Skip to Content

Baby op buik slapen; vanaf wanneer, gevaarlijk en tips risico wiegendood of voorkeurshouding voorkomen

Baby op buik slapen; vanaf wanneer, gevaarlijk en tips risico wiegendood of voorkeurshouding voorkomen

De meeste baby’s liggen op hun rug, terwijl andere baby’s de neiging hebben om zodra ze kunnen rollen. Om te rollen op de slaap en zo in slaap te vallen.

Dat wordt echter niet voor niets afgeraden; op de buik slapen kan een verhoogde kans op de wiegendood betekenen. Maar hoe zit het precies met voorkeurshouding, op de buik slapen en de wiegendood?

Buik slapen slecht voor je baby?

Buikslapen wordt echter niet altijd even aanbevolen door de experts. Sinds 1987 wordt geadviseerd om baby’s vanaf de geboorte op hun rug te laten slapen. Sliepen we vroeger allemaal nog op onze buik, is vaak een veel natuurlijke houding.

Wordt dat momenteel zeer sterk afgeraden. Dat geldt ook voor op het zijlings laten slapen van je baby. Dit alles heeft te maken met de zogenaamde wiegendood. De kans op wiegendood bij baby’s die op de buik slapen is drie keer zo groot als rugligging.

Gelukkig is dit in Nederland vrij zeldzaam geworden, maar de angst blijft voor wiegendood door buik slapen bestaan. Sinds dit advies is het aantal gevallen van wiegendood enorm afgenomen: van 193 gevallen in 1985 tot 10 in 2013.

Vaak is er dan sprake van een overlijden waar geen logische verklaring voor gegeven kan worden. Ook niet na een postmortaal onderzoek. Dit gebeurd vaak in het eerste levensjaar, vandaar de naam wiegendood.

Het risico is het grootst bij zogenaamde ‘onervaren buik slapende babay’s’: baby’s die voor het eerst buik slapen.

Ook al is het slecht voor je baby om op de buik slapen, het is wel goed voor je baby om overdag op de buik te liggen en zo te oefenen met het opheffen van het hoofd waardoor de armen en rug sterker worden.

Vanaf wanneer mag een baby op zijn buik slapen?

Het advies is, zoals je al eerder hebt gelezen, om je baby helemaal niet op de buik slapen laten. Je kunt hem beter overdag, als je erbij bent, laten spelen op zijn buikje. Zodat hij wel de kans krijgt om andere spieren te gebruiken en andere houdingen uit te proberen. Gaat je kindje eenmaal zelf draaien, dan is het uiteraard lastig.

Maar dan is ook meteen 1 punt van de gevaren van buik slapen geweken: je kindje is immers sterk genoeg om zichzelf weer goed te draaien als hij bijvoorbeeld met zijn gezichtje in het matras komt te liggen.

Omdat de andere risico’s nog wel blijven bestaan (zoals dieper slapen als hij op zijn buikje ligt), kan je er beter wel voor kiezen om hem terug te draaien als je bij hem gaat kijken.

Risico’s buikligging

Wat mogelijk een rol speelt bij de wiegendood is de zuurstoftoevoer naar de hersenen, als een baby slaapt is die in de buikligging lager dan als je baby op de rug ligt. Ook kan een baby in buikligging zijn bloeddruk minder goed reguleren, vooral tijdens de eerste drie levensmaanden.

Baby’s worden hierdoor minder goed wakker (minder ‘arousal’) als hun gezichtje bijvoorbeeld op het matras ligt en ze hierdoor niet goed kunnen ademen of als ze om een andere reden zuurstoftekort hebben.

Baby’s die op de rug slapen, hebben dan ook minder last van verstopte neuzen en oorontstekingen. Vaak hebben ze een lagere temperatuur in de keel dan baby’s die op de buik slapen. Hierdoor kunnen bacteriën zich minder goed vermenigvuldigen dan bij een baby die op de buik slaapt.

Slapen in buik- én zijligging vergroot verder het risico op het opnieuw inademen van uitgeademde gassen, wat kan zorgen voor een te hoog kooldioxidegehalte (CO2) in het bloed en zuurstoftekort in het lichaam van je baby.

Ook verhoogt buik slapen het risico op warmtestuwing, waardoor de lichaamstemperatuur van je kind stijgt. Ook dit kan ervoor zorgen dat je kind niet wakker wordt als er zuurstoftekort dreigt.

Daarom moet je ook altijd een formulier tekenen als je wilt dat je kind bij het kinderdagverblijf op de buik slapen mag Zodat zij de verantwoordelijkheid daar niet voor dragen.

Tips om buikligging te voorkomen

Als je baby echt een buikslaper is, wil je waarschijnlijk voorkomen dat je baby op zijn rug in slaap valt. Bij de ene baby is dat makkelijker gezegd dan gedaan bij de ander. Als je baby overdag goed van buik naar rug draait kan je hem ‘s-avonds ook rustiger op zijn buik slapen.

Dit is over het algemeen als je baby zes maanden oud is.

  • Voor de meeste baby’s is het wennen om op hun rug te slapen. Onwillekeurige bewegingen, maaiende armen, schrikreflexen houden ze uit hun slaap. Leer te kijken naar baby’s lichaamstaal, laat hem op tijd met rust zodat hij zich kan overgeven aan de slaap.
  • Door je baby te laten slapen in een slaapzak en rondom zijn middel een opgevouwen laken stevig in te stoppen zorg je er voor dat de kans verkleind dat hij op zijn buik draait omdat hij dan niet sterk genoeg is om te draaien.
  • Mocht je baby moeilijk in slaap vallen kan het helpen om je kind in te bakeren. Dit kan met een speciale slaapzak zoals de Puckababy of een doek. Als je kind ingebakerd is mag het alleen op de rug liggen omdat je baby niet terug kan rollen. Baby’s vanaf zes maanden mogen niet meer ingebakerd worden omdat de kans van rollen te groot is.
  • Er zijn ook speciale zijligkussens die ook gebruikt worden bij een voorkeurshouding om je kind in een bepaalde houding te stimuleren.
  • Een andere ervaringstip die ik voorbij hoorde komen is het slapen in de hangloose hangmat in de box. Doordat je baby dan het laagste punt zoekt ligt het iets geborgener en is het moeilijk om op de rug te rollen. Dit is echter puur ervaring en is dus geen onderzoek naar gedaan.
  • Om het matras kan je een Aerosleep matrashoes doen (het beste werkt dit in combinatie met een speciaal matje) zodat zelfs als je baby op de buik ligt het kan blijven ademen. In de winkel mag je dit vaak testen, zelfs als je met je mond hier op ligt krijg je door het gaas nog lucht.
  • Op je buik kan je minder goed warm en warmte afvoeren dan op je rug. Mocht je kind op de rug slapen, zorg er dan zeker voor dat het niet te warm is aangekleed.
  • Laat je baby ’s nachts bij jullie op de slaapkamer slapen (‘rooming-in’) in zijn eigen bedje of co-sleeper. En blijf overdag bij je slapende baby in de buurt (op dezelfde verdieping) en kijk regelmatig om het hoekje.

Niet alle baby’s die op de buik slapen houden zich aan wat wij verstandig vinden, en een behoorlijke minderheid ontwikkelt toch een voorkeur voor slapen op de buik. Als een baby gezond is, zich normaal ontwikkelt in een rookvrije omgeving, en de overige aanbevelingen (veilig bed, dichtbij de ouders slapend, etc) worden toegepast, dan is het niet zinvol om het kind steeds terug te leggen op de rug met het risico dat je de slaap verstoort.

Het is niet ongewoon dat een slapende baby korte perioden met het gezicht omlaag ligt, waarna het hoofd weer opzij draait. Mocht het je gerust stellen kan je gebruik maken van een angelcare sensor onder het matras dat gaat piepen als er een paar seconden geen trilling (lees ademhaling) is.

Tips om wiegendood te voorkomen

De volgende tips tegen preventie zie je dan vaak terugkomen;

  • Laat je baby op de rug te slapen.
  • Als de baby ouder is en zelf op de buik rolt, zorg dan dat het bedje veilig is. Dus geen losse touwtjes, stof langs de zijkant van het bedje, niet teveel knuffels. Het aanschaffen van een aerosleep matras, matrasbeschermer en speciale hoes kan voor ouders ook een veilig gevoel geven. Dit hebben wij in ieder geval wel gedaan, zowel voor de co-sleeper als ledikant.
    Ben je er echt bang voor kan je ook een nannycare matje onder het matras neerleggen dat alarmeert als de ademhaling stopt. Ik heb echter ook al verhalen gehoord dat ouders midden in de nacht voor niets schrikkend wakker zijn geworden.
  • Zorg dat het niet te warm is, zeker met dit weer is een lakentje meer dan voldoende. In de winter kan daar een dekentje over (geen dekbed en geen hoes).
  • Koop een veilig bedje; de babybedjes die in Nederland verkocht worden moeten aan bepaalde eisen voldoen. Zoals de ruimte tussen de spijlen, geen harde bak etc.
  • Als je het bedje opmaakt, doe dat dan voor 1/3e, zodat de kans dat je baby onder de deken verdwijnt minimaal is.
  • Als het kan; kies er dan voor om in ieder geval het eerste half jaar je baby bij je op de kamer te laten slapen.
  • Niet roken in de kamer, of omgeving van de babykamer. Dus ook niet buiten onder het open raam.
  • Gebruik een speen alleen als het echt nodig is, kies er anders voor bij zuigbehoefte om je baby aan te leggen of op je vinger te laten sabbelen.
  • Probeer een vast dagritme voor je baby te creëren.

Ben jij wel eens bang als je je kindje al een tijdje niet meer hoort?

Linda van Aken