuster de gebaren leren. Je kunt er bijvoorbeeld een spelletje van maken dat jij iets op tafel zet en je peuter moet het woor