Aangeleerde hulpeloosheid kind; wat is een voorbeeld?

Het opvoeden van je kinderen kan je soms behoorlijk onzeker maken. Wanneer doe je het goed en wanneer handel je juist (onbedoeld) verkeerd? We hebben de neiging om onze kinderen voor alle gevaren te behoeden. Dat is immers iets wat jouw instinct je vertelt om te doen…

Maar in hoeverre helpen we onze kinderen daar mee? Tot wanneer is het inderdaad helpen en wanneer wordt het juist je kind beperken met alle gevolgen van dien. Hoe voorkom je dat je juist aangeleerde hulpeloosheid bij je kind veroorzaakt?

Inhoud toon

Wat is aangeleerde hulpeloosheid?

Misschien heb je de term al weleens vaker langs zien komen, maar wat betekent dit nu eigenlijk? Aangeleerde hulpeloosheid wil zeggen dat je door ervaringen hebt geleerd dat je geen invloed kunt uitoefenen op de dingen die je overkomen. Hierdoor kun je gaan denken of zelfs ervaren dat alles wat er gebeurt van buiten komt.

Hierdoor ga je oorzaken en de gevolgen hiervan buiten jezelf zoeken. Je denkt dat je zonder de buitenwereld niets kunt bereiken, je denkt dat je alleen maar gelukkig kunt zijn met hulp van die buitenwereld en het kan zelfs zo ver gaan dat je denkt dat je zelf niet betrokken bent bij de dingen die je overkomen.

Omdat je de wereld ervaart vanuit je eigen denken, is het duidelijk dat dit jouw ultieme waarheid zal zijn.

Een onderzoek uitgevoerd aan de American Psychological Association toonde aan dat aangeleerde hulpeloosheid direct verband houdt met kinderlijke depressie in combinatie met de geleverde schoolprestaties.

Afhankelijk zijn van de buitenwereld

Je maakt jezelf op deze manier dus heel afhankelijk van de buitenwereld. Met andere woorden: jij gelooft dat anderen jouw geluk kunnen maken of breken en dat jij daar zelf niks aan doen kunt. Wat natuurlijk niet waar is. Je kunt zelf heel veel doen!

Maar daar moet je dan ook we zelf in geloven. Leer jij je kind dat hij op zichzelf kan vertrouwen en dat hij zelf invloed kan uitoefenen op hoe hij zich voelt? Of maak je hem juist afhankelijk van de buitenwereld?

Leren omgaan met tegenslagen

Leren omgaan met tegenslagen of andere veranderingen is iets wat gewoon ‘leven’ heet. Niemand ontkomt aan gebeurtenissen die minder fijn zijn. Hoe je daarmee omgaat: dat zou je moeten leren.

In principe heb je een veerkracht in jezelf waarmee je om kunt gaan met dat soort gebeurtenissen. En dan kom je als ouder om de hoek kijken. We leven in een maatschappij waarin we (goed bedoeld, meestal) vooral willen pamperen.

Niet alleen wij als ouders trouwens, maar kijk maar eens naar wat de overheid zo af en toe aan maatregelen neemt om mensen gezond te laten zijn. Natuurlijk is het goed om dit te doen, maar wees je ervan bewust dat je daarmee ook het signaal afgeeft dat je kind het dus niet zelf kan.

Met andere woorden leer je hem dus dat hij afhankelijk is van de buitenwereld om zich weer goed te gaan voelen of wat er op dat moment ook aan de hand is.

Waarom is aangeleerde hulpeloosheid niet goed?

Door te gaan geloven dat je zelf geen veerkracht hebt wordt niet alleen je zelfvertrouwen aangetast, maar loop je ook de kans om te gaan onderpresteren.

Je kunt immers toch geen invloed uitoefenen. Je voelt je machteloos, terwijl je in je gewoon de kracht hebt om het aan te pakken. Maar dat moet je wel weten!

Het grootste probleem richting kinderen is waarschijnlijk dat wij als ouders die aangeleerde hulpeloosheid ook hebben. Velen van ons geloven ook dat je toch echt iemand nodig hebt om iets aan te kunnen.

Begrijp me goed: uiteraard is het fijn om met iemand te kunnen praten als dat nodig is. Maar we kunnen veel meer zelf dan dat we geloven. En dat geldt ook voor je kind. Je kind kan waarschijnlijk veel meer hebben dan jij denkt.

Dring je hem echter gesprekken op met bijvoorbeeld een psycholoog omdat je denkt dat hij iets ergs heeft meegemaakt en dat je daar dus over moet praten: goed bedoeld, maar luister eerst eens naar je kind of hij of zij het nodig heeft.

Je leert hem anders dat hij zelf dus niet om kan gaan met problemen, maar dat hij daarvoor afhankelijk is van anderen. Eigenlijk creëer je op deze manier dingen als faalangst, minderwaardigheid en dus (logisch) hulpeloosheid. Of zullen we het gewoon maar in 1 woord onmacht noemen?

Veerkracht meegeven

Hoe je omgaat met je problemen blijkt vaak te maken te hebben met je opvoeding. Wat heb jij geleerd toen je jong was? Uiteraard zijn er eigen karaktereigenschappen die ook invloed zullen hebben, maar als jij altijd geleerd hebt dat je niks zelf kunt oplossen, dan gooi je al snel het bijltje erbij neer.

Word je direct als kind meegesleept naar een coach of psycholoog als je even minder lekker in je vel zit? Wat geef je dan mee aan je kind? Als je even minder blij bent vergaat de wereld en moet je geholpen worden?

Je kunt je kind veel beter leren dat iedereen zich weleens minder blij voelt en dat hij zelf heel goed weet waar hij weer blij van wordt, bijvoorbeeld. Uiteraard geldt dit niet voor ernstige dingen.

Is er duidelijk meer aan de hand, dan is praten zeker belangrijk. Maar ook dan pas je dit aan aan de situatie. Want een gesprekje met mama of misschien met een ander dierbaar persoon kan ook al genoeg zijn. En ja, anders is het zeker slim om toch hulp buiten de deur te zoeken…

Veerkracht stimuleren

De natuurlijke veerkracht die je als mens bij je geboorte meekrijgt, kan gestimuleerd worden door te zorgen voor:

Een hecht gezinsleven
Realistische verwachtingen van je kind hebben. Je mag dus best verwachtingen hebben, zo geef je je kind mee dat je hem daartoe in staat stelt. Maar zorg wel dat ze ook haalbaar zijn
Stimuleer doorzettingsvermogen
Leer je kind zaken als compassie en autonomie
Zorg voor een optimistische opvoedstijl
Leer je kind geduldig te zijn…geef dus het goede voorbeeld hierin

Opvoedtips

Je kunt je kind helpen door hem een realistisch zelfbeeld te geven. Leer hem of haar dat hij dingen zelf kan doen, maar geef je kind dus ook de kans om het dan te doen. Moet hij iets weten voor school?

Even het antwoord geven is makkelijk, maar eigenlijk kan je beter je kind zelf naar de antwoorden laten zoeken. Niet alleen omdat hij hier meer van leert voor school, maar ook omdat hij leert dat hij het zelf kan.

Speel je een spelletje met je kind? Laat hem af en toe gewoon verliezen! Dat is een mooie manier om hem te leren omgaan met tegenslagen. Complimenten geven is goed, maar geef de inspanning van het kind een compliment en niet het resultaat!

Geef het goede voorbeeld door zelf bijvoorbeeld te luisteren naar dingen die anderen over je zeggen en hier iets mee te doen. Zo laat je zien dat ook jij niet perfect bent en dat dat prima is.

Gepaste verwaarlozing

Niet altijd alles voor je kind doen en alles uit zijn handen trekken. Je kind op een bepaalde manier zo vrijlaten, zodat het wel veilig is, maar heel veel zelf kan leren.

Soms wordt het aangeduid met gepaste verwaarlozing en het zal vast wel eens tegen je gevoel in gaan. Maar doordat je kind zelf dingen ondervindt, leer je hem of haar wel dat hij of zij zelf de dingen kan doen. Dat het ertoe doet wat hij of zij doet!

Wat dus eigenlijk het tegenovergestelde is van de zogenaamde curlingouders. Ouders die hun kind beschermen tegen ieder dingetje wat zich voordoet. Alles wordt voor hen opgeknapt en alles wordt eraan gedaan om ieder ongemak voor het kind weg te nemen.

Gevoelsmatig heel begrijpelijk en ik denk dat heel veel ouders zich hier weleens ‘schuldig’ aan maken. Maar er in doorslaan is zeker niet goed voor je kind en dat was toch juist het uitgangspunt: het zo goed mogelijk willen doen voor je kind!

Misbruik & Mishandeling

Author
Recent Posts

Volg me via:

Wil Cats

Schrijfster at geWILde teksten

Wil is een trotse moeder van vier puberende / volwassen jongens en vindt haar vreugde als beheerder van een 'vrolijke veestapel' in het bruisende gezinsleven en haar liefdevolle huwelijk.

Daarnaast is ze een gepassioneerde schrijfster, ze jongleert moeiteloos tussen de chaos van opgroeiende jongens en de serene wereld van woorden. Haar pen danst op het papier, gedreven door passie, en het favoriete onderwerp van deze woordkunstenaar? Ongetwijfeld: kinderen!

Volg me via: