Skip to Content

Gezond eten & voeding voor kinderen; hoeveel moet een kind eten en gezond leren

Gezond eten & voeding voor kinderen; hoeveel moet een kind eten en gezond leren

Al een tijdje heb ik mezelf voorgenomen om het eten in de vorm van een monkey platter aan te bieden. Een monkey platter is eigenlijk niets meer of minder dan een bord waarop je verschillende soorten ingrediënten aanbiedt. Niet nieuws onder de zon, iets waar al veel andere mamabloggers al over hebben geschreven.

Toch is het er tot op heden niet van gekomen. Waarom, precies weet ik het niet. Misschien omdat ik twijfel over wat ik er op moet leggen. Onze koelkast ligt vol met producten die ik zou kunnen gebruiken; een paar reepjes paprika, wat stukjes appel, wat crackers, een gekookt eitje, gerookte kip, wat blokjes kaas.

Keus genoeg, dat is het probleem ook niet. Maar wel wat te doen met wat er overblijft. Kinderen zijn kieskeurig en je weet vooraf nooit wat ze willen hebben.

Eten weggooien zie ik nooit zo zitten. Dus was het er nooit van gekomen.

Gevarieerde voeding

Variatie is noodzakelijk voor een gezonde groei en ontwikkeling van het kind. Peuters ontwikkelen een bredere smaak die hun voedselvoorkeur bepaalt voor de rest van hun leven.

Gebrek aan variatie veroorzaakt een tekort aan voedingsstoffen, wat op zijn beurt weer een eenzijdig eetpatroon tot gevolg kan hebben en een rem kan zetten op de gezonde ontwikkeling van het kind.

Onderzoek laat zien dat veel smaakvoorkeuren al vroeg, namelijk in de babytijd, worden gevormd en daarna opvallend stabiel zijn. Vroege blootstelling aan veel verschillende smaken maakt kinderen minder kieskeurig, en zorgt ervoor dat ze later nieuwe smaken eerder accepteren.

Vanuit dit gezichtspunt is het gunstig om kinderen al heel vroeg veel variatie in smaak te geven.

Aanbevolen hoeveelheid groenten en fruit

Voor volwassenen geldt dat ze elke dag 2 porties fruit (200 gram) en 250 gram groenten binnen zouden moeten krijgen.

Voor kinderen liggen de aantallen iets lager:

  • 1-3 jaar; 50-100 gram groenten per dag en 1,5 portie fruit.
  • 4-8 jaar; 100 – 150 gram groenten per dag en 1,5 portie fruit
  • 9-13 jaar; 150-200 gram groenten per dag en 2 porties fruit

Gebrek aan groenten

Maar liefst 63 procent van de kinderen die problemen met groente hebben, eet minder dan 100 gram groente per dag. Voor kinderen van vier tot twaalf jaar bevat een gezonde maaltijd echter 150 gram. Oudere kinderen moeten 200 gram groente per dag eten volgens het Voedingscentrum

De 4 lekkerste groenten vinden de kinderen: sperziebonen, spinazie, worteltjes en broccoli. Terwijl de meest gehate groenten onder peuters spruitjes, witlof, zuurkool, prei en bruine bonen zijn.

Sommige groenten moet je leren eten en daar moet je dus de tijd voor nemen. Courgettes zijn zacht van smaak, dat is een echte kindergroente. Maar de smaak van tomaat is voor sommige kinderen heel uitgesproken, misschien wel te scherp.

Kinderen houden van naturel zodat het belangrijk is dat je de groente zo kookt dat de echte smaak blijft behouden en je niet teveel aan de gang hoeft met sausjes en kruiden. Als ze een groente niet willen kan je ze ook beter geen alternatief aanbieden, dan leren ze het helemaal niet eten.

Kinderen met overgewicht

In de afgelopen jaren is het aantal kinderen met overgewicht sterk toegenomen. Het aantal kinderen in Nederland met overgewicht is de laatste 20 jaar verdubbeld. Op dit moment is één op de zeven kinderen te dik en het aantal neemt alleen maar toe.

Overgewicht bij kinderen kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen en gevolgen hebben voor later. Voorkomen is dus beter dan genezen.  

De oorzaken van de diktetrend zijn bekend: kinderen snoepen te veel, ze drinken cola en eten chips en chocola. Ze zitten achter de computer en de tv, op straat wordt er amper meer gespeeld.

Ouders hebben het druk en nemen hun toevlucht tot fast food of kant- en klaarmaaltijden.

Gevolgen ongezonde voeding

Overgewicht vergroot de kans op hart- en vaatziekten en diabetes type 2. Ouderdomsdiabetes (diabetes type 2) kwam tien jaar geleden bij kinderen niet voor, maar duikt nu regelmatig op bij kinderen jonger dan twaalf jaar. 

Verder krijgen dikke kinderen ook vaker te maken met sociaal-emotionele problemen, zoals een minderwaardigheidsgevoel, eenzaamheid en gedragsproblemen te maken.

Gevolg is ook de ongewenste lichaamsomvang en belemmering bij het sporten.

Naast overgewicht heeft een ongezonde voeding nog meer gevolgen.  Zo kan een ongezonde voeding leiden tot achterblijvende groei, ondergewicht, overgewicht, darmproblemen (obstipatie, diarree) en tandbederf.

Veel voeding gerelateerde klachten zijn het gevolg van ongezonde voeding. Diarree kan een gevolg zijn van veel (fructoserijke) vruchtensappen en verstopping kan komen door te weinig voedingsvezels en/of te weinig vocht.

Verder kan spugen bij zuigelingen het gevolg zijn van te veel drinken, te veel lucht slikken, te snel drinken of te geconcentreerde voeding.

Kinderen met een gezonde voedingsstijl presteren beter op school dan kinderen die voornamelijk ongezonde voeding bestaande uit teveel vet en zout eten en te weinig groente, fruit, vezels, proteïnes, calcium en gezonde vetten.

Maar hoe zorg je er nou voor dat ze genoeg groenten en fruit eten?

Er zijn een aantal tips die ik met je wil delen:

  • Geef groenten en fruit bij de maaltijd. We zien (vooral) fruit vaak als tussendoortje, maar je kunt het ook prima bij de maaltijd geven. Aardbeien of banaan op brood, plakjes komkommer op een broodje kaas en ga zo maar door.
  • Zet groenten en fruit prominent in beeld. Je wilt niet dat je kind de hele dag alles eet, dat is voor de tanden weer niet goed, maar zorg voor een goedgevulde fruitschaal en leg er meteen wat snoeptomaatjes bij, de kans is groot dat er meer van gegeten wordt.
  • Geef gezonde 10-uurtjes mee naar school. Kies voor dit tussendoortje voor fruit of snoepgroenten, dan hebben ze dat op school maar alvast binnen.
  • Geef de kinderen aan het eind van de dag een schaaltje fruit en groenten. Dat kan aan het eind van de middag zijn als ze al wat honger krijgen, maar je nog moet koken bijvoorbeeld.
  • Zien eten doet eten, geef dus zelf het goede voorbeeld.
  • Niemand vindt alles lekker, dus maak er geen probleem van als je kind niks van bananen moet hebben. Er is zoveel keuze! Variatie is belangrijk, maar 1 soort nooit eten omdat je het gewoonweg niet lekker vindt, dat is natuurlijk geen probleem.

Gesneden fruit

Het lezen van dit artikel met vijf tips om je kinderen vanzelf gezond te laten eten bracht er namelijk verandering in. Een van de tips ging over het aanbieden van fruit. Dat kinderen fruit dat in stukjes gesneden is liever eten dan als het een geheel is. Daar herken ik mezelf ook in.

Als student koos ik er vaker voor om af en toe een snack appeltjes in partjes te kopen bij de AH to go dan een appel uit een stuk. Daar moet ik gewoon niet zoveel van hebben. Nu moet ik toegeven dat ik onze peuter niet een heel appeltje geef.

Als ik echter vraag wat ze wil laat ik bijvoorbeeld een kiwi en peer, of appel en banaan zien. Dat ze daaruit moet kiezen. Een banaan wint het vrijwel altijd. Dat vind ze erg lekker. Een appeltje kiest ze bijna nooit. Terwijl als je het in stukjes snijdt, met zo’n handig apparaatje, dat geen probleem is.

Tenminste, ze probeert vaak wel voor een knijpzakje fruit te gaan. Als ik dan consequent nee blijf zeggen en een bakje met appel op tafel zet. Gaat ze toch overstag. Sterker nog, als de eerste op is komt ze naar me toe met de mededeling meer!

Wat bij fruit helemaal geen probleem is. Het grappige is dat ik zelf daardoor ook sneller fruit eet, en toch een of meerdere stukjes fruit meesnoep.

Monkey Platter & Rapley methode

Een andere tip had betrekking op het gesorteerd aanbieden van het voedsel. Kinderen zouden voedsel dat bestaat uit zeven componenten en zes kleuren het meest appreciëren. Dit is de hele basis van een monkey platter. Waarbij er verschillende componenten op een bord worden aangeboden.

Nu ga ik een experimentje niet uit de weg, tenminste niet met kinderen. Dit is een experiment waar je kind niet beter of slechter van wordt. Voor ons zelf had ik een hartige taart met kip en spinazie gemaakt. Alle ingrediënten daarvoor heb ik voor de kinderen afzonderlijk op een bord gepresenteerd.

Een combinatie van spinazie, gebakken kip, mozzarella, gebakken ei en sticks van het bladerdeeg. Het liefste had ik er ook nog cherry tomaatjes bij geserveerd.

Voor baby boy heb ik nog een moment getwijfeld over de spinazie. Door het bijvoorbeeld apart aan te bieden met een lepel. Aangezien hij toch al onder de bananenprut zat kon Rapley niet veel kwaad. We hebben hem de kans gegeven en dat was het meer dan waard.

Na afloop heeft hij nog een deel van het bord van zijn zus opgegeten. Tot hij vol zat, helemaal trots was het hoera!

Voor peuter was het niet zo’n succes. Althans, ze had helemaal geen zin om te eten. Waarschijnlijk zat ze nog vol met de appels.

Het voordeel van een monkey platter is dat je de keus legt bij je kindje wat en hoeveel het eet. Het principe dat je je bordje moet leegeten blijft achterwege. Evenals het verplicht laten eten van groenten. Je laat de keus bij het kind waardoor je kan observeren hoe de smaak van het kind zich ontwikkeld.

Onderzoek heeft bewezen dat dit niet betekend dat de kinderen continu voor hetzelfde kiezen, maar uit zichzelf voor een gevarieerd voedingspatroon kiezen.

Verdere tips hadden betrekking op het benoemen van het voedsel en het aantrekkelijker maken met stickers.

Lees ook: Rapley methode; Schema, recepten en ervaringen baby leren eten

Spelenderwijs leren over gezonde voeding

Friesland Zorgverzekeraar wil dit maatschappelijk probleem tegengaan en heeft daarom samen met Grendel Games een serious game ontwikkeld die de kinderen op een tablet of telefoon kunnen spelen: Garfield vs Hot Dog.

Dit spel helpt kinderen tussen de vijf en elf jaar om spelenderwijs alles over goede voeding en gezond leven te leren. Samen met deze beroemde kat kunnen kinderen op een leuke en speelse wijze leren hoe ze gezonde keuzes kunnen maken.

Garfield is de meest luie kat ter wereld, hij houdt erg van lasagne. Hij weet ook dat je beter gezonder kunt leven en daarom neemt hij ons in Garfield vs Hot Dog mee op reis. Hij bezoekt zeven steden en in elke stad beleeft hij avonturen en moet hij opdrachten uitvoeren waarmee hij punten kan winnen. 

Hij kan bijvoorbeeld gezonde en lekkere hapjes kopen om de bewoners van zijn stad gezonder te maken.

“Plezier hebben en tegelijk leren hoe je gezond kunt eten, dát is de bedoeling van het spel”, vertellen bestuurder Steven Hofenk van De Friesland Zorgverzekeraar en directeur Tim Laning van Grendel Games.

Garfield vs Hot Dog is verkrijgbaar in de App-store en in Google-play. Het spel wordt volgend jaar geïntroduceerd in onder andere de Verenigde Staten, China, Australië, Zuid-Amerika en Engeland.

Meer tips gezonde voeding voor je kinderen

Met de volgende tips kan je thuis werken aan een gezond voedingspatroon.

  1. Betrek de kinderen bij het voorbereiden van de maaltijd.
  2. Geef vooraf stukjes rauwe groente, bijvoorbeeld als vijfuurtje.
  3. Eet samen met de kinderen
  4. Geef diepe borden en handzaam bestek.
  5. Schep niet te veel tegelijk op.
  6. Leer een kind te proeven
  7. Gebruik eten nooit als straf of beloning
  8. Neem de tijd voor maaltijden.
  9. Eet niet te laat en zoek naar regelmaat.

Wat doen jullie om je kind gezond te laten eten?

Linda van Aken
  1. wilma says:

    Ons manneke van bijna 6 jaar eet best redelijk gezond. Zowiezo alleen fruit mee naar school. Thuis eten we gevarieerd, zodat hij regelmatig iets nieuws voorgeschoteld krijgt. En, niet teveel snoepen. Een klein snoepje per dag na school is voldoende.

  2. Vlijtig Liesje says:

    Van mij moeten ze overal altijd een paar hapjes van proeven. Zodat ze aan de smaak wennen.

  3. Monique says:

    Goede tips! Ik geef Lise ook vaak zo’n monkey platter en ben zelf ook erg fan van rapley. Al vind ik sommige dingen (zoals spinazie) toch handiger om met een lepeltje te geven :)

  4. angelique says:

    Ik hoef hier geen trucjes voor toe te passen. keano is gek op groente en vooral rauw net als mama. Zet hem maar komkommers en wortels voor en het is binnen 5 minuten op

Comments are closed.