Skip to Content

Anticonceptie man; voorbehoedsmiddelen met oa alternatief sterilisatie en condoom

Anticonceptie man; voorbehoedsmiddelen met oa alternatief sterilisatie en condoom

In je kraamweek komt de verloskundige ook altijd terug op het gebruik van anticonceptie. Voor zowel vrouwen als mannen zijn er allerlei mogelijkheden.

De anticonceptie bij vrouwen is makkelijker te regelen lijkt het, omdat er dan met name maatregelen tegen de eisprong gedaan worden. Daarentegen zijn er ook opties voor anticonceptie voor de man.

Anticonceptie man

Een anticonceptiemiddel dat niet van invloed op de vruchtbaarheid is, is het condoom. Voor een definitieve anticonceptiemethode zijn mannen aangewezen op de sterilisatie. Veel mannen kiezen voor deze optie als ze zeker weten dat ze geen kinderen meer willen.

Er kan een hersteloperatie bij de sterilisatie van de man uitgevoerd worden, maar deze slaagt lang niet altijd. Onderzoekers zijn bezig met het testen van een anticonceptiegel. Zou dit een vriendelijk alternatief kunnen zijn als anticonceptiemiddel voor de man?

De verantwoordelijkheid delen

Op het condoom na (welke toch qua anticonceptie hier en daar te wensen overlaat) was anticonceptie toch een vrouwending. De pil, het spiraaltje, de prikpil: voor de vrouw zijn er diverse mogelijkheden, waarbij dit lijstje niet eens compleet is.

Uit een onderzoek onder jongeren blijkt dat zij de verantwoording samen willen delen. Van de ondervraagden was er een meerderheid die aangaf een eventuele mannenpil wel te willen slikken.

De grote vraag is natuurlijk of zoiets mogelijk is. Hoe ver zijn we inmiddels op dit gebied?

Anticonceptie bij mannen: kan dat wel?

Anticonceptie voor mannen is natuurlijk een heel ander verhaal dan bij vrouwen. Er wordt al jaren gezocht naar een middel, dit kan een pil zijn of een gel, die de vruchtbaarheid van de man tijdelijk te niet doet.

Helaas is dit een stuk moeilijker te doen dan bij de vrouw. Het is nogal een verschil of je 1 eitje per maand moet ‘aanvallen’ of al die zaadcellen die de man dagelijks aanmaakt.

Hierbij gaat het gewoon om miljoenen per dag! Toch zijn er ontwikkelingen op dit gebied.

Meer redenen waarom geen anticonceptie voor mannen

Volgens Stephanie Page van de universiteit van Washington zijn er naast de problemen van al die miljoenen zaadcellen meer redenen waarom er wel voor anticonceptie voor vrouwen is gezorgd en er voor mannen minder is gedaan.

Vrouwen zouden ook qua gezondheidsredenen er meer bij gebaat zijn. Een zwangerschap is immers iets wat de vrouw meemaakt, met alle nodige problemen die hierbij kunnen optreden, en niet iets wat de man lijfelijk meemaakt.

Daarnaast is het oraal toedienen van testosteron moeilijker dan het oraal toedienen van oestrogenen. En deze zijn dus van belang bij de anticonceptie voor mannen, respectievelijk vrouwen.

Vervolgens is het moeilijk om testosteron lang in het bloed op het juiste peil te houden, waardoor een pil ontwikkelen voor mannen moeilijk wordt. Om het veilig te laten werken zou er meerdere keren per dag een pil geslikt moeten worden.

Het mag duidelijk zijn dat de kans op vergeten dan nog vele malen groter is dan bij vrouwen al het geval is. Met alle risico’s op ongewenste zwangerschappen van dien.

Maar er is meer aan de hand waarom die anticonceptiepillen of -gels nog steeds niet ontwikkeld zijn. Ook hierin is geld weer de grote boosdoener.

De farmaceutische industrie ziet hier een veel kleinere markt in en zal dus minder snel veel geld uit willen geven aan deze tak van anticonceptie.

Condoomgebruik als anticonceptie voor de man

Een veilig anticonceptiemiddel is een condoom gebruiken. In dit verband wordt het mannencondoom bedoeld. Dit condoom voorkomt dat de zaadlozing in de vagina van de vrouw terechtkomt. Daarnaast beschermt het ook tegen SOA’s.

Voordelen van het gebruik van een condoom als anticonceptiemethode:

  • Een condoom geeft bescherming tegen SOA’s
  • Voorkomt zwangerschap
  • Goed verkrijgbaar
  • Makkelijk om te doen
  • Je hoeft er geen medicatie bij te slikken

Nadelen:

  • Voor veel mensen is het gebruik van een condoom toch een ‘moodkiller’. En zeker als het condoom pas tegen het einde van de vrijpartij aangedaan wordt, kan er toch voorvocht (met daarin zaadcellen) vrijkomen. De kans op een zwangerschap is, met deze beschrijving, aanwezig.
  • Prijzig bij veelvuldig gebruik.
  • Niet iedereen kan tegen latex, materiaal waarvan het condoom gemaakt is.
  • Er zijn mensen die het vies vinden ruiken. Daarnaast zijn er mannen die aangeven dat ze met condoom minder voelen.

Meer informatie vind je hier.

Definitieve optie: vasectomie oftewel: de knip

Als een man zeker weet geen kinderen te willen krijgen, dan is de definitieve optie hiervoor de vasectomie. In de volksmond ook wel de knip genoemd.

Veel mannen huiveren dan toch een beetje, om het woord knip. Jaarlijks kiezen 20.000 mannen voor deze permanente anticonceptiemethode. Hoe gaat een vasectomie precies in zijn werk?

De uroloog haalt een klein stukje bij beide zaadleiders weg, hierna worden de zaadleiders dichtgemaakt. Het gaat om een kleine operatie, die voorkomt dat er zaadcellen bij de zaadlozing vrijkomen.

Principe van vasectomie

De zaadballen zijn verantwoordelijk voor het produceren van zaadcellen. Bij een zaadlozing komen de zaadcellen samen met het zaadvocht via de zaadleiders en urinebuis naar buiten. Bij een sterilisatie worden de zaadleiders afgesloten zodat er geen zaadcellen meer doorheen kunnen.

Het klaarkomen gaat nog als voor de ingreep, er komen echter geen levende zaadcellen meer vrij, enkel vocht. Het vocht komt uit de prostaat. Dit vocht bevat ook geen zaadcellen.

Overwegingen die meespelen om te beslissen voor sterilisatie man:

  • Zeker weten dat je geen kinderen (meer) wilt. De sterilisatie is een definitieve optie. Een hersteloperatie is mogelijk, maar er is een kleine kans dat de vruchtbaarheid weer terugkomt.
  • Het biedt geen bescherming tegen SOA’s.
  • Vrouwen hoeven geen hormonen en anticonceptiemiddelen meer te slikken.
  • Er is een heel kleine kans dat de vruchtbaarheid bij de man blijft na de operatie (5 op de 1000 stellen).

Verloop sterilisatie man

Het is een korte ingreep, gemiddeld duurt het slechts 30 minuten. De balzak wordt plaatselijk verdoofd met een injectie. De arts maakt een sneetje van circa één centimer, heel klein dus.

Door dit sneetje maakt de arts de zaadleider los, snijdt deze door, haalt een klein stukje zaadleider weg en bindt de uiteinden van de zaadleiders af. Dit gebeurt aan beide kanten. Door middel van een oplosbare hechting wordt het wondje op de balzak gehecht. Na de ingreep hoef je niet te blijven, je mag direct naar huis.

De ingreep zelf is pijnloos. Als de verdoving is uitgewerkt kunnen mannen een pijnlijk en trekkend gevoel in de onderbuik of lies ervaren. Dit komt omdat er tijdens de ingreep bij het losmaken van de zaadleider in dit gebied getrokken wordt. Vaak houdt dit enkele dagen aan. Overleg met de arts welke pijnstiller je hiervoor in mag nemen.

Bijwerkingen sterilisatie man

Gelukkig is de kans op bijwerkingen na de sterilisatie klein. Deze bijwerkingen komen wel eens voor:

  • Hechtingen lossen niet vanzelf op. De man blijft ze voelen. Overleg altijd met de arts.
  • Een drukkend gevoel op de ballen.
  • De ballen worden kleiner qua formaat, dit komt door een beschadiging op de bloedvaten.
  • Bobbeltjes op de balzak, omdat zaadcellen zich ophopen aan het einde van de zaadleider. Dit is onschuldig.

Raadpleeg altijd een dokter bij twijfels of als je je zorgen maakt.

Na de sterilisatie ben je niet meteen onvruchtbaar. Tot 6 weken na de ingreep is seksueel contact alleen met condoom toegestaan, om een zwangerschap zo uit te sluiten.

Na deze 6 weken wordt het zaad van de man op levende zaadcellen gecontroleerd. Groen licht? Dan is een condoom bij seksueel contact niet meer nodig.

Voor- en nadelen sterilisatie man

Voordelen:

  • Vrouwen hoeven geen hormonen meer te slikken
  • Een definitieve keuze als anticonceptiemethode
  • Goedkoper alternatief voor condoomgebruik

Nadelen:

  • Op jonge leeftijd kan dit nog niet. Daarnaast is het definitief. Je moet er echt volledig van overtuigd zijn dat je geen kinderen (meer) wilt.

Hoe werkt een anticonceptiegel bij mannen?

Er wordt onderzoek gedaan naar een gel met testosteron en progesteron. Het zijn hormonen die ook bij vrouwenpillen gebruikt worden. Deze gel moet de man op de huid smeren van schouders of bovenarmen. Dit kan zelfs meerdere keren per dag nodig zijn.

Het idee hierbij is dat de huid deze gel opneemt en daarmee de spermaproductie zal stoppen. Dit is niet direct zo. Hier gaat wel eerst acht tot zestien weken aan vooraf. En stopt men met smeren, dan zal de man weer gewoon zaadcellen produceren.

Onderzoekers zijn bezig met het testen van een gel als anticonceptiemethode. Wereldwijd mogen alleen koppels met een duurzame relatie aan dit onderzoek deelnemen. Het is een tijdelijke methode, als de gel niet meer gebruikt wordt, is de man dus weer vruchtbaar. 

De gel bestaat uit Nesterone, te vergelijken met het hormoon progesteron bij vrouwen en testosteron. Via de huid van de bovenarmen en schouders wordt dit middel opgenomen. Eenmaal per dag smeert de man dit op de schouder. Inmiddels doen er 400 koppels wereldwijd aan dit onderzoek mee.

Het doel van de anticonceptiegel is om de spermaproductie te stoppen, zonder dat het invloed heeft op seksuele behoeften en plezier. Als blijkt dat er bij de deelnemende stellen een man is waarbij de zaadcellen op het niveau zijn om een zwangerschap te voorkomen, mogen ze één jaar lang de gel uitproberen.

De zaadcellen van de man worden in dit jaar regelmatig gecontroleerd. Voor een goed onderzoek zijn andere vormen van anticonceptie niet toegestaan. Wie weet dat de gel wel een alternatief voor het condoom of de sterilisatie wordt.

Meer informatie vind je hier.

Anticonceptiepil voor mannen in ontwikkeling

Maar ook een anticonceptiepil voor de mannen is in ontwikkeling. Deze pillen moeten gewoon 1 keer per dag geslikt worden.

Deze pil zou dezelfde betrouwbaarheid opleveren als de pil voor vrouwen. Door deze pil zullen de hormoonwaarden dalen. Helaas is nog niet aangetoond dat het ook werkelijk de productie van sperma stopt…

Hoe zo’n pil dan zou werken? Hiervoor wordt testosteron gebruikt. Een man zal zijn eigen productie verminderen door zijn brein voor de gek te houden. De hersenen van een man zullen continue checken hoeveel testosteron (het mannenhormoon) er in het bloed zit.

Aan de hand hiervan krijgen de zaadballen de opdracht hoeveel testosteron aangemaakt moet worden. Omdat je door de pil dus kunstmatig het hormoon op peil houdt, zullen de zaadballen geen mannenhormoon meer aanmaken.

Hiermee wordt de genadeslag gegeven aan het zaad. De zaadcellen kunnen, doordat de zaadballen geen testosteron meer aanmaken, niet voldoende rijpen.

Omdat je met deze pil wel zorgt voor genoeg testosteron in het lichaam, heeft het verder geen gevolgen voor andere processen. En als men toch een zwangerschap wil, zal het lichaam weer gewoon zelf aan de slag gaan als de man stopt met de pil.

Nog altijd niks anders dan een condoom

Voor mannen zit er dus niks anders op dan in ieder geval een condoom bij zich te hebben… Naast de vele soorten anticonceptie die de vrouw tot haar beschikking heeft, is er voor de man nog niets op de markt.

Naast de zorg dragen voor een condoom (wat ook belangrijk is als je geen vaste relatie hebt) kan een man dus nog niet zo heel veel doen op dit gebied.

Mocht de kinderschare compleet zijn en jullie echt zeker weten dat er geen kindje meer gewenst is, dan kan de man besluiten om zich te laten steriliseren. Maar dat is natuurlijk een behoorlijke stap, die niet geschikt is voor een jong stel.

Hoe kan de man dan toch zijn steentje bijdragen? Helaas staat het niet in verhouding met de gezondheidsrisico’s die bijvoorbeeld de anticonceptiepil met zich meebrengt, maar het is iets: de man zou kunnen bijdragen aan de kosten van anticonceptie.

Al zou het alleen al zijn om zo te laten zien dat hij zich wel verantwoordelijk voelt en zeker een steentje wil bijdragen.

Anticonceptie man; voorbehoedsmiddelen met oa alternatief sterilisatie en condoom - Mamaliefde
Mirjam de Stigter