Skip to Content

Baby leren zitten; 5 oefeningen om zelfstandig zitten te stimuleren

Baby leren zitten; 5 oefeningen om zelfstandig zitten te stimuleren

Baby’s ontwikkelen zich razendsnel in het eerste jaar. Zo ook hun motorische vaardigheden: het hoofdje zelf omhoog houden, van de rug naar de buik rollen en van de buik weer naar de rug. Door al dat sporten traint een baby veel spieren waardoor het ook steeds meer klaar is om te leren zitten.

Wanneer doet je baby dit voor het eerst? En is het nodig om dit te stimuleren met oefeningen? Lees verder als je ook wilt weten wanneer je de kinderstoel en -wagen kunt introduceren.

Ontwikkeling van het zitten

Ouders vinden het vaak handig als een kind kan zitten en kijken echt naar deze mijlpaal uit; voor het eerst voorop in het fietszitje een ritje maken of eten geven.. Dat wordt door het zelf zitten allemaal een stuk makkelijker en gezelliger.

Helemaal waar dat het fijn is als dit gebeurt, want er komt daardoor ook een stukje zelfstandigheid bij. Te vroeg leren zitten is echter niet goed voor de rugspieren en houding van de baby.

Gemiddeld beheersen de meeste kinderen het omrollen in zijn geheel, dus van buikhouding naar rug en van rug naar buikhouding, tussen de 4 en 7 maanden.

Kinderen in deze leeftijd die op schoot zitten, grijpen vaak naar alles op de tafel en met het verschonen zing je aardig wat liedjes of rammel je met speelgoed om te zorgen dat je kindje niet constant omrolt op het aankleedkussen.

Wanneer kan je baby zitten zelfstandig zonder hulp?

Het zelfstandig zitten zal gemiddeld tussen de 6 en 9 maanden ontstaan. Dit komt omdat de spieren in de nek, het bovenlichaam en de rug van het kindje dan sterk genoeg zijn om het zelfstandig in de goede houding te houden.

De balans houden is nog wel erg lastig voor kinderen in deze leeftijdsfase. Blijf er daarom altijd bij. Kinderen die 8 maanden of ouder zijn kunnen meestal zonder steun zitten.

Vanuit de fysiotherapie komt dit advies: start niet te vroeg met het stimuleren van zelfstandig leren zitten. Een kind is klaar voor het zitten als dit de beweging zelfstandig maken kan.

Vroeg zitten baby 3 maanden

Baby’s die te vroeg leren zitten met hulp, slaan veel oefenen van het draaien en dergelijke over, waardoor er minder kracht in de nek-, rug- en armspieren wordt opgebouwd.

Daarnaast zien fysiotherapeuten ook dat kinderen die te vroeg gaan zitten billenschuivers worden. Het kruipen slaan deze kinderen over maar ze bewegen zich met hun billen over de grond.

Vanuit deze positie is het extra lastig om goed te leren staan en lopen. Hierdoor kan de motorische ontwikkeling zelfs vertragen of achter gaan lopen.

Hoe gaat de ontwikkeling van het zelfstandig leren zitten

Als de spieren dus sterk genoeg zijn, gaat je kind zelf proberen om in de zitstand te komen. Je kunt dit vergelijken met een minipush-up.

Een baby ligt op zijn buik en richt zijn borst op; door het draaien naar de zij kan het de onderste arm omhoog drukken tot het op de billen zit.

Of:

Vanuit kruippositie komen de billen op de hielen, waardoor het gewicht naar achteren verplaatst wordt. Hierop laat de baby zichzelf langzaam naar links of rechts zakken tot de billen de grond zullen raken.

De laatste stap is dat het de beentjes naar voren trekt tot het in de tv-zit of kleermakerszit uitkomt. Wat ook kan: Een baby ligt op zijn buik en trekt zijn knieën in.

Het bovenlijf zet het met de handen af en komt zo op handen en knieën terecht. Hierop laat hij de billen naar achter vallen tot hij erop zit.

Baby’s die beginnen met het oefenen van het zitten, gebruiken hun armen nog om zo hun evenwicht te helpen bewaren. Tussen de 7 maanden en 13 maanden kunnen de meeste kinderen het zonder armen en geheel zelfstandig.

Als je kind het zelfstandig kan, is het fijn om een goede kinderstoel aan te schaffen en ook goed op te letten of je kind van al het zitten niet te moe wordt.

Hoe kun je het leren zitten wel positief stimuleren?

Kinderen die regelmatig op hun buik liggen, trainen zo al hun spieren. Bied daarom geregeld aan dat je kind op een boxkleed (hier) op de grond mag liggen en geef speelgoed dat uitnodigt om in buikhouding te komen. Laat je kind de ruimte verkennen.

Mogelijk dat je het op het consultatiebureau wel eens gezien hebt: de dokter die je baby op zijn rug legt en dan voorzichtig aan de armpjes trekt om zo het omhoog te laten komen.

Deze oefening kan ook bijdragen aan het leren zitten. Een variant hierop is paardje leren rijden. Doordat je kindje bij dit liedje je aankijkt en zijn evenwicht moet behouden bij het stuk: ‘hobbel de bobbel’ en ‘gat in de weg’ oefen je het houden van evenwicht en bouw je aan sterkere spieren.

Kinderen die hun hoofd goed zelf overeind kunnen houden hebben niet alleen sterke nekspieren maar beschikken ook over een dosis uithoudingsvermogen. Een babyhoofd weegt gemiddeld in verhouding namelijk best veel voor je kleintje.

Houd je kindje op schoot en bouw samen een toren met blokken of maak een puzzeltje.

Kinderen die nog niet lang zelfstandig kunnen zitten kun je helpen door het aan de handen vast te houden.

Wanneer kan baby zelfstandig zitten in kinderstoel?

Mogelijk vraag je je af wanneer je kind in de kinderstoel kan zitten. Ook hierbij geldt: zodra je kind zelfstandig de rug kan strekken en het zitten zelf ook even vol kan houden, is het tijd om de kinderstoel te introduceren.

Een stoelverkleiner geeft extra steun aan de rug en kan het beginnend zitten stimuleren. Om je kind op de grond te laten zitten kan je ook een Bumba stoeltje (hier) gebruiken die ook een groot deel van de rug ondersteund.

Voor het eerst in de kinderwagen

Veel ouders gaan pas voor de zittende stand als de baby te groot is voor het liggedeelte en ook zelfstandig al kan zitten.

Je zou dit kunnen opbouwen door eerst een tijd de meeste platte stand te gebruiken in de wagen en als het zitten steeds langer zelfstandig lukt, de zitstand van de kinderwagen te gebruiken.

Is zitten slecht voor het babyruggetje?

Het ruggetje van je baby heeft veel te houden bij een zithouding. Je kindje wordt geboren waarbij hij zelf nog niet de kracht heeft om zijn hoofdje op te tillen. Ook zijn rugspieren zijn nog niet sterk.

Pas als de spieren in zijn nek en rug sterk genoeg zijn, kan hij zelfstandig zijn hoofdje optillen. En pas dan komt het moment dat hij zelf kan gaan zitten. Dit zal bij de meeste kinderen tussen de zes en negen maanden zijn!

Wil jij je kindje al voor die tijd gedwongen in de zithouding zetten, dan is dit bijzonder slecht voor zijn ruggenmerg. De spanning die dit oplevert is gewoon te veel. Dit geldt ook voor zijn rugspieren.

Het belemmert de normale ontwikkeling van de spieren en je baby wordt de normale ontwikkeling onthouden die hij eigenlijk moet doorlopen. Dat is niet voor niks, die ontwikkeling. Dat is bedoeld om bepaalde motorische vaardigheden onder de knie te krijgen!

Overigens moet ik ook altijd denken aan het verhaal uit mijn jeugd. Een moeder had haar kindje te vroeg al op de fiets meegenomen, waardoor het kindje (die dus nog niet sterk genoeg was) zelfs overleed!

Dit kan bijvoorbeeld komen doordat het nekje zelfs breekt. Laat je kindje dus zelf goed zijn spieren kunnen ontwikkelen en versterken en doe dit soort dingen pas als je kindje echt zelf sterk genoeg is!

Baby op schoot

Natuurlijk mag je je baby wel op schoot nemen, graag zelfs, maar let ook hier op de houding van je baby. Een pasgeboren baby laat je lekker op je schoot liggen. Wil je een beetje met hem spelen?

Leg je benen in gebogen houding voor je (bijvoorbeeld met je voeten op de lage tafel). Je baby ligt dan wel iets omhoog, maar wordt volledig ondersteund. Na een paar maanden zullen ze het leuk vinden om zich te gaan optrekken aan jouw handen.

Let er wel goed op dat je kindje dit echt zelf doet en let op dat dit alleen gaat als hij zijn hoofdje zelf omhoog kan houden. Uiteraard mag je je kindje dan ook anders overeind bij je neer zetten, maar altijd zo dat hij ondersteund wordt. Bijvoorbeeld met zijn ruggetje volledig tegen jouw buik aan.

Let op de ontwikkeling van je uk. Sommige kindjes willen met een half jaar al een beetje zelf gaan zitten (maar ook dan hou je hem stevig vast…), terwijl de ander er nog totaal niet naar taalt.

Forceer dit dus ook niet. Je kindje is er dan blijkbaar nog helemaal niet aan toe.

Mirjam de Stigter